Hipertansiyon (yüksek kan basıncı); tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de oldukça yaygın ve önemli bir halk sağlığı sorunudur. Hipertansiyonun kontrolü ile kalp yetmezliği ve inme sıklığı yarı yarıya, kalp krizleri de dörtte bir oranında azaltılabilmektedir. Hipertansiyon kontrol altına alınmadığında ise kalp, böbrek, beyin ve gözler başta olmak üzere birçok organda geri dönüşsüz hasarlara yol açmaktadır.
Hipertansiyon tüm dünyada 7,5 milyon ölüme yol açtığı tahmin edilmektedir. Ülkemizde her 3 kişiden biri daha önce hiç tansiyonunu ölçtürmemiş olup, 18 yaş üstünde her 3 erişkinden birinde hipertansiyon vardır.
Hipertansiyon ülkemizde de oldukça yaygın olan bir sorundur. Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması göre hipertansiyon prevalansı yüzde 24’dür. Hipertansiyonu olduğunu söyleyenlerin yüzde 15’i herhangi bir ilaç kullanmamaktadır. Hipertansiyon yaşla birlikte artmaktadır, kırsal bölgede yaşayanlarda ve kadınlarda daha yüksektir. Hastalığın farkında olma oranında önceki yıllara göre bir artış olmakla birlikte, farkında olmama halen yüksektir. Hipertansiyonu olan gruptaki kişilerin yaklaşık üçte birinin tansiyonu kontrol altında değildir.
Hipertansiyon nadiren belirti vermekte, çoğu kez sinsi seyrederek organlarda hasara yol açabilmektedir.
Sık rastlanan belirtileri;
- Baş ve ense ağrısı,
- Kulakta uğultu,
- Çarpıntı hissi,
- Yorgunluk hissidir.
Yüksek kan basıncından korunmak için öneriler;
- Ağır ve yağlı yemeklerden,
- Tuzdan,
- Sigaradan,
- Alkolden ve şişmanlıktan korunmak,
- Düzenli egzersiz yapmak,
- Kan basıncını düzenli ölçtürüp kaydetmek,
- Hekimin vereceği ilaçları düzenli olarak kullanmak gerekmektedir.
Bakanlığımız hipertansiyon da dahil olmak üzere, kalp ve damar hastalıklarına yol açan risk faktörlerinin önlenmesi ve kontrolü için;
- Obezitenin önlenmesi,
- Tuz tüketiminin azaltılması,
- Alkol ve tütün kullanımının azaltılması,
- Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin teşvikine yönelik önleme ve kontrol programları yürütülmektedir.
Kalp ve damar hastalıklarının erken tanısı ve etkili tedavisi için sağlık iş gücü planlaması, e-reçete uygulaması, akılcı ilaç kullanımının yaygınlaştırılması vb. birçok çalışma devam etmektedir.
