Yıl boyunca onlarca partiye gittin ve tek bir cips bile yemedin. Peki, erkek arkadaşınla ettiğin korkunç kavganın ardından neden kendini krema soslu makarnaya bileklerine kadar batmış halde buluyorsun? İşte sebepleri...
İçgüdüsel olarak zaten bildiğin şeyin bilimsel olarak da kanıtlanmış olduğunu belirtmeliyiz: Kadınlar, kötü bir günün ardından kendisini yemeğe vermeye erkeklerden daha meyilliler. Bu senenin başında yayımlanan bir makaleye göre, Brookhaven National Laboratory'deki araştırmacılar normal kiloya sahip 20 kadın ve erkek gönüllüyü 20 saatlik bir oruca tabi tutmuş. Daha sonra da onlara en sevdiği yemekleri sunmuş. e-kolay'ın haberine göre beyin fonksiyonları makineler tarafından ölçülürken de bu yemeklere karşı direnmeleri istenmiş. Deneyin sonucunda tüm gönüllüler bilinçli bir şekilde açlığını bastırmaya çalışırken kadın beyninin, duyguları düzenleyen ve yemek yeme güdüsü için çalışan alanlarında erkeklere oranla daha yüksek bir hareketlilik olduğu gözlenmiş.
Peki, madem midemiz kazınırken karşımızdaki çekici yemeklere direnebilecek güce sahibiz, neden yapamıyoruz? Tek bir nedeni var: O çikolatalı pastalara olan duygusal bağımız sadece kafamızda değil. Aslında duygularımız fiziksel açlığı tetikleyebiliyor. Yani Hackensack Üniversitesi'ndeki Beslenme Uzmanı Susan Kraus'un dediği gibi kendini kötü hissederken aşırı yemek yeme isteğin kesinlikle fiziksel öğelere bağlı: "Beyninde, ruh halini (ve iştahını) düzenleyen kimyasallar salgılayan bölüm dengede kalmak istiyor. Sen kötü bir gün geçirip de kendini kötü hissettiğin zaman bu denge bozuluyor ve beyin de bunu hemen telafi etmek istiyor."
Gerçekten aç mısın?
Muhtemelen hayır ama kesinlikle sana öyleymiş gibi geliyor. Esas açlık hissi yemeye başladıktan sonra geliyor. Fareler üzerinde aşırı yemek yeme üzerine çalışmalar yapmış bir isim olan, Birmingham'daki Alabama Üniversitesi Psikoloji Profesörü Doktor Mary Boggiano, "Aslında gerçekten aç olmak, tıka basa yemek yeme sebeplerinin sonunda yer alıyor" diyor. Düşük serotonin seviyesi, doyduğunu anlama yetine de zarar veriyor. Yemeğe ihtiyacın olmasa da yemeğe teşvik ediyor.
Şuursuzca yememenin altı yolu!
• Açlık hissini kov
Hackensack Üniversitesi'nden Beslenme Uzmanı Susan Kraus öğün atlamanın midenin kazınmasını daha da yoğunlaştıracağını söylüyor. Öğünleri düzenli yemek kan şekerini sabit tutmaya yardıma olur. Bu öğünlerde beyaz ekmek, hamur işi ya da makama gibi işlenmiş karbonhidratlar yerine protein ve bir parça da sağlıklı yağlardan almalısın. Böylece tatmin olduğunu sen de hissedeceksin, öğün aralarında bir şeyler atıştırmak istediğinde akıllı seçimler yap. Yağsız yoğurt iyi bir seçim.
• Tetikleyicileri belirle
Bir hafta boyunca yemeklerin kaydını tut. Ruh halini, seni neyin strese soktuğunu ve yemeden önce ne kadar aç hissettiğini ölç. Seni şekerlemelerle dolu gizli depona saldırmaya zorlayan etkenleri belirledikten sonra daha bilinçli tepkiler vermeye başlayabilirsin. Mesela minik bir paket çikolatanın yarısını yemek gibi...
• Biraz bekle
Stresli bir durumun ardından ilk 20 dakika boyunca beyninin taleplerini anında yerine getirmek istersin. Bu serotonini dengeleyebilmek ve stres hormonlarını düşürebilmesi için gerekli olan asgari süre. Eğer 20 dakika kendini tutabilirsen, midenin kazınması muhtemelen geçip gitmiş olacak.
• Bir şeyler iç
"Hypothalamus", beyninin ruh hali ve aynı zamanda iştah sinyallerini düzenleyen kontrol merkezi. Ayrıca bu merkez, açlık gibi susuzluğu da fark eden bölüm. Bir bardak su ya da sıcak çay içmeyi dene, kazınma geçecektir. Kafeinsiz çay olmasına özen göster; kafein stres kimyasallarının salgılanmasını tetikleyebilir.
• Sakız çiğne
Ağzına şekersiz sakız at ve bol bol balon yap. Avustralya'daki bilim adamları sakız çiğneyen deneklerin tükürüğünde çiğnemeyenlere oranla yüzde 16 daha az stres hormonuna rastlamış.
• İyi tarafından bak
Araştırmalar kahkaha atmanın stresi kestiğini gösteriyor. Kahkaha atarken endorfin salgılamaya ve kalori yakmaya başlarsın. Bir saat kadar gülmek, yarım saat boyunca ağırlık kaldırmayla eşdeğer miktarda kalori yakmanı sağlar.
