Dizi yıldızları primlerini artık kendi ödeyecek
SGK’ya ‘ayda 10 günden az çalışıyor’ diye bildirilen dizi yıldızları da SSK primlerini kendileri ödemek zorunda kalacak. Onları bekleyen tek tehlike bu değil. Çünkü ayda 10 günden az çalıştığı bildirilen sanatçı ve şoförlerin iş kazası, meslek hastalığı gibi hakları da kalmıyor.
‘10 günden çok’ çalışıyor ise primi işveren ödeyecek
Plaka sahibi ile sürücü arasında yapılacak hizmet sözleşmesi ayda 10 günden çok çalışmayı öngörüyorsa, yani ayda 11 ile 30 gün (dahil) arasında çalışma varsa, işveren (veya bağlı olduğu odası) her ayın çalışma gün sayısı ve kazançlarını takip eden ayın 23’üne kadar internet üzerinden SGK’ya e-bildirge göndermeye devam edecek. Ayrıca, bildirilen çalışma sürelerinin tüm SSK primlerini eskiden olduğu gibi plaka sahibi SGK’ya ödeyecek.
Aylık çalışma gün sayısı bildirimi 30 gün olursa sorun yok, ama bildirilen süre 10 günden çok ama 30 günden az olursa 30 günden eksik kalan süreleri şoför isterse isteğe bağlı sigorta kapsamında SGK’ya her ay ödeyebilecek. Bu arada yine şoför isterse 30 günden eksik kalan sürelerin işsizlik sigortası primini de ödeyebilecek. Bu durumda işverenin ödeyeceği prim tutarı, asgari ücretten bildirilenler için sigorta prim teşvikleri ve asgari geçim indiriminden gelen vergi indirimi hariç olmak üzere, 796.5 liranın yüzde 34 oranı (271 lira) kadar sigorta primini SGK’ya ve 101 lira kadar da gelir vergisi olarak Maliye’ye ödeyeceklerdir. Teşviklerden yararlanıldığında bu rakamlar 242 lira daha olacak, yani 140 liraya düşecektir. Bu hesaplamaya işsizlik sigortası primleri dahil değildir. Ayda, 10 günden çok çalışan sürücü ve sanatçılara iş kazası-meslek hastalığı uygulaması da vardır ve doğrusu budur ama aşağıda göreceksiniz, ayda 10 günden az çalışan sanatçı ve şoförlere iş kazası-meslek hastalığı uygulaması yoktur.
YENİ OLAN BU UYGULAMADA YAPILACAKLAR
1- Plaka sahibi, yanında 10 günden az çalışan sürücüleri SGK’ya bildirecek-ihbar edecektir. Plaka sahibi bu bildirimi zamanında yapmazsa ve sürücüsünün primlerini ödeyip ödemediğini kontrol etmezse 5510 Sayılı Kanun’un 102’nci maddesine göre, “Ek 6’ncı maddesine göre yapılması gereken bildirim veya kontrol yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, her bir fiil için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır”.
2- Plaka sahibi tarafından usulüne uygun şekilde ayda 10 günden az sürücülük yaptığı ihbar edilen şoförler de her ay SGK’ya primlerin tamamını kendileri ödeyecektir. 2011 yılı için şoförler, hizmet akdinde yazılı olacak ücretlerinin 18 günlük kadarı için SSK primi ödeyeceklerdir. Mesela, asgari ücretten çalıştığı yazılı ise; 18 günlük asgari ücretin (478 lira) yüzde 34’ü kadar (162 lira) sigorta priminin tümünü şoför cebinden SGK’ya ödeyecektir. Bu şekilde çalışan sürücü ve sanatçıların sigorta hak ve yükümlülükleri; kendilerince veya kendilerini çalıştıranlar tarafından ya da çalışanların üye oldukları meslek odası, birlik veya benzeri kuruluşlarca bildirimin kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlar.
Sanatçı ve şoförler iş kazasına uğrarsa hakları olamayacak
Ayda 10 günden az çalıştıkları ihbar edilen sürücü ve sanatçılardan iş kazası-meslek hastalığı primi alınmamakta. Yani, taksi sürücüsü veya dizi-film sanatçısı iş kazası geçirirse ölse bile ne kendisi ne de yakınları iş kazası uygulamasından yararlanabileceklerdir. Bu sebeple bu madde Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gibi temel sosyal güvenlik haklarını da ihlal eder cinstendir.
Primleri ödemezlerse sağlık hakları da uçar
Ayda 10 günden az çalıştığı ihbar edilen sanatçı ve şoförler primlerini düzenli ödemezse kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık yardımı alamaz. Buna göre; “Madde kapsamındaki sigortalılar ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, genel sağlık sigortası hükümlerinden yararlanabilmesi için 67’nci maddede sayılan şartların yanı sıra sağlık hizmeti sunucusuna başvurdukları tarihte 6183 Sayılı Kanun’un 48. maddesine göre tecil ve taksitlendirerek, tecil ve taksitlendirmeleri devam edenler hariç 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması şart”.
Emekli şoför ve sanatçı prim ödemeyecek
İlgili maddeye göre, ayda 10 günden az çalıştığı ihbar edilen sürücü ve çalışanlardan emekli aylığı alanların SGK’ya prim ödeme mükellefiyeti yoktur. Ayrıca, yine başka işyerlerinde sigortalı olan ve ayda 10 günden az şoförlük veya sanatçılık yapanlar da bu madde kapsamında SGK’ya prim ödemek zorunda kalmayacak.
10 günden az akit imzalayanların durumu ne olacak?
Plaka sahibi ile sürücü arasında ayda 10 günden az çalışmayı içeren bir hizmet sözleşmesi yapılırsa bu defa plaka sahibi çalışan, sürücüsü için SGK’ya tek kuruş prim ödemeyecek. Bütün primleri sürücü yani şoför ayda 18 gün üzerinden SGK’ya her ay gidip kendisi ödeyecek. 18 gün, 2012’de 19, 2013’te 20 gibi her yıl birer birer artarak 30’a ulaşacak.
“GEÇİCİ MADDE 29- Bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren ek 5’inci ve ek 6’ncı maddeler kapsamındaki sigortalılardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği yıl için 82’nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının on sekiz katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için bir puan artırılmak suretiyle otuz katını geçmemek üzere prim alınır.”
Ali Tezel
