- Nerede yapılıyor kolesterol peki?
Karaciğerde. Ama beyin hücreleri ihtiyacı olan kolesterolü kendi yapıyor. Bu çok önemli. Çünkü karaciğerde yapılan kolesterol önce kana geçiyor, kandan da diğer organlara... Beyin kolesterolü kendisi yapmak zorunda, çünkü karaciğerde yapılan kolesterol beyin hücrelerinin içine giremiyor. Bu ilacı savunanlar ‘Kandaki kolesterol yüksekti, biz onu normale indirdik, hücre de normal kolesterolü aldı’ diyor ya, hayır beyin hücreleri alamıyor. Alamadığı zaman da beynin yapısı değişmeye başlıyor. Ve siz statin grubu ilaçları almaya başlayınca da, Alzheimer’dı, unutkanlıktı, depresyondu, bir sürü hastalık çıkıyor ortaya.
Kadınları da etkiliyor
- Yani karaciğerde yapılan kolesterol zaten beyne girmiyor. Bir de ilaçlarla kolesterol yapımını azaltınca sorun başlıyor öyle mi?
Evet. Siz karaciğerde kolesterolün yapımını azaltıyorsunuz, o zaman kandaki de azalıyor. Bunun lami cimi yok, kandaki azalıyor, normale iniyor ama hücrenin içindeki zaten düşüktü, iyice düşüyor. Beyin hücresindeki daha fazla düşüyor. Bu sefer sizde, unutkanlık, Alzheimer gibi belirtiler ortaya çıkıyor, kimse de bunu kolesterol düşürücü ilaçlara bağlamıyor. Bizim buradaki sıkıntımız şu; statinin bir yığın yan etkileri oluyor, bu yan etkileri kardiyologlar hiç bildirmiyor. Oysa biz biliyoruz ki, statin grubu ilaçların gerçekten de bir yığın yan etkisi var.
- Mesela?
Biliyorsunuz 2001 yılında Bayer firması Baycol isimli statini ölümlere sebep olduğu için piyasadan çekti. Ama ilaç sektörü aynı mekanizmaya sahip başka formüller buldu, ilacın dozunu da düşürdü. Sonuç çok da değişmedi, yeni nesil statinlerin de bir sürü yan etkisi olduğu gösterildi. Mesela, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kas ağrısı, kas zayıflığı, unutkanlık, depresyon, diyabet, konsantrasyon zorluğu, periferik nöropati (çevresel sinir bozukluğu), katarakt yapıyor. Bu ilaçların en önemli yan etkilerinden biri ise empotans.
- Yani?
İktidarsızlık, ereksiyon bozukluğu. Çünkü başta dediğim gibi cinsiyet hormonlarınız da kolesterolden yapılıyor. Statinler ise erkeklerde testesteronu, kadınlarda da östrojeni azaltıyor... Şimdi diyelim ki siz menopozdan önce böyle bir ilacı kullanıyorsanız, kadınlık hormonunuz östrojen azalıyor, menopoz belirtileri başlıyor vücudunuzda. Al basmaları, sıkıntılar, çarpıntılar oluyor. Bir de menopozdaysanız eğer, o zaman daha fazla östrojen eksikliğine maruz kalıyorsunuz. Bu sefer kadın doğumcular size östrojen veriyor. Östrojende de vücudun kendi ayarı farklıdır, siz verdiğinizde fazla kaçtığı zaman, o da kanserlere neden oluyor.
Şimdi siz, ister kadın olun, ister erkek cinsiyetinizi belirleyen hormonunuzun bir ilaç yüzünden azalmasını kabul edebilir misiniz? Hem de karşılığında hiçbir yararı olmamasına rağmen. Peki kaç hekim hastasını yan etkileri bakımından uyarıyor dersiniz? Neredeyse hiçbiri. Çünkü, “Bu ilaç sizde iktidarsızlık yapabilir, kalp kasınızı tahrip edebilir” dese kaç kişi kullanır o ilacı sizce?
Yaşlılıktan diyorlar!
- Yani statin dediğimiz ilaçlar hiç de günahsız ilaçlar değil?
Kesinlikle değil. Hücre tahribi yapıyorlar. Bunu statini savunan hekimlerin bilmemeleri de mümkün değil. Ama maalesef günümüzde gıda ve ilaç sanayii böyle iş görüyor. Bunu hastalara söylesinler, bakalım kaç erkek bu ilacı kullanır. Ama onlar ne diyorlar? “Yok efendim yaşlanıyormuş da hasta, o yüzdenmiş bu iktidarsızlık.” Adam diyor ki, “İyi de ben bu ilacı kullanmaya başladıktan sonra iktidarsızlık başladı. Ne zamanki ilacı bıraktım, eski gücüm yerine gelmeye başladı.” Ama ona karşı da söyleyecekleri hazır. Diyorlar ki, “Bu yan etki o kadar az oluyor ki, o da size rastladı!” Peki bu rakamları kim bildiriyor? Siz veriyorsunuz bu ilaçları hastalara. Söylediniz mi böyle böyle yan etkileri var diye? Ben yan etkileri bildiren hiçbir doktor duymadım şimdiye kadar. Zaten bu tip şikayetleri kabul eden bir organizasyon da yok. Ondan sonra da diyorlar ki, “100 bin kişide bir görülür bu yan etki.” Halbuki hastalara tek tek sorun, hepsi halsizlikten, yorgunluktan şikayet eder.
Tabii iktidarsızlıktan da daha önemlisi statin dediğimiz ilaçlar kalp kasını tahrip ediyor. Bütün kasları tahrip ediyor ama ben özellikle kalp kasının altını çiziyorum. Siz bir kalp hastasına özellikle kalp kasını tahrip eden bir ilacı verir misiniz? Soru bu. Bunlar veriyorlar.
- Peki ama neden? Ve neden hâlâ bu ilacı şiddetle savunanlar var?
Bu işin altında çok fazla rant olmasa gürültüsü de bu kadar çok olmaz. Televizyondaki tartışmalardan birinde Klinik Farmakoloji Derneği Başkanı Prof. Cankat Tulunay, statini savunan Türk Kardiyoloji Derneği Başkanı Prof. Oktay Ergene’ye iki kez “İlaç firmalarıyla ilişkiniz olmadığını söyleyebilir misiniz?” diye sordu. Cevap veremediler, veremezler. Çünkü ilişkinin olmaması mümkün değil. Kongrelerin hepsini ilaç firmaları düzenliyor. Bütün bu kolesterol ve statin tartışmalarının arkasındaki sorun da bu!
Mine Şenocaklı
