Geçen ay Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gönderilen 'Tam Gün' yasa tasarısı ilgili tartışmalar bitmek bilmiyor.
Hekimlerin yarı zamanlı çalışmasını ve muayenehanesi olan hekimlerin başka bir sağlık kuruluşunda görev yapmasını engelleyen bu yasayla, "Bütün mesainizi, kamu hastanesi, özel hastane ya da muayenehanede çalışarak düzenleyin" mesajı veriliyor. Yasa, kamudaki hekimler gerek duyulması halinde birden fazla kamu kuruluşunda çalışabilmesi şartını getiriyor. Tam günle doktorlara 'meslekî sorumluluk sigortası' da geliyor. Böylece hekimlerin hatalarından dolayı hastaların uğradığı zararlar buradan karşılanacak. Haftalık çalışma süresini 45 saatten 40 saate indiren yasa, isteyen hekimlere mesai saatinin sonrasında hastanesinde çalışma imkânı veriyor. Ek mesaiye kalan hekimlerin nöbet ücretleri artırılıyor. Öte yandan yasayla üniversite hastanelerindeki öğretim üyesi farkları tamamen kaldırılıyor. Yasayla döner sermaye payları iyileştiriliyor. Özellikle üniversitelerdeki öğretim üyelerine 14-15 bin TL'ye kadar aylık kazanç imkânı gelirken, öğretim üyelerinin bu rakama ulaşabilmek için mesai dışı fazla çalışma yapması gerekiyor. Yasayla eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetleri, döner sermaye kriteri olarak değerlendiriliyor, öğretim üyeleri buradan da ücret alacak. Yasayla, askerî hekimlerin de serbest çalışma hakları kaldırılıyor, askerlere ek gelir için görev tazminatı geliyor. Fakat sayısı 2 bin civarındaki kurum hekimi ise bu haktan faydalanamıyor. Türk hekimlerinin karşı çıktığı yabancı doktor çalıştırılmasına da bu dönemde müsaade edilmeyecek. Yasa uygulamaya girdiği zaman 7-8 bin civarındaki muayenehane sayısı düşecek. Muayenehanelerde çalışan yaklaşık 10 bin civarında personel bundan etkilenecek. Yasa 1965 ve 1978 yıllarında iki kez uygulanmış, fakat altyapı yetersizliğinden dolayı başarılı olamamıştı. Bu yasama yılında çıkarılması öngörülen yasa tasarısı, gelecek döneme de kalabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
YASAYI SAVUNANLAR
Hem vatandaş hem öğrenci kazanacak
Sağlık Bakanı Recep Akdağ: Sağlık Bakanı Recep Akdağ, 2002'de devlet hastanelerinde tam gün çalışma oranı yüzde 11'ken yapılan çalışmalarla 2009'da yüzde 80'lere çıktığını belirtiyor. Yasayla bunun genele yayılacağını ifade ediyor. Yasanın vatandaşı muayenehanecilikten ve hastanelerde alınan bıçak paralarından kurtaracağını söyleyerek, "Sadece parası olanlara değil, parası olmayanlara da hekim seçme hakkı getiriyoruz. Üniversitede maalesef vatandaştan sürekli para alınan bir sistem var. Üniversite hastanesine gittiğinizde 'özel işlem, özel muayene, özel ameliyat' adı altında para alınıyor. Muayenelerde de vatandaşımız para ödüyor. Özellikle tıp fakültelerinin öğretim üyelerine gidiyorsanız, bu parayı ödemeden hiçbir hizmet alamıyorsunuz. Bunlar kalkacak." diyor. Akdağ, tam günün üniversite hastanesindeki tıp öğrencisi ile asistan eğitimine kalite getireceğini anlatıyor: "Üniversite öğretim üyesi bir günde hem hastane, hem muayenehane hem de özel hastanede çalışırsa öğrenci ya da asistan yetiştirmesi çok da mümkün değil." itirazını yapıyor. Aslında veriler de bakanı destekler nitelikte. Türkiye'deki tıp fakültelerinde 1983'te toplam bin 800 öğretim üyesi varken, aynı yıl 5 bin 231 yeni öğrenci tıp fakültelerine kayıt yaptırdı. 2007 yılı verilerine göre tıp fakültelerinde 9 bin civarında öğretim görevlisi var. Ama giriş yapan öğrenci sayısı sadece 5 bin 117.
Bıçak parasından kurtuluyoruz
Vatandaş: Tam gün, genel hatlarıyla vatandaşa büyük fayda sağlıyor. Hem muayenehaneye gidip ekstra paralar vermekten hem de üniversite hastanelerinde öğretim üyesi farkı ya da bıçak paraları ödemekten kurtulan vatandaş, yıllarca tedavi hizmeti almak için ekstra para ödediği bu yerlere rahatlıkla gidebilecek. Bel düzleşmesi ve kireçlenmesi şikâyetiyle İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi'ne giden Hasan Ercan'a bir yıl sonraya MR tarihi verilmişti. Ancak 'öğretim üyesi farkı' ödemesi halinde MR'ın mesai sonrası da çekilebileceği ifade edildi. Ercan, "Yasanın bu haliyle çıkmasından memnunum. Artık para vermediğimiz için uzun süre sıra beklemeyeceğiz ya da ekstra paralar ödemeyeceğiz." açıklamasını yapıyor.
Doktorlar iyi bir emeklilik istiyor
Doktorların büyük bir çoğunluğu iyi bir emeklilik fırsatı ve iyileştirilmiş maaşlar ile yasayı destekliyor. İstanbul'da doktorluk yapan Z.C, "Şu anki şartlara göre emekli olan doktorlar hayatını zor devam ettirir. Bu yüzden ölene kadar doktorluk yapacağız." şeklinde konuşuyor. Başka bir doktor Y.Z. ise performans ile verilen maaşların yetersiz olduğunu ve bu rakamın artırılmasını istiyor. 23 yıllık cerrah M.A.K., "Hekimler emekli olduklarında da en azından bir hakim kadar emeklilik maaşı alabilmeli." görüşünü dile getiriyor.
--------------------------------------------------------------------------------
YASAYA KARŞI ÇIKANLAR
Yasa bu haliyle çıkmasın
İsmail Mete İtil: Türkiye'deki Uzmanlık Dernekleri Platformu Sözcüsü Prof. Dr. İsmail Mete İtil, tam gün yasasının bu haliyle çıkması halinde hem doktorların hem de hastalarının zarar göreceğini savunuyor. İtil, "Doktorların özellikle mesai sonrası başka yerde çalışmasının önünün açılması gerekiyor. Liberal bir ülkedeyiz. Doktorların ekstra para kazanmaları engellenmemelidir. Doktorların ayrıca emeklilik hakları düzeltilmelidir. Maalesef Sağlık Bakanlığı'nın performans sistemi çöküşe geçtiği için yasa hızla geçirilmek isteniyor. Şu aşamada bu yasa çıkmamalıdır." diyor.
Yasa güvencesiz, düşük ücretli hekim hedefliyor
Hüseyin Demirdizen: İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Hüseyin Demirdizen, tasarının daha güvencesiz, sözleşmeli ve düşük ücretli hekim çalıştırma projesinin bir parçası olduğunu iddia ediyor. "Tam Gün Yasa Tasarısı ile, iddia edildiği gibi hekimler tüm gün çalıştığı birimde görevli olmayacaktır. Tam tersine, idareye hekimler dahil tüm sağlık personelini belirli vakalar için veya ihtiyaç halinde il içinde ve il dışında kamu sağlık kurumları arasında günlük-saatlik-aylık olarak görevlendirme yetkisi verilecek. Normal mesai saati dışında; ayda 130 saate kadar nöbet tutturularak, fazla çalışma süresi artırılmaktadır. Bu tasarı yasalaşırsa üniversite öğretim üyeleri, araştırma görevlileri ve tüm sağlık personeli şimdi aldıkları maaşları almaya devam edecektir. Eğer döner sermayede para kalırsa oradan da miktarı belli olmayan, ne zaman verileceği kestirilemeyen, düzensiz bir ek ödeme almaya hak kazanacaktır." açıklamasını yapıyor.
Muayenehanesi olan istediği hastanede ameliyat yapabilsin
Dr. Cevat Şengül (OHSAD Genel Sekreteri): Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği Genel Sekreteri, serbest çalışan muayenehanelerdeki doktorlara ameliyat yasağının kaldırılması gerektiğini anlatıyor. "Bir kadın doğumcu 9 ay muayenehanesinde hasta bakacak. Sonra da ameliyatını yapamayacak. Bunun düzenlenmesi gerekiyor. Ayrıca, özel ve vakıf üniversitelerinde öğretim üyesi farkları kaldırılmamalı. Bu yerler diğer türlü yaşayamazlar.
Zaman
