Hangi yaşta hangi test yapılmalı

Modern tıp sayesinde artık kanser hastalığı bile erken teşhis edildiğinde tedavide büyük ilerlemeler elde edilebiliyor.

Bu nedenle uzmanlar erken tanıda hayati önem taşıyan testler olduğunu ve bu testleri yapmakta geç kalınmadığında birçok hastalığın önlenebileceğine dikkat çekiyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Check-up Merkezi Dr. Şirin Parkan, "Check-up'ı 40 yaş altı, 40–50 arası ve 50 yaş üstü farklı önerilen testler nedeniyle üç gruba ayrılabilir. Ancak her zaman temel prensip hastanın sağlık riski değerlendirmesini yaparak o hastaya özel sağlık taraması testlerini önermektir" diyor.

40 YAŞ ALTINDA YAPILMASI GEREKEN TESTLER

- 40 yaş altında başka hiçbir ek riski olmayan kadın ve erkek hastalar için üç yılda bir bakılacak kolesterol, hemogram ve kan şekeri kontrolü yeterlidir. Tabii bu durum, test sonuçları normal değerlerde çıktığı koşulda geçerli olur.
- Kadınlar için ayrıca rahim ağzı kanseri erken tetkiki için yapılan PAP Smear büyük önem taşıyor. PAP Smear beş yıl içinde üç normal değer elde edene kadar yapılır. Eğer bunların sonucunda 3 normal değer elde edilirse, kontroller üç yılda bire düşürülebilir. Eğer smear sonucu normal çıkmazsa Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanının, duruma göre önereceği tetkik aralıkları geçerli olur.

40-50 YAŞ ARASI MAMMOGRAFİ

- 40 yaşından sonra hem kadın hem erkek için yıllık gaitada gizli kan tetkiki önemlidir.
- Ayrıca erkeğe özel yıllık PSA kontrolü, kadına özel yıllık mammografi kontrolü eklenir.

50 YAŞINDAN SONRA KOLONOSKOPİ ŞART

Dr. Şirin Parkan

- 50 yaşından sonra tetkiklere, yine hem kadın hem erkek için kolonoskopi eklenir. Kolonoskopi en sık görülen kanser türlerinden biri olan bağırsak kanserinin erken tanısı için yapılan bir tetkiktir. Kolonoskopi, diğer tetkiklerle göre daha zor ve masraflı bir tetkiktir. Ama buna rağmen çok etkili bir koruma sağladığı için önerilir. Bağırsak kanseri en çok poliplerden oluşur. Kolonoskopi sırasında polip saptanırsa çıkarılır. Polip yoksa oluşması, kansere dönüşmesi zaman gerektireceği için kolonoskopi her sene değil, 10 yılda bir önerilir. Dolayısıyla sadece on yılda bir yapılacak bu tetkikle bağırsak kanserine karşı efektif bir koruma sağlanmış olur.
- Buna ek olarak yılda bir gaitada gizli kan ve rektal muayeneyi de unutmamak gerekir. Rektal muayene normal fizik muayene içerisinde 40 yaşından itibaren şikayet olmasa da yapılması gereken bir muayenedir.

- Kalp sağlığı için kolesterol değerlerine, hastanın kilosuna, diyabeti ve hipertansiyonu olup olmadığına ve aile öyküsüne bakarak gerekli tetkiklerin belirlenmesi gerekir.

- Diyabet için açlık kan şekerinin bakılması yeterlidir. Ancak eğer kişinin ailesinde diyabet olması, birden kilo almaya başlaması, karbonhidratlı besinlere düşkünlük gelişmesi, özellikle karbonhidratlı besinlerden sonra uykuya eğilimi, halsizlik, görme bulanıklığı, sık idrara çıkma gibi belirtiler ortaya çıkarsa şeker yükleme testi de yapmak gerekir.

65 YAŞ ÜSTÜNDE ZATÜRRE’YE DİKKAT!

- Menopozdan sonra kadınlarda kemik yoğunluğu ölçümü yapmak önem kazanır. Çünkü ileri yaşlarda kemik erimesine bağlı kırıklar önemli bir ölüm nedeni olabilir.
- Yine ileri yaşlarda (65 üstü) zatürre (pnömoni) aşısı büyük önem kazanıyor. Çünkü zatürre, yine genç yaşlarda rahatça atlatılabilecek bir hastalıkken, 65 yaş üstünde önemli bir ölüm nedeni olabilir. Zatürre aşısı beş yılda bir yapılır.

Ayrıca Hepatit B aşısının mümkün olduğunca her yaşta uygulanması gerekir. Hepatit B aşısı eskiden sadece riskli gruplara önerilirdi. 90'lı yıllardan bu yana ise herkese öneriliyor, bebeklere doğar doğmaz yapılıyor.