İlaç sanayinin ajanları cirit atıyor!

Sadece Türkiye’de yetişen bitki açısından Avrupa’nın en zengin ülkesi. İlaç sanayinin ajanları yerel kıyafetlerle bitki avına çoktan başladı bile.

Uyuşturucu ve tarihi eser kaçakçılığından sonra Türkiye, bitki kaçakçılığının da merkezi oldu. Önce Artvin’de sonra da Kapıkule Sınır Kapısı’ndan çıkış yapan araçların kontrolü sırasında Türkiye’den bitki yabancı uyruklu kaçıran kaçakçılar yakalandı. Özellikle Kapıkule’de yakalanan bitkiler dikkat çekti çünkü içlerinde nesli tükenmekte olan ters lale soğanları bulundu.

Peki neden Türkiye bitki kaçaklığının merkezi? Bu bitkiler nerede kullanılıyor? İşte bu soruları Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Atabay Düzenli ile konuştuk. Prof. Dr. Düzenli, bahar ve sonbahar aylarında bitki kaçakçılık sezonunun başladığını ve yabancı bilimadamlarının yerel kıyafetler giyerek dağlarda, yaylalarda bitki aradığını söyledi.

Prof. Dr. Düzenli, önce Türkiye’nin endemik yani sadece Türkiye’de yetişen bitkiler açısından önemi vurgulayarak şunları söyledi, “Bilimsel verilere göre 6 günde bir Türkiye’de endemik bitki keşfediliyor. Türkiye’de endemik bitki sayısı yaklaşık 3 bin 500. Koskoca Avrupa’daki endemik bitki sayısı da yaklaşık bu kadar.”

Prof. Dr. Düzenli, Viagra ile ilgili bir örnek veriyor: “Viagra’da bir çok madde kullanılıyor. Bu maddeler hangileri tam olarak bilmiyoruz çünkü patenti Pfizer’e ait. Ancak yaptığımız bir araştırmada Kebere diye bilinen bitkinin Capparis cinsinin bu ilaçta kullanıldığını öğrendik. Bu tür ise sadece Anadolu’da yetişiyor. Bitkinin özelliği ise çiçek tomurcuklarının, meyvesinin ve kök kabuğunun cinsel kuvvet vermesi, idrar köstürmesi ve kabızlığı önlemesi. Şimdi Viagra’nın ekonomik değerini göz önüne aldığımızda bu bitkinin ekonomik değeri de ortaya çıkar. Bu tür örnekleri artırmak mümkün. Örneğin sadece Hatay Samandağı’nda yetişen Çakşır diye bir bikti var. Bu da doğal afrodizyak ve endemik bitki.”

ÖGE DEMİRKAN