İlaç sektörü pahalı ilaca yönlendiriyor!

Devletin ilaç harcamalarının 2009’da 13 milyardan 16 milyar liraya fırlaması üzerine global bütçe uygulamasına geçilerek ilaç sektörüne aktarılacak kaynağa üst sınır getirilince ilaççılara iskonto baskısı arttı. 2010’da ilaç sektöründen alınan yüzde iskontonun ardından harcamalardaki artış yine hızlanınca Sosyal Güvenlik Kurumu, 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren kamunun ödeyeceği ilaç bedelleri için yüzde 9.5 oranında iskonto kararı almıştı. Bu karar ilaç sektörüyle SGK arasında tartışma yaşanmasına neden olmuştu. Firmalar, daha önceki indirimlerin üzerine getirilen ek iskontoyla zararına satış yapmak zorunda kalacaklarını belirtmişlerdi.

Oysa sektörde kârlılığın satışlara oranı 2008’de yüzde 2.75 iken bu oranın 2009’da yüzde 4.3’e çıkması dikkat çekti. Ayrıca vergi rekortmeni ilaç şirketi sayısının da 2010 Kurumlar Vergisi listesine göre bir yılda 3’ten 7’ye çıkması da dikkat çekici. İlk 3 ayda reçete sayısı yüzde 23 artarken, şimdi ilaç sektörü bir kez daha iskonto baskısıyla karşı karşıya. Temmuz ayında ilaç firmalarının davet edilerek reçetelerdeki rakamları yeniden yükseltmeleri nedeniyle ilaç harcamalarındaki artış doğrultusunda yeni bir iskonto talep edileceği konuşuluyor.

‘YÜKÜ KALDIRAMAYIZ’ TEPKİSİ GELMİŞTİ
2010 yılı başında SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalıları ile emeklilerin tüm tedavi ve ilaç giderleri için yıllık belli bir bütçe ayrılmış, bunun aşılması halinde aradaki farkın ödenmeyeceği açıklanmıştı. 2010 yılında ilaç harcamaları için toplam 14.6 milyar TL’lik kaynak ayrılmıştı. Ancak kuruma 15.2 milyar liralık reçete ulaşınca global bütçede 600 milyon TL’lik sapma olmuştu. SGK, bunun üzerine bütçenin tutturulması için ilaç bedellerinin ortalama yüzde 9.5 iskontoyla ödenmesi kararı almış ve son olarak 2010 için bütçe 14.8 milyar lirada bağlanmıştı. Yerli ilaç şirketlerin temsilcileri ise o tarihte kamunun maliyet artışını karşılamak istemediği, sektörün bu yükü kaldıramayacağı iddiasında bulunmuştu. Sektörden gelen açıklamalarda ilaç bütçesinin sektörle mutabakat içerisinde gerçekçi bir şekilde oluşturulması gerektiği de kaydedilmişti.

SORULAR
1- İlaç fiyatlarına yüzde 30’u aşan indirimler yapılırken toplamda ilaç harcamalarındaki artış neden önlenemedi? Neden ciro düşüşü yüzde 7.5’te kaldı?
2- Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre bu yıla ilişkin ortalama ilaç fiyatlarında yüzde 9.2 artış öngörülüyor. Bu bütçede nasıl sınırlanacak?
3- Reçete sayısı azalmasına karşın harcamalarda aynı oranda düşüş olmaması, daha pahalı ilaç yazmaları konusunda ‘Doktorlara baskı mı yapılıyor?’ sorusunu akla getirdi.

BATARIZ DEDİLER AMA BATANI DA GÖRMEDİK İŞÇİ ÇIKARANI DA
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Emin Zararsız, ilaç fiyatlarında yüzde 30’ları aşan indirime rağmen, devletin maliyetinin aynı oranda düşmemesinin nedenini, “doktorları pahalı reçete yazmaya yönlendiren ilaç sektörüne” bağladı. Zararsız, “Jenerik (muadil) ilaç yerine orijinal (yabancı menşeili) ilaca yönlendiriyorlar. Kutu sayısı aynı kalmasına rağmen bu durum ortalama maliyeti yükseltiyor” dedi. SGK Başkanı Zararsız, HABERTÜRK’ün dün manşetten verdiği “Fiyatta indirim, kârda bindirim” haberine ilişkin soruları yanıtladı. Emin Zararsız, geçmiş yıllarda vatandaşların tüm hastane ve eczanelere erişiminin önünün açılmasının sonucu 2002’den bu yana ilaç ve tedavi harcamalarında ciddi artışların olduğunu hatırlatarak, alınan önlemlerle ilaç ve tedavi harcamalarında artık artış beklemediklerini anlattı. Zararsız, “Vatandaşın sağlık sektörüne erişimi konusunda hiçbir engel kalmadığı için bu artışlar tavan yaptı. Bundan sonra ilaç ve tedavi giderlerinde çok fazla genişleme söz konusu olmayacak. Ancak enflasyon artışı, salgın hastalık gibi olağanüstü durumlarda artış beklenebilir” dedi.

PAHALI İLAÇ MALİYETİ YÜKSELTİYOR
İlaç sektörünün imzalanan indirim protokolünün ardından “sektör batar, yabancı sermaye kaçar” diye feryat ettiğine dikkat çeken Zararsız, “Batan da olmadı, işçi çıkaran da. Kriz yılı olan 2008’de sektör yüzde 15 büyüdü” değerlendirmesinde bulundu. Reçete maliyetlerinin azalmamasını sektörün yönlendirmesine bağlayan Zararsız, “Protokolden sonra ilaç sektörü yönlendirmeye yönelik hareket içine girdi. Ucuz ilaç yerine pahalı ilaçları, jenerik ilaç yerine orijinal ilaçları sürüyorlar. Reçetelerde kutu sayısı aynı kalmasına rağmen ortalama maliyeti yükseltiyor” dedi. Sağlık Bakanlığı’nın bu durumu önlemeye yönelik tedbirler aldığını aktaran SGK Başkanı Zararsız, Bakanlığın ilaç satıcılarının promosyon çalışmalarına sınırlama getirdiğini söyledi. Hekim camiasına da seslenen Zararsız, “Hekim camiasının bu gibi şeylere rağbet etmemesi lazım. Aynı kalitede en ucuz tedaviye yönelmesi lazım. Bu yasaklamakla olacak bir şey değil; eğitim, kültür ve alışkanlıkla ilgili bir durum” diye konuştu.

İlaçta fiyatlama konusunda hangi süreçten geçiliyor?
Türkiye’de satılan tüm ilaçların fiyatları Sağlık Bakanlığı tarafından belirleniyor. Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği fiyatlar üzerinden indirim yapma yetkisi ise Sosyal Güvenlik Kurumu’nda bulunuyor. İlaç firmaları satacakları ilaçlara ruhsat almak için Sağlık Bakanlığı’na başvuruyor. Burada ilaç fiyatları en ucuz olan 5 ülkedeki fiyatların ortalaması üzerinden bir formül uygulanarak bakanlık ilaçların perakende satış fiyatını tespit ediyor. SGK bu fiyatlar üzerinden ilaç firmaları ile indirim için pazarlık masasına oturuyor. Örneğin kamu kurumları listesi için SGK firmalardan yüzde 11 indirim istemişti. İlaç gruplarına göre de indirim oranları değişiyor

(ASLI IŞIK- GAZETE HABERTURK- HT EKONOMİ)