13 yıl içinde Türk insanının kilosu arttı, bel ve kalça çevresi genişledi. Erkek ve kadınların boyları birer santimetre uzadı. Diyabet (şeker) sıklığı 13 yılda yüzde 90 arttı.
Türkiye Endokrinoloji ve Metobolizma Derneği, Sağlık Bakanlığı, üniversite ve eğitim ve araştırma hastaneleri tarafından ilki 1997 yılında gerçekleştirilen Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması’nın (TURDEP) ikincisi 18 Ocak ve 15 Haziran tarihleri arasında yapıldı. Çalışmada İstanbul, Samsun, Trabzon, Antalya, Adana, Gaziantep, Bursa, İzmir, Denizli, Erzurum, Malatya, Diyarbakır, Eskişehir, Ankara ve Konya’dan 20 yaş üstü 16 bin 696’u kadın, 26 bin 499 kişinin laboratuvar sonuçları incelendi. Analizlerin ardından ön sonuçlar açıklandı. Çalışmanın yürütücüsü Prof. Dr. İlhan Satman, Antalya Belek’te düzenlenen 32. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kongerisi’nde TURDEP- 2’nin sonuçlarını açıkladı. İşte Sağlık Bakanlığı’nı da önlem almak için harekete geçiren sonuçlar:
Tek iyi haber: Boyumuz uzadı
* TURDEP- 1’den itibaren geçen 13 yılda Türk kadının boyu bir santimetre uzayarak ortalama 159, Türk erkeğinin boyu da bir santimetre uzayarak ortalama 171 santimetreye ulaştı. Aynı dönemde Türk erkek ve kadın yetişkinlerin ortalama ömürleri dört yıl uzadı. 13 yılda kadınlar altı kilo alarak ortalama 72, erkekler de yedi kilo alarak ortalama 80 kilograma çıktı. Son çalışmada, kadınların bel çevresi altı santimetre genişleyerek 93, kalça çevresi de yedi santimetre genişleyerek 109 santimetre olarak ölçüldü. Erkeklerin bel çevresi yedi santimetre artarak 97, kalça çevresi de iki santimetre artarak 105 santimetre oldu.
* Sigara içenlerin oranı yüzde 42 azaldı. Erkeklerin yüzde 31.45’i sigara içerken kadınlarda bu oran 9.88. Erkeklerinin yüzde 25.08’i sigarayı bıraktığını belirtirken kadınlarda bu oran yüzde 5.22 olarak gerçekleşti. Erkekler yüzde 17.4 oranında alkol kullanırken, kadınlarda bu oran yüzde 1.52 oldu. Erkeklerde alkolü bırakma oranı yüzde 5.94, kadınlarda yüzde 0.05.
* Diyabet hastalığı oranı 1997 yılında yüzde 7.2 iken, bu yıl yüzde 13.7’ye ulaştı. Böylece son 13 yıl içinde diyabet yüzde 90 artmış oldu. ‘Gizli şeker’ görülme sıklığı TURDEP- 1 ile yüzde 6.7 olarak gerçekleşirken bu yıl oran yüzde 13.9 olarak tespit edildi. Gizli şekerde de artış yüzde 110 oldu.
* Obezite oranı ise 1997 yılında yüzde 22.3‘ken bu yıl yüzde 31.2. Obezite görülme sıklığı ise yüzde 42 olarak kaydedildi.
* Şeker hastalığının en çok görüldüğü bölge Doğu Anadolu, en az görüldüğü bölge Kuzey Anadolu oldu. Malatya en fazla şeker hastasına sahip il olurken ardından Bursa ve Diyarbakır geldi. Şeker hastalığının en az görüldüğü iller Trabzon, Samsun ve Erzurum.
* Kent nüfusunda hipertansiyon sıklığı yüzde 23.55 olurken kırsalda bu oran 32.22 oldu.
İlacı egzersiz
Prof. Dr. İlhan Satman, 13 yıl arayla tekrarlanan iki çalışmanın, yaş ilerledikçe diyabet görülme sıklığının arttığını gösterdiğini de vurguladı. Prof. Dr. Satman, en ürkütücü rakamı ise “Türkiye’de diyabet oranı 1997 yılında TURDEP- 1 ile yüzde 7.2 iken, 2010 yılında yüzde 13.7’ye ulaştı” diye açıkladı. Prof. Dr. Satman, fiziksel aktivite azlığının da diyabet riskini artırdığına dikkati çekerek, herkesi daha aktif olmaya çağırdı.
Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan da “Diyabette çarpıcı artışlar söz konusu. Geçen hafta bu konu Sayın Bakan Recep Akdağ’ın da katıldığı toplantıda görüşüldü. Önlem alınması kararlaştırıldı” dedi.
