Kahve, keyfine düşkün insanların vazgeçilmezidir herhalde. Benim için de en büyük keyiflerden biri. Güne sabah kahvesi içmeden başlayamayanlardanım… Ama seviyorum diye günde 4 fincan içmiyorum! Günde 1 kupa, süte yapılan bir kahve içerim. Nadiren de bir fincan Türk kahvesi. Tabii ki her şeyde olduğu gibi kahvede de denge çok önemli.
Kahvenin tarihi bin yıldan öncesine dayanıyor. İlk kahve bitkisinin, Afrika kıyılarında yetiştiğine inanılır. Kahve çekirdekleri başta içecek olarak değil yiyecek olarak kullanılıyordu. Doğu Afrikalı kabileler kahve meyvelerini öğüttükten sonra hayvansal yağlarla karıştırıp pestil haline getiriyordu. Yuvarlanıp top biçimi verilen bu besinin savaşçılara enerji vermek için kullanıldığı söylenir. Milattan sonra 11. yüzyıl civarında Etiyopyalılar kurutulmuş kahve çekirdeklerini suda mayalandırarak bir tür şarap ürettiler. Arap Yarımadası’nda da yetişen kahve, aynı dönemde ilk kez sıcak içecek olarak tüketildi.
Kahve yetiştiriciliği 15. yüzyılda başladı ve Arabistan’ın Yemen bölgesi uzun süre dünyanın en önemli kahve üreticisi oldu. Yakın Doğu’da kahveye talep çok yüksekti. Yemen’den Kahire ve İstanbul’a doğru yola çıkan kahve gemileri çok iyi korunurdu. Bu kısıtlamalara rağmen dünyanın çeşitli yerlerinden bu yöreye gelen kişiler bu bitkiyi kendi ülkelerine götürdüler ve kahve Hindistan’da da yetişmeye başladı.
Bu sırada kahve, Arap tüccarların Baharat Yolu ile getirdikleri Venedik üzerinden Avrupa’da da tanındı. İçeceğin halkça tutulması, sokakta limonata satanların, soğuk içeceğe alternatif olarak kahve bulundurmalarıyla mümkün oldu. Birçok Avrupalı tüccar uzun deniz yolculuklarında kahve içmeye alıştı ve bu içeceği kendi ülkesine tanıttı. Şu anda dünyanın en büyük kahve üreticisi Brezilya.
KAHVE AKLANIYOR
Bilimsel araştırmalar, orta düzeyde kahve tüketiminin sağlık üzerinde faydaları olduğunu, günü keyifli ve canlı bir biçimde geçirmeyi sağladığını kanıtladı. Kahve sadece uyanık kalmaya değil kısa süreli hafıza, düşünme ve odaklanma gibi bilişsel yeteneklerin etkinliğine de yardımcı oluyor. Ayrıca araştırmalar kahvenin kadınların korkulu rüyası olan selülite neden olmadığını da ortaya koydu. Tam tersine, çalışmalar kahvenin yağı ayrıştıran enzimleri harekete geçirdiğini ve lenf akışını kolaylaştırdığını gösteriyor.
Kahve tüketiminin Parkinson, Alzheimer, Tip2 diyabet ve bazı karaciğer hastalıkları, karaciğer ve kolon kanseri üzerine önleyici veya bu hastalıkların seyrine olumlu etkilerini gösteren çalışmalar da yapıldı. Yine de kesin konuşmak için daha fazla sayıda çalışmaya ihtiyaç var.
300 MG’I AŞMAYIN!
Elbette her şeyde olduğu gibi kafeinin tüketim dozu da sağlık açısından önemli. Günlük güvenli doz, 300 mg olarak kabul ediliyor. Bu da 3-4 fincan Türk Kahvesi, 5-6 fincan hazır kahve, 6-8 fincan çay, 6 kutu kolalı içecekte bulunan miktardır. Kakao içeriğiyle, çikolatada da bir miktar kafein bulunur. Gün içerisinde tüm bu besinleri bir arada tüketebildiğimiz için 2-3 fincan kahve tüketimini aşmamak önerilir.
FAZLA KAHVE TÜKETİLİRSE NE OLUR?
l Kişide aşırı gerginlik ve asabiyete sebep olabilir.
l Uykuya dalmayı zorlaştırır veya uyku süresini azaltabilir. Uyku kalitesini olumsuz yönde etkiler.
l Kafein alımı arttıkça, sıvı atım miktarı da artar.
l Günde üç fincan veya daha fazla kahve içmek, kadının doğurganlık oranını azaltabiliyor. Çünkü aşırı miktarda kafein tüketimi yumurtlamayı olumsuz etkiliyor.
l Kafein, kan basıncında ani yükselmelere, düzensiz kalp atışı, kalp çarpıntısı ya da taşikardi gibi rahatsızlıklara neden olabiliyor.
l Çok fazla miktarda kahve tüketmek idrarla kalsiyum atımını da arttırır.
KAHVE TÜKETİRKEN DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER
l Kahvenize süt tozu ve süt tozu içerikli kahveler eklemeyin. Sade içemiyorsanız, süt ekleyerek tüketebilirsiniz. Süt tozları yağ içerikleri yüksek ürünlerdir ve farkında olmadan kahvenizin kalorisini artırırsınız.
l Kahve zincirlerinde size sormadan eklenen kremayla boşu boşuna fazladan kalori alırsınız. Krema eklememeye özen gösterin.
l Kahvelere eklenen şuruplara dikkat edin. Küçük miktarda, büyük kalorili bir kahve içiyor olabilirsiniz. Siz sadece masum bir kahve içtiğinizi sanırken şuruplarla artan kalori miktarının farkında olmazsınız.
Uzm. Dyt. Simge ÇITAK
