Kan testleri prostat kanseri teşhisinde gerçekten faydalı mı?

Amerika’da erkeklerde akciğer kanserinden sonra en çok ölüme neden olan hastalık, prostat kanseri. Bu nedenle hükümetin oluşturduğu bir kurulun, erkeklerin prostat kanseri olup-olmadığını belirleyen testi yaptırmayı durdurmasını öneren açıklaması tıp dünyasında büyük yankı uyandırdı. Kurulun önerisinin ardında yatan nedense kanseri tedavi etmenin yarardan çok zarara neden olması.

40 yaş üstü erkeklere yıllarca prostat kanseri olup-olmadıklarını öğrenmek için kan testi PSA’yı yaptırmaları önerildi.

Şimdiyse hükümetin oluşturduğu bir panel bu öneriye karşı çıkıyor. Amerika'nın Sesi (VOA)'nın haberine göre, Panel Başkanı Doktor Virginia Moyer, ”Yaşlı erkeklerin üçte ikisinde prostat kanseri oluşuyor ancak bu erkeklerin büyük çoğunluğu herhangi bir sorun yaşamıyor,” diyor.

Kurul, prostat kanserinin tedavi edilmesinin yarardan çok zarara yol açtığı sonucuna varmadan önce iki büyük araştırmayı inceledi. Tedavi sonrası en büyük sorunlar iktidarsızlık ve idrar kaçırma.

Amerikan Kanser Cemiyeti’nden Doktor Otis Brawley, ”Aslında bu iki durum prostat kanseri tedavisinin küçük yan etkileri. Kimi hastalar kalp krizi ya da akciğerde pıhtılaşma gibi çok daha ciddi sorunlarla karşılaşabilir,” şeklinde konuşuyor.

Ancak birçok doktor farklı düşünüyor. Amerikan Üroloji Birliği testin prostat kanseri teşhisinde en yaygın yöntem olduğunu açıklayarak kurulun önerisine şiddetle karşı çıktı. Ürolog doktor Deepak Kapoor Amerika’nın Sesi’ne şöyle konuştu: ”PSA kan testinin yapılmaya başlandığı son 20 yıl içinde prostat kanserinin neden olduğu ölümler %38 oranında azaldı.”

Doktor Kapoor PSA testi sayesinde hızlı ilerleyen prostat kanseri türlerinin yayılmadan teşhis edildiğini, teşhisten sonra en az 10 yıl daha yaşayan hasta sayısında büyük artış kaydedildiğini belirtiyor: ”Prostat kanseri taramalarında kesintiye gidersek kanseri tedavi edebileceğimiz aşamada teşhis etme fırsatından mahrum kalacağız.”

Araştırmalar bazı testlerin yanlış sonuç verdiğini, kanser saptandıktan sonra ise çok az sayıda hastanın kanserin yayılma süresini tespit için beklediğini gösteriyor.

Georgetown Üniversitesi’nden Doktor Daniel Merenstein’e göre araştırmalar PSA’nın iyi bir test olmadığını gösteriyor: ”Daha iyi bir test olmaması çok üzücü. İyi sonuç vermeyen testlere daha fazla para harcamamalıyız.”

Doktor Merenstein kendisinin rutin PSA testi yaptırmayacağını, test yaptırma kararının kişiye ait olduğunu ve kararın güvenilir bir doktora danışılarak verilmesi gerektiğini söylüyor.