Kimler sağlık sigortası kapsamında?

Türkiye'de 1 Ekim 2008 tarihini sağlık sigortası açısından bir mÜat olarak kabul edebiliriz. Zira 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 Sayılı Kanun'la birlikte, Türkiye nüfusunun hemen hemen tamamı genel sağlık sigortası (GSS) kapsamına alındı. Kapsam dışında olanlar ise şöyle:

■ Askerlik hizmetini yapmakta olanlar, (er veya yedek subay olarak) Bunların sağlık hizmetleri yine eskiden olduğu gibi Silahlı Kuvvetler bünyesinde sağlanıyor.

■ Yurtdışından ülkemize gelen yabancılardan, ülkelerinde sigortalı olduğunu belgeleyenler.

■ Devletin yabancı ülkelerdeki birimlerinde sözleşmeli olarak çalışıp da bulunduğu ülkenin vatandaşı olarak oranın sigortasına tabi olanlar.

■ Hükümlüler ve tutuklular.

■ Türkiyede 1 yıldan kısa bir süre için ikamet etmekte olan yabancılar.

■ Yurtdışı borçlanması ile emekli olup da Türkiyede ikamet etmeyenler.

■ Milletvekilleri ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertleri. Bunlar TBMM bütçesinden sağlık yardımlarını almaya devam edecekler.

Bu saydığımız kesimlerin dışındaki bütün ülke nüfusu sağlık sigortası kapsamında sayılıyor.

GSS kapsamında sayılanlar ise prim karşılığı ve primsiz olmak üzere iki şekilde sigortalı olabiliyorlar. İşçi, esnaf, devlet memuru, isteğe bağlı sigortalı ve sadece GSS primi ödeyenler primli sigortalı grubunu oluşturuyor.
2008 öncesinde, işçiler sigortalı olduktan 90-120 gün sonra, Bağ-Kur'lular ise 120240 gün sonra sağlık yardımı alabiliyorlardı. Ancak şu an, işçi, memur veya esnaf fark etmeksizin, sigortalı olduktan 30 gün sonra sağlık yardımlan başlatılıyor. Yalnız Bağ-Kur'-luların, sağlık kuruluşuna başvurduklarında, 60 günden fazla prim borçlarının bulunmaması gerekiyor. Eskiden bir gün dahi borç- j lan olsa sağlık yardımı kesilirken, bu süre 60 güne çıkarıldı.

Yurtdışındayken ailem sağlık yardımı alabilir mi?

Soru: Sadettin Bey, yurtdışında çalışıp aynı zamanda Türkiyeden Bağ-Kur'lu olan ve primlerini düzgün bir şekilde yatıran kişi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi? Yani ücretsiz ameliyat olabilir mi? İlaç, bakım ve yatak ücreti dahil sağlık sigortasından yararlanabilir mi? Yine bu kişinin eş ve çocukları da aynı haklardan faydalanabilir mi? (Bülent Beltan)

Cevap: Bülent Bey, yurtdışında da bulunsanız Bağ-Kur (4/b) primlerinizi düzenli ödüyorsanız hem siz hem de aile fertleriniz sağlık hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. Bu hizmetlere her türlü muayene, tetkik, tahlil, ameliyat, yatak ve ilaç giderleri de dahildir.

Bu sorulara cevap bulacaksınız

Dizi kapsamında;

■ Hangi sağlık hizmetlerini ücretsiz alabilirsiniz?

■ Sağlık sigortası haklarınızı biliyor musunuz?

■ Özel hastanelerde nelere dikkat edeceksiniz?

■ Hangi hastane ne kadar fark ücret alabilir?

■ Çalışanlar ve emekliler için sağlık uygulamalarında fark var mı?

■ Yeşil kartlılar hangi hizmetlerden yararlanabiliyor?

■ Acil durumlarda haklarınız neler?

■ Yüksek tutarlı hastane faturalarınızı nasıl kontrol ettirebilirsiniz?

■ En ekonomik sağlık sigortası hangisi?

■ 2011'de sağlık hizmetlerinde neler değişiyor?

■ Aile hekimliği sistemi nasıl işleyecek?

sorularına cevap vereceğiz. Sadece bu sorulara değil, dizimiz boyunca sizlerden gelen soruları da cevaplayacağız. Ayrıca sağlık hizmetleri ve genel sağlık sigortasıyla ilgili yaşadığınız sorunları da bize yazabilirsiniz.

ÜCRETSİZ/PRİMSİZ SAĞLIK YARDIMI ALANLAR

Öte yandan sağlık sigortasından prim ödemeden faydalananlar da var. Eski adıyla yeşil kartlılar, yani ailede kişi başı geliri asgari ücretin 1/3'ünden (265,5 lira) az olanlar prim ödemeden sigortalı sayılıyorlar. Çalışmayan veya her ay GSS primi ödeme gücü olmayan vatandaşlar, kaymakamlıklara başvurarak yeşil kart talep edebiliyorlar. Yeşil kartlıların yanında;

■ Emekli, dul ve yetim aylığı alanlar,

■ Ülkemizde ikamet eden vatansız ve sığınmacılar,

■ 65 yaş veya özürlü aylığı alanlar (2022 Sayılı Kanun kapsamında),

■ İstiklal madalyası veya vatani hizmet aylığı alanlar,

■ Çocuk Esirgeme Kurumu hizmetlerinden yararlananlar,

■ Köy korucuları ve emekli korucul ar,

■ Uluslararası müsabakalarda derece alan sporcular,

■ İşsizlik maaşı veya kısa çalışma ödeneği alanlar, prim ödemeksizin sağlık sigortası kapsamında sayılıyorlar.

Sadettin ORHAN
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]