Rutin sağlık kontrollerinde ortaya çıkan 'Skolyoz' hastalığını ne kadar tanıyoruz? Skolyoz hastalığının omurgadaki şekil bozukluğu olduğunu ve ülkemizde neredeyse bütün vakalarda teşhisin geciktiği 2,5 milyon 'skolyoz'lunun bulunduğunu biliyor muydunuz?
Ergenlik dönemindeki kızınız bel, sırt ağrısı, nefes darlığı mı çekiyor? Ya da kızınızın omurgası yana eğilmiş, omuzları biraz dengesiz mi gözüküyor? Çocuğunuz, Türkiye'deki her 10 kız çocuğunun birinde görülen 'skolyoz' hastası olabilir. Skolyoz, omurgadaki şekil bozukluğuna deniyor. Doğuştan olabiliyor, sebebi bilinmeyen bir durumdan da kaynaklanabiliyor. Hastalık omurganın sağa, sola, öne doğru eğrilmesiyle ortaya çıkıyor.
Skolyoz testi yapabilirsiniz
Türkiye'deki skolyoz hastalarının yüzde 80'ini 'ideopatik'ler oluşturuyor. En az rastlananı 'Doğuştan skolyoz' tipi. Eğrilik derecesi arttıkça dışarıdan da fark edilebiliyor. Erken teşhis için dikkat edilmesi gerekenleri Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. M.Akif Kaygusuz şöyle sıralıyor: “Skolyoz hastasının omuzları asimetriktir, bakıldığında bir omuz aşağıda, bir omuz yukarıda kalır. Eğer çok ilerlemişse nefes darlığı, aşırı sırt ve bel ağrısı görülür. Aile şüpheleniyorsa; çocuğu kolları aşağıya sarkık şekilde öne eğdirmeli, baş ve kalçalardan çocuğun sırtına bakmalı. Eğer sağ ve sol omuz arasında birkaç milimetreden fazla fark varsa o zaman skolyozdan şüphelenilebilir. Bu testi her altı ayda bir ergenlik dönemindeki çocuklara yapmak gerekir.” Erken teşhisin önemine dikkat çeken Dr. Kaygusuz, anne-babanın çocuğu iyi gözlemlemesi gerektiği görüşünde. Skolyoz hastalığında teşhis ne kadar erken konuluyorsa etkinin de o denli artığını söylüyor.
Kızlar da skolyoz teşhisi
Skolyoz hastaları üzerine Türkiye'de yapılmış özel araştırma olmasa da ortopedi uzmanlarının birleştikleri nokta, hastalığın kız çocuklarında çok daha sık görüldüğü. Bunun sebebi de henüz bilinmiyor. Özellikle 20 dereceyi geçen skolyozlar kızlarda erkeklere oranla '8 kat fazla' görülüyor. Tüm vakalarda ise teşhis gecikiyor. Skolyoz hastalarına genelde egzersiz öneriliyor. Fakat ortopedi uzmanlarına göre egzersizlerin hastalığın ilerlemesini yavaşlattığına ilişkin en ufak bir objektif delil bulunmuyor; ancak yüzme, sırt ve bel kaslarını güçlendirici sporlar öneriler arasında.
Tek ben miyim skolyoz hastası?
Bilim Üniversitesi Hemşirelik ikinci sınıf öğrencisi Tuba Sungur da skolyoz hastaları arasında. Rahatsızlığının tevafuken fark edildiğini söyleyen Tuğba, “Başka bir amaçla çekildiğim röntgenle skolyoz hastası oduğumu öğrendim. Ortopedi uzmanına gittim. Meğer omurgamda 40 derece eğrilik varmış. Eğer daha önce farkedebilseydik eğrilik 40 derece olmazmış. İlk öğrendiğimde sandım ki dünyadaki tek skolyoz hastası benim ancak hastalığı tanıdıktan sonra korkularımdan kurtuldum.” diye ekliyor. Dr. Kaygusuz da şu an 'en etkili yöntem' dediği cerrahi uygulamayı ise şöyle anlatıyor: “Hastalığın derecesine göre omurlara vidalar yerleştiriliyor ve bunlar bir çift çubukla birbirine bağlanıyor. Bir ayda kemikler kaynıyor.”
Doç. Dr. M. Akif Kaygusuz, hastaların gündelik hayatta dikkat etmesi gerekenleri şöyle sıralıyor:
Her gün sırt ve bel kaslarını güçlendiren ve esneten egzersizler yapmalı.Çok ağır nesneler taşınmamalı; özellikle tek kol kullanarak taşımaktan kaçınmalı.Uzun süre masa ve bilgisayar başında çalışanlar, kısa molalar verip germe egzersizleri yapmalı.
