SADECE BEYİN NAKLEDEMİYORUZ!
Türkiye’de halen böbrek, deri, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas ve incebağırsak nakli yapılabiliyor. Dünyada kadavradan ilk rahim naklinin de ülkemizde yapıldığını belirtelim. Sağlıkçılar, ulaştığımız noktayı “Sadece beyin nakledemiyoruz” sözleriyle anlatıyor. Ülkemizde nakli yapılan dokularsa kemik, kemik iliği, kornea ve kalp kapağı şeklinde sıralanıyor.
Organ nakli, tıptaki birçok disiplinin bir arada uyum içinde çalışmasını gerektiren bir operasyon. Bir operasyonun başarıya ulaşabilmesi için en az 40 kişilik ekibin uyumlu bir şekilde çalışması gerekiyor. Vakaya göre değişse de ortalama bir böbrek nakli ameliyatı 2-3, kalp ve karaciğer nakilleri ise 4 saat sürüyor. Türkiye’de kalp-karaciğer, kalp-akciğer, kalp-böbrek, pankreas gibi kombine ameliyatlar da yapılabiliyor.
Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Münci Kalayoğlu, organ nakli yapabilmek için öncelikle deneyimli hekimlerin görev yaptığı üst düzey bir hastanenin şart olduğunu belirtiyor. Ardından da diğer ayrıntıları şöyle anlatıyor:
“Başarı için iyi bir ameliyathane, anesteziyologlar, yoğun bakım, nefroloji, hepatoloji, immünoloji, pediatri, kardiyoloji ve kalp cerrahisi, enfeksiyon hastalıkları, radyoloji, kan bankası, modern bir laboratuar, hemşirelik hizmetleri, otelcilik hizmetleri kısaca tüm birimlerin mükemmel olması ve multidisipliner yaklaşımda çalışabilmesi gerekir. Bütün bunlar olmadan organ nakli yapılamaz. Eğer organ nakli yapılabiliyor ve iyi sonuçlar alınıyorsa modern bir ülkede ve mükemmel bir hastanede çalışıyorsunuz demektir. Organ nakli yapılan hastalar, ömür boyu devam edecek immünosupressif (doku reddini önleyen) ilaçlar almak zorunda. Bu yüzden hayatları boyunca takip edilmeleri gerekiyor. Muayyen aralıklarla tetkikleri tekrarlanmalı ve ilaçları ayarlanmalı. İyi bir merkez, bu koşullarla 5-10 yıl içerisinde binlerce hastaya check-up ve takip hizmeti verir.”
ÖZELLER SIRAYA GİRDİ
Ülkemizde halen ağırlıklı olarak böbrek nakli yapılıyor. Ancak hem kamu hem de özel hastaneler farklı branşlarda da nakil yapmak için adeta sıraya girmiş durumda. Acıbadem Sağlık Grubu, yakında böbreğin yanı sıra karaciğer ve pankreas nakli yapmaya da hazırlanıyor. Medical Park Göztepe Hastanesi Organ Nakli Merkezi de yakın gelecekte incebağırsak, pankreas ve akciğer nakli ameliyatlara başlamayı hedefliyor. Akciğer nakli için ruhsat almış bile.
İşte bazı özel sağlık kurumlarının organ naklindeki konumları ve hedefleri...
MEDİCAL PARK HASTANELER GRUBU
En çok nakil yapan merkez
Medical Park Hastaneler Grubu’nun Antalya ve Göztepe Hastane komplekslerinde iki organ nakli merkezi bulunuyor. Antalya’daki merkez, 1 Eylül 2008’de ameliyat yapmaya başlamış. Burada canlı ve kadavra vericili böbrek, karaciğer nakli ile kadavra vericili tip 1 diyabetli hastalara pankreas nakli yapılıyor. 20 Ekim 2011 itibariyle toplam bin 513 böbrek nakline ulaşılmış. 2009’de karaciğer nakline de başlayan merkez, ilk yılında 9, 2010’da ise 18 karaciğer nakli yapmış. Bu yılın ilk 10 ayında ise 32 karaciğer nakli gerçekleştirilmiş. Son üç yılda yapılan pankreas nakli sayısı 25...
Medical Park Antalya Hastane Kompleksi Organ Nakli Bölüm Başkanı Prof. Dr. Alper Demirbaş; “Merkezimiz böbrek nakli sayısında Avrupa lideri. ABD’de bile bizim kadar böbrek nakli yapan merkez yok” diyor. Antalya’daki merkez Kırgızistan, Kazakistan, Türkmenistan, Gürcistan, Özbekistan, Azerbaycan, Hollanda, Almanya, Fransa, İngiltere, İrlanda ve Ukrayna'dan gelen hastalara da nakil yapıyor.
Prof. Dr. Alper Demirbaş’ın organ nakliyle ilgili değerlendirmesi şöyle: “Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son dönem organ yetmezliği hastaları katlanarak artıyor. Son dönem böbrek hastalıklarında nakil olan hastaların diyalizdeki hastalara göre yaşam süresi üç kat daha uzun. Nakil yapılan bir hastanın sağlık harcamaları, 5 yılın sonunda diyaliz hastalarına göre ortalama 185 bin dolar daha az. Ülkemizde yaklaşık 60 binden fazla diyaliz hastası var. Bu hastalar için fazladan ödenen yıllık 2 milyar dolar ülke ekonomisine de büyük yük getiriyor.”
Medical Park Göztepe Hastanesi Organ Nakli Merkezi, Doç. Dr. Serdar Kaçar başkanlığında 7 Temmuz 2010’da kuruldu. Yaklaşık 20 kişilik bir ekiple çalışan merkezde, 2010’da 70, 2011’de ise 193 böbrek nakli ameliyatı gerçekleştirildi. Bu sayıyla İstanbul’daki 24 böbrek nakli merkezi arasında ilk sırada yer alıyor. Kaçar, yüzde 98.9 başarı oranıyla nakil yaptıklarını, ameliyatların yanı sıra farklı etkinliklere de imza attıklarını vurguluyor. Örneğin, İstanbul’daki 39 ilçenin müftüsüne, Kadıköy ilçesindeki tüm imamlara, yine Kadıköy ilçesindeki tüm ilköğretim ve lise müdürlerine organ bağışı seminerleri verilmiş, bağış sayısını artırmaya yönelik destek istenmiş.
Doç. Dr. Serdar Kaçar, gelecekte Türkiye’nin en büyük böbrek nakli merkezi olmayı hedeflediklerini söylüyor. Medical Park, yakında incebağırsak, pankreas ve akciğer nakline de başlamayı planlıyor. Nitekim akciğer nakli ruhsatı alınmış bile.
MEMORİAL HASTANESİ
2012’de 200 karaciğer, 300 böbrek nakledecek
Türkiye’de organ nakli yapılan ilk özel hastane Memorial. 2004 yılında Prof. Dr. Koray Acarlı öncülüğünde göreve başlayan ekibe, 2006 yılında Amerika’dan gelen Prof. Dr. Münci Kalayoğlu da katıldı. Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli Merkezi’nde iki profesör, dört doçent, dört doçent adayı, bir operatör ve diğer destek birimleriyle birlikte yaklaşık 60 kişi görev yapıyor. Merkez kurulduğundan beri 370 karaciğer, 520 de böbrek nakli yapmış. Bu yılın ilk 10 ayında ise 115 karaciğer nakli gerçekleştirmiş. Gelecek yıl 150-200 karaciğer, 300 de böbrek nakli planlanıyor.
Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Münci Kalayoğlu, böbrek ve karaciğer hastalarının takip ve tedavi giderleri yüksek olduğu için Sağlık Bakanlığı’nın organ naklini desteklediğini ve önünü açtığını düşünüyor. Kalayoğlu, “10 yıl önce organ nakli gereken hastalar yurtdışında ameliyat oluyordu. 2000’li yıllarda hala tıbbi tedavi için yurtdışına milyonlarca dolar vermemiz kabul edilemez. Biz bu işi çok iyi yapıyoruz” diyor.
Bu arada, Memorial Ataşehir Hastanesi Organ Nakli Merkezi de dört ay önce faaliyete geçti. Bu merkez, önümüzdeki yıldan itibaren pankreas ve incebağırsak nakilleri yapmayı amaçlıyor. Merkezin Başkanı Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat, aynı zamanda Sağlık Bakanlığı Böbrek Nakli Bilim Kurulu Üyesi...
Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat’ın organ nakliyle ilgili görüşleri şöyle: “Türkiye’de her yıl bağışlanması gereken organ sayısının milyon nüfus başına en az 2 bin olması gerekiyor. Ancak maalesef 300-400 civarında kalıyor. Yani bir 10 kat daha fazla bağışa ihtiyaç var.”
