Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı Meclis'te kabul edildiğinde sağlık hizmeti alan kişi sayısında artış bekleniyor. Bu artış sonrası sağlık hizmetleri kullanımının verimli olup olmadığı değerlendirilecek.
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sağlık İdaresi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Sıdıka Kaya, bunu belirlemek için "kullanım yönetimi" kavramının kullanılması gerektiğini bildirdi. Böylelikle hizmet kullanımındaki eksiklikler, yanlışlıklar ve fazlalıklar ortaya konabilecek.
Kaya, 1998'de yaptıkları bir araştırmayla üniversite hastanelerinin dahiliye servisinde yatan hastaların yattığı gün sayısında yüzde 23 uygunsuzluk belirlediklerini kaydetti. Geçen yıl yapılan başka bir araştırmada ise aynı hastanede gün sayısındaki uygunsuzluğun yüzde 34'e çıktığını söyleyen Kaya, halen uygulanan Medula sisteminde (fatura ödeme bilgilerini toplayan, değerlendiren ve karşılaştıran sistem) olduğu gibi bir kayıt sistemi kurulabileceğini, böylece hizmetin eksik, fazla veya yanlış kullanımının ortaya çıkarılabileceğini vurguladı.
Hastaya zarar verilebilir
Kaya, kullanım yönetiminin ABD'de 60'lı yıllarda yaşlılık ve yoksulluk sigortalarının yasalaşmasıyla oluşan yüksek maliyetler sonucu yaygınlaştığını söylerken Türkiye'de de buna benzer bir sürecin yaşanabileceğini ifade etti. Kaya, hasta günlerinin (hastanın hastanede yatış gün sayısı) ihtiyaçtan fazla olması veya gerekmediği halde yatış olmasını kullanım fazlalığına örnek gösterirken dünya uygulamalarında kullanım yönetiminde hizmetin gereksiz olduğu görülürse sigortanın hizmeti ödememe yoluna gittiğini belirtti.
Sosyal güvenlik yasasıyla aşırı sağlık hizmeti kullanımını frenlemek için hastadan katkı payı alınmasının öngörüldüğünü ancak burada bazı sıkıntıların söz konusu olduğunu söyleyen Kaya, "Yoksul kesim katkı payını ödememek için o hizmeti almaktan vazgeçebilecek. Ancak bu kesimin ihtiyacı olan bakımı alamaması nedeniyle yetersiz kullanım doğacak" dedi.
Kullanım yönetiminin ayrıca kullanım yanlışlığını incelemesi gerektiğini vurgulayan Kaya, geçen yıl 10 eğitim ve araştırma hastanesinde yaptıkları bir araştırmayı anlattı. Kaya, "Bin doktor ile bin hemşire arasında yaptığımız ankete göre Türkiye'de doktor ve hemşirelerin yüzde 16'sının hastalara zarar verme potansiyeli olan hatalar yaptığını kabul etti. Aynı doktor ve hemşirelerin yüzde 34'ü ise başkalarının hastalara zarar verme potansiyeli olan hatalar yaptığını gördüğünü söyledi. Bu hastanelerde çalışan 3 kişiden biri hastaya zarar verecek bir hata yapıyor" dedi.
KULLANIM YÖNTEMİ NASIL İŞLEYECEK
* Medula benzeri bir kayıt sistemi kurulabilir.
* Hastanın ne kadar süre hastanede yattığı kayıt altına alınabilir.
* Uygulanan teknikler ile hizmet yöntemleri kayda geçirilebilir.
* Doktor ve hemşirenin tedavi yöntemi sisteme eklenebilir.
* Sonuçta hem verimlilik hem de doğru tedavi yöntemlerine ulaşılabilir.
* Sonuçta hem verimlilik hem de doğru tedavi yöntemlerine ulaşılabilir.
