Türkiye” adlı rapora göre, Türkiye’de krizlere hazırlık konusunda siyasi kararlılık üst düzeyde ve ulusal ve uluslararası krizlere yanıt bakımından ciddi bir kapasite oluşmuş durumda. Avrupa Komisyonu Sağlık ve Tüketici Genel Müdürlüğünün (DG Sanco) desteğiyle hazırlanan rapor, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi tarafından ortaklaşa yayımlandı.
Farklı disiplinlerden ulusal ve uluslararası uzmanlardan oluşan bir ekip, hükümet yetkilileriyle işbirliği içerisinde 27 Eylül – 7 Ekim 2010 tarihleri arasında Türkiye’de bir değerlendirme çalışması gerçekleştirdi. Ekipte genel afet hazırlığı ve yanıt (müdahale) planlaması, hastane acil durum hazırlık planlaması, toplu kayıp yönetimi, halk sağlığı, bulaşıcı hastalık sürveyansı ve müdahale ile Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) alanlarında uzman kişiler yer aldı.
Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, dünyanın her yerinde meydana gelen afetler nedeniyle sağlık sistemlerinin krizlere hazırlıklı olmasının öncelik haline geldiğini ifade ederek sözlerine şöyle devam etti: “Son yıllarda dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşanan afetler, sağlık sistemlerinin krize hazırlıklı olmalarının önemini gözler önüne sermektedir. Ülkemizde 1999 depremi ve sonrasında alınan dersler ve edinilen deneyimler ile sağlıkta afetlere hazırlık konusunda çok önemli adımlar atılmıştır. Mali ve ekonomik krizin ardından pek çok ülke bütçe açıklarının baskısıyla ve makroekonomik dengelerini düzeltmek amacıyla kamu harcamalarında kısıntıya gitmek durumunda kalmıştır. Türkiye’nin afet hazırlığı ve müdahale konusundaki politik kararlılığı ve bu alanına yaptığı yatırımlar krize rağmen hız kesmemiştir ve Türkiye ülkedeki ekonomik büyümenin de avantajıyla bu yatırımlara devam etmiştir”.
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Marc Pierini, raporla ilgili yorumlarında şu noktalara temas etti: "Sağlık güvenliği ile ilgili olarak günümüzde yeni ve yeniden kendini tekrarlayan tehditler ile karşı karşıyayız. Bu tehlikeler sağlık dışındaki sektörlerle de yakından ilgili. Avrupa Birliği'nin sağlık güvenliği stratejisi, tehlikeleri önleme, tehlikelere karşı hazırlıklı olma ve bunlara müdahale etmeye katkısı olan diğer bütün politikalar ile örtüştürülmüş durumda. Uluslararası düzeyde ise AB, karşılaşılan afetlerle baş etmeye yardımcı olmanın yanı sıra, ülkelerin her türlü sağlık tehdidine karşı hazırlık ve yanıt verme kapasitelerinin güçlendirilmesine destek veriyor”.
Bütün tehlikelere yönelik çok sektörlü standart bir değerlendirme yönteminin kullanıldığı raporda, Türkiye’nin sağlık sistemlerinin krizlere hazırlık durumunun tanımlanması ve analizinde kavramsal dayanak olarak DSÖ sağlık sistemleri çerçevesi temel alındı ve değerlendirme sonucunda kilit önerilere yer verildi. Raporda ayrıca ülkenin risk önleme ve zarar azaltma çalışmaları da inceleniyor. Asıl olarak ulusal seviyede yürütülen çalışmada, belediye ve bölge düzeyinde mevcut kriz yönetimi kapasitesi ile kamu kurumlarıyla olan bağlantılar da değerlendirildi.
Türkiye, acil ve afet yönetimi sistemini kurarken başta 1999 yılında büyük yıkımlara yol açan depremler olmak üzere afetlerden aldığı dersler üzerine bina etmiş ve ülke genelinde yönetim ve koordinasyon yapısını iyileştirmek adına ciddi yatırımlar yapmış durumdadır. Raporda öne çıkan bazı bulgular şunlardır:
Türkiye'de krize hazırlık alanında politik kararlılık üst düzeydedir ve ulusal ve uluslararası afetlere müdahale kapasitesi kanıtlanmıştır. Acil durum müdahale sistemi güçlü bir yasal çerçeveye sahip olup, personel sayısı yeterli ve donanım açısından iyi durumdadır.
Yatak sayısı, eğitimli personel mevcudiyeti, ekipmanların erişilebilirliği, acil durum tedarik malzemeleri ve modern tıp teknolojisi açısından hastaneler büyük bir kapasiteye sahiptir. Acil Durum Yönetim Sistemi personeli, ambulansları, acil durum ve sevk merkezleri vb. ile iyi kaynaklara sahiptir. Her hastanenin acil duruma hazırlık için özel bir odak kişisi ve bir acil durum müdahale planı bulunması şart koşulmuştur. Acil durumlarda bir risk iletişimi ve halk bilgilendirme stratejisi mevcuttur.
Türkiye, çok sayıda uluslararası ve ulusal operasyonu ile afet hallerinde tıbbi yardım sağlamak açısından devasa bir deneyim geliştirmiştir. Ülke, ileri düzeydeki afet ve acil yönetimi deneyimlerini acil durum hazırlık ve afet risklerini hafifletme alanındaki eğitim ve araştırma çalışmalarına katkıda bulunarak tüm dünya ile paylaşabilir. Bu deneyim DSÖ Avrupa Bölgesinde paylaşılmalı ve müşterek kapasite artırma faaliyetleri için kullanılmalıdır.
Dünya Bülteni
dunyabulteni.net
