Saatler süren muayene kuyrukları, bir günde neredeyse yüzlerce hastaya bakma zorunluluğu... Üstüne üstlük hastaya ve yakınına tatmin edici bir teşhis yanıtı vermek durumunda olmak... hem de bunu en kısa zamanda yapmak... İşte doktorların belini büken, canını sıkan, bunaltan, zamanını mümkün olduğunce efektif kullanmasını gerektiren bu durum karşısında ilk başvurdukları şey, teşhislerini destekleyebilecekleri tetkikleri hemen istemek...
Bu durumun radyoloji uzmanlarının işini ağırlaştığına dikkat çeken Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tamer Kaya, aşırı tetkik isteği yüzünden rapor yazacak vakit bulamadıklarını söylüyor.
Kaya'ya göre, sağlık hizmetinin sayı üzerinden değerlendirilerek ücretlendirilmesi ve hekimlerin çözebilecekleri birçok sağlık problemini zaman sınırlaması nedeniyle çözememeleri, görüntüleme yöntemlerine aşırı bir talep oluşmasına yol açıyor. Kaya, bu durumu şöyle anlatıyor: “Aşırı taleple karşılaşan radyoloji uzmanları istenen çok sayıda tetkiki yapmak ve raporlamak zorunda kalmaktadırlar. Şu anda çoğu radyolog, ultrasonografi ve diğer tetkiklerin yanı sıra günde 100 adedin üzerinde BT veya MR raporlamak zorunda kalmaktadır. Bu rakamlar uluslararası standartların çok üstündedir. Radyolog ihtiyacı oldukça artmıştır. Özellikle ultrason ve doppler gibi kişiye bağımlı olarak yapılan tetkiklerde de bu ihtiyacın ne kadar fazla olduğu görülmektedir. Bu tetkikler, özel hastanelerde dahi birkaç haftaya randevu verilerek yapılmak zorunda kalınmaktadır. Radyologlar, bu şekilde sıkışık ve yoğun ortamda çalışmanın doğal sonucu olarak tıbbi hataya zorlanmaktadırlar. Ayrıca, yoğun iş yükü nedeniyle hekimlerin radyoloji uzmanları ile hasta üzerinde tartışma ve strateji geliştirme için zamanları kalmamaktadır. Hastaya çok faydası olan bu mesleki bilgi alışverişi, sadece kısa zamanda yazılmak zorunda kalınan bir tetkik raporuyla mümkün olabilmektedir.
Bazen düz röntgen yeter ama...
Prof. Kaya, bir tehlikeye de dikkat çekiyor: Her sağlık kurumunda temel görüntüleme tekniği olan ve genelde problemi çözebilen düz röntgen tetkikleri, radyolog azlığı nedeniyle radyolojik kontrolden geçirilemiyor. Bu yüzden birçok gereksiz tetkik yapılıyor. Durumun düzelmesi için gerekenleri de şöyle öneriyor:
- Radyololoğun başarısı, tetkik gerekliliğini kısarak olmalı.
- Aşırı radyoloji uzmanı talebinin çözülmesi için önlem şart.
- Radyoloji uzmanlık öğrencilerinin sayısı arttırılmalı.
- Tetkiklere yönelik bilgi ve becerilerini uluslararası standartlara çıkaracak şekilde eğitim sürelerinin tekrar beş yıla çıkarılması gerekmektedir.
Radyoloji uzmanının isyanı
AÜ Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Suat K. Aytaç, yönetmelik değişiklikleri sebebiyle özel radyoloji müessesini yürütemeyince, 28 Şubat 2011'de 54 yaşında emekliye ayrılmak zorunda kaldığını belirtiyor. Aktif olarak hala çalışabilecek durumdayken bu yol ayrımına geldiğini söylüyor. Seçeneğim kalmadığı ve müessesemi açık tutmak istediğim için maalesef çok sevdiğim üniversiteme veda etmek zorunda kaldım. Kuşkusuz ki, muayenehanecilik bu mesleğin olmazsa olmazı ve kesinkes savunulması gereken bir unsuru değildir.
Ruhsatlarımız iptal edildi
KAYA, hizmet bedellerininin gittikçe düşmesinin de tetkik kalitesini olumsuz etkilediğine dikkat çektiyor: 'Bazı hastanelerde üst düzey cihaz hizmet alımları uygulaması, bazı hastanelerde ise bu tamamen gözardı edilerek, yalnızca ticari kaygılar güdülmektedir. Bu nedenle hizmet kalitesine bir standardizasyon getirilmesi gerekmektedir. Radyoloji muayenehanelerinin ruhsatları iptal edildi. Statüleri müessese oldu. Tamamıyla özel çalışmak için de olsa yeni müessese açılmasına müsaade edilmiyor. Müessesesi olan ve tamamıyla özel çalışmak isteyen doktorlara kendi müesseselerinde tam gün mesai yapma zorunluluğu getirildi. Radyoloji uzmanlarının çalışma alanları böylece kısıtlanmış oldu.'
Türkan Yılmazer
