Bel çevreniz 100 cm ya da üzerinde mi? Michelin Kuzey Amerika şirketinde çalışmak istiyorsanız bu size pahalıya patlayabilir. Lastik üreticisi şirketin yüksek tansiyon ya da belli bel ölçüsünün üzerine çıkan çalışanları gelecek yıldan itibaren bin dolara kadar ek sağlık primi ödemek zorunda kalabilir.
The Wall Street Journal'ın haberine göre, sağlık harcamalarının uçuşa geçmesi ve gönüllü sağlık programlarına katılımın düşük kalması Amerikalı şirketlerin yüksek tansiyon ya da geniş bel ölçüsüne sahip olmak gibi bazı durumlarda çalışanlarını cezalandırmasına yol açıyor. Bu şirketler ayrıca, vücut kitle indeksi, ağırlık, kan şekeri bireysel sağlık bilgilerinin de paylaşılmasını istiyorlar. Aksi halde çalışanlar daha yüksek primler ödemek zorunda kalabiliyor.
Şirket yöneticileri, çalışanların alışkanlıkları değişmeden sağlık giderlerinin düşürülemeyeceğini ve davranışçı ekonominin kişilerin ödüllerle gelen kazançtansa cezalarla gelen maddi kayıplara daha etkin şekilde tepki verdiğini gösterdiğini söylüyor.
ABD'de bu yıl çalışan başına ortalama 12 bin dolara ulaşması beklenen kurumsal sağlık giderleriyle cezalar artık normal hale gelebilir.
Şirketler bu önlemlerin, düzenli muayenden kaçan ya da sağlığına yeterli özeni göstermeyen çalışanlara karşı, hem onların yararına hem de sağlık harcamalarını düşürmek için zor bir karar olarak alındığını savunabilir. Ancak bu adımlar bir taraftan karanlık bir geleceğin de işaretçisi gibi görünüyor. Örneğin hipertansiyon hastası bir kişi işinden olabilir, daha düşük maaş alabilir ya da işe alımlarda yalnızca sağlık durumuna bağlı olarak ikinci plana atılabilir.
Michelin yakın zaman kadar, sağlık değerlendirme anketleri ya da bağlayıcı olmayan 'sağlık hareketi' planlarına katılılan çalışanlarını, ödedikleri sağlık primlerinden otomatik olarak 600 dolar düşerek bunun yanında ekstra para vererek ödüllendiriyordu. Şirket 2012 yılında sağlık giderlerinin tavan yapmasının ardından politikasını sıkılaştırmaya karar verdi.
Michelin bundan sonrasında yalnızca sağlıklı kan basıncı, glikoz, kolesterol ve trigliserit seviyelerine sahip, bunun yanında kadınlar için 90, erkekler için ise 100 cm'nin altında bel ölçüsüne sahip çalışanlarını ödüllendirecek. Üç ya da daha fazla kategoride temel gereksinimleri karşılayabilen çalışanların ödedikleri yıllık sağlık primlerinde bin dolara kadar indirim yapılabilecek. Bunları karşılayamayanların ise sağlık koçluğu programına kaydolması gerekecek.
Çalışan hakları savunucuları, söz konusu yaptırımların "yasal ayrımcılık" olduğu görüşünde.
ABD Princeton merkezli bir çalışan hakları örgütünden Başkan Lew Maltby, şirketler buna sağlık teşviki dese de, söz konusu cezaların değişik bir isimle sunulan maaş kesintisi olduğunu savunuyor. Maltby, "Kimse hoş olmayan bir şeyi gerçekçi bir şekilde açıklamak istemez. Cezaların anlamı yasal bir neden olmadan milyonlarca insanın maaşında kesinti yapılacağı." dedi.
Maltby, şirketlerin daha yumuşak yaklaşımlar denediğini iddia edebileceğini ancak yemekhanelerde daha sağlıklı yiyecekler verilmesi, şirket içinde spor salonları kurulması ya da spor salonu üyeliklerinin desteklenmesi gibi seçenekleri henüz tükenmediğini ifade etti.
Michelin, ayrımcılık iddiasını kabul etmeyerek katılımın gönüllü olduğunu belirtti. Katılmak istemeyen çalışanların teşvik de alamayacağını söyledi.
ABD'de mevcut yasalar şirketlerin, çalışanın yıllık sağlık sigorta tutarının yüzde 20'sini aşmayacak şekilde ceza ya da teşvik verebilmesine imkan sağlıyor. İş hukuku uzmanları, şirketlerin yasal olarak çalışanın maaşını sağlık nedenleriyle kesemeyeceğini ancak çalışanın sağlık hedeflerine uyup uymadığına bağlı olarak sağlık harcamalarına sınır getirebileceğini belirtiyor. Diğer taraftan iş verenlerin, sağlık hedeflerine uymasına izin vermeyen, istisnai durumları olan çalışanların haklarını koruması gerekiyor.
Ancak hukuçular durumun burada belirsizlik kazandığını, örneğin şirketlerin obez çalışanlardan daha fazla sağlık kesintisi yapmaya başlayabileceğini belirtiyor. Obezite altta yatan bir tıbbi durum olarak değerlendirilirse şirketler ayrımcılık suçlamasıyla karşı karşıya kalabilir.
Sağlık Maliyetleri
Vücut şeklinizin cüzdanınıza getirebileceği yük:
$652
Sigara içen General Electric çalışanlarının her yıl ödemekle yükümlü olduğu ek sağlık primi.
$1,000
Honeywell şirketinin daha fazla bilgi almaya gerek görmeden belli bazı ameliyatlar olan çalışanlarına yıllık olarak kestiği ceza.
$600
CVS şirketinin kilo, vücut yağı oranı ve kolesterol seviyelerine ilişkin bilgileri paylaşmayan çalışanlarına yıllık olarak kestiği ceza.
$100
Mohawk Endüstrileri'nin sağlık riski değerlendirme anketine katılmayan çalışanlarına yıllık olarak kestiği ceza.
$1,000
Yüksek tansiyon ya da geniş bel ölçüsüne sahip Michelin çalışanlarının ödemek zorunda kalabileceği maksimum yıllık ek prim.
