Dünyanın grip salgınıyla boğuştuğu bugünlerde tıp dünyası antibiyotikleri tartışıyor. Çoğu kez kurtarıcı olarak gördüğümüz antibiyotikler bilinçsiz kullanıldığında ciddi sorunlara da neden olabiliyor.
Bezmialem Üniversitesi'nin akademik işbirliği yaptığı Johns Hopkins Üniversitesi'nden Dr. Khalil Ghanem, doğru antibiyotiğin seçiminin çok önemli olduğunu belirtti ve, antibiyotiklerin olumsuz etkilerinin tedavi tamamlandıktan sonraki 4 yıl boyunca devam ettiğini söyledi.
"Doktorlar antibiyotik yazarken dikkatli olmalı" diyen Ghanem, "Antibiyotiklerin uzun vadede sağlık üzerine nasıl bir etki yaptığını kestirmek kolay değil. Özellikle mikroorganizmaları tedavi ederken vücuttaki floraların özelliklerini değiştiriyor. Bu durum pek çok olumsuzluğa neden olabiliyor" açıklamasını yaptı.
Nesiller tehlikede
Yanlış ve bilinçsiz antibiyotik kullanımının dirençli mikroorganizmaların gelişmesini tetiklediğini söyleyen Ghanem, yeni bir antibiyotiğin geliştirilmesinin en az 10 yıllık bir süre olduğuna dikkat çekerek, "Dolayısıyla şu an direnç kazanan bir mikrobu önümüzdeki 9 yıl boyunca tedavi edebilecek bir ajana sahip olamayabiliriz. Bu da gelecek nesilleri tehlikeye sokuyor" diye konuştu.
ABD'de verilen antibiyotiklerin yüzde 70'inin gereksiz olduğunu anlatan Ghanem sözlerini şöyle sürdürdü: Bazı hastalıklarda antibiyotik kullanımı gelecek komplikasyonları önlüyor. Fakat bazı enfeksiyonlara hiçbir ilave katkısı yok. Eğer hastalık için antibiyotik kullanılması gerekiyorsa hemen başlanması gerekir. Uygun hastalar için doğru antibiyotik verilmeli.
Reçetesiz kullanılmamalı
Türkiye'de antibiyotiğe kolay erişimin mikroorganizmaların direnç gösterme riskini arttırdığını açıklayan Ghanem, "Türkiye'de hastalar antibiyotiğe reçetesiz ulaşabiliyor. ABD'de kimse reçete olmadan antibiyotik alamaz. Son zamanlarda Sağlık Bakanlığı, reçetesiz kullanımın önüne geçilmesi için çalışmalar başlattığını biliyoruz. Bu çok önemli bir adım. Bu sıkıntıyı daha aza indirgeyecektir" dedi.
Ghanem, devletlerin de antibiyotik üzerine strateji belirlemeleri gerektiğini belirterek, "Devletlerin iki strateji geliştirmesi gerek. İlki antibiyotik kullanımının mutlaka reçetelendirilmesi. İkincisi ise Sağlık Bakanlığı'nın halka antibiyotik eğitimleri veren kampanyalara öncülük etmesidir" bilgisini verdi.
Doktor ve hastaya eğitim
Antibiyotik kullanım oranlarının aşağı çekilmesi gerektiğini belirten Ghanem, bunun için öncelikle doktorlara antibiyotiğin hangi şartlarda ve miktarda kullandırılacağına dair eğitim verilmesi gerektiğini söyledi.
Ghanem'in önerdiği çözüm şöyle: Doktorların yanı sıra hastalar da antibiyotik konusunda bilgilendirilmeliler. Avrupa'dakinin aksine ABD ve Türkiye'de hastalar antibiyotik kullanımı ve yan etkileriyle ilgili bilgiye sahip değiller. Hastalar antibiyotiğin nasıl kullanacaklarını öğrenmeli.
Eğitimin ikinci ayağı ise doktorları kapsamalı. Doktorların gereğinden uzun süre antibiyotik önerdikleri ortaya çıktı. Meslektaşlarımızı da doğru antibiyotik kullanımıyla ilgili uyarmamız gerekiyor.
Tavuk suyuna çorbanın faydası tıbben kanıtlandı
Tavuk çorbasının faydaları da antik çağlardan beri biliniyor. Mısır'da soğuk algınlığı için önerildi ve İbn-i Sina'nın tedavi protokollerinde yer aldı. Soğuk algınlığına tavuk suyu çorba önerisi ise henüz kanıtlandı.
Araştırmayı yürüten Dr. Stephen Rennard, tavuk suyu çorbanın içerisindeki maddelerin hastalıkla savaşan beyaz kan hücrelerini etkilediğini ortaya çıkardı. Beyaz kan hücreleri enfeksiyonla savaşmak için havayoluna yakın yerlere toplanıyor.
Bu nedenle mukus üretimi ve öksürük artıyor. Tavuk suyu çorbasının içerisindeki maddeler beyaz kan hücrelerinin bu kadar fazla hareket etmesini engelliyor.
Ahmet Rasim Küçükusta
