Önceki gün İstanbul’da Ekonomi Bakanlığı’nın düzenlediği dört dörtlük bir toplantıya katıldım.
Türk markalarını geliştirerek küresel rekabete hazırlayan TURQUALITY programı çerçevesinde düzenlenen 7. Vizyon Semineri’nde, strateji ve inovasyon konusunda dünyanın önde gelen uzmanlarından, General Electric’in Baş İnovasyon Danışmanı Hintli Vijay Govindarajan’ı ilgiyle dinledim.
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın da toplantının açılışında belirttiği gibi, ihracatımızın bugünkü yapısıyla, 500 milyar dolarlık 2023 hedefinin yakalanması mümkün değil. Yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli ürün gamına geçmekten başka çıkar yolumuz yok.
Gelişmekte olan ülkelerin 2020’de dünya ticaretinden % 40 pay almaları bekleniyor. Çağlayan’ın ifadesiyle “artık ürünler gelişmekte olan ülkelerde geliştirilip üretiliyor ve zengin ülkelere pazarlanıyor. Stratejik yatırım yapanlara İstanbul da dahil, nerede olurlarsa olsunlar % 40 teşvik vereceğiz. Başka çaremiz yok!”
Bana sorsanız, 4 yılda ancak 42 cent artarak 2009’da 1.16 dolardan 2012’de 1.58 dolara yükseltebildiğimiz ihracat kilogram fiyatımızı 2023’e kadar 3’e katlamamız mümkün değil. Ancak “ters inovasyon”un mucidi Vijan Govindarajan -ki kendisine kısaca VG deniyor- Türkiye için bu alanda müthiş bir potansiyel görüyor.
1 dolara elektro çekilir
VG, öncelikle Dünya Bankası’nın kişi başına belli bir GSYH’nın altındakileri fakir, üzerindekileri de zengin diye tanımladığını hatırlatarak, Türkiye’yi de bu çerçevede fakir ülke diye niteliyor. VG’yi dinlerken, gerçekten de artık fakir ülkelerde inovasyon yapıp, zenginlere satma dönemindeyiz diye düşündüm. Anlattıklarını kendi ağzından sizlere aktarmaya çalışayım:
“Artık zengin de fakir de arabası olsun, cep telefonu olsun istiyor. Ama kişi başına GSYH’nın 1000 dolar olduğu bir Hintli ile 50 bin dolar olduğu bir Amerikalı’nın ödeyeceği miktar tabii çok farklı. Eskiden yeni ürünler, zengin ülkelerde geliştirilir, yıllar sonra fakirlere gönderilirdi. Şimdiyse fakirlerin geliştirip zenginlerin hizmetine sunduğu ürünlere her geçen gün yenileri ekleniyor.
Ben size sağlık ve konuttan örnek vereceğim. 1 Amerikalı sağlığı için yılda 1000 dolar harcarken 1 Hintli 1 dolar harcayabiliyor. Bu durumda Hintli’nin, General Electric’in ürettiği 30 bin dolarlık elektro kardiyogram aletinde 100 dolar ödeyerek elektro çektirmesi mümkün değil. Ama sadece sorun bu da değil; kırsal alanda diyelim ki 100 doları verecek azınlık olsa da hastane yok.
ABD’ye ihraç ediliyor
Demek ki aletin mobil olarak oralara gitmesi lazım. O zaman da elektrik sorunu ortaya çıkıyor; ya hiç yok ya da sık sık kesiliyor. Diyelim ki elektrik sorununu çözdük, o aleti kullanacak eğitimli doktor yok.
Demek ki cihaz pille çalışmalı. Kırsalda kapıdan kapıya hizmet vereceği için çok hafif olmalı ki sırt çantasında taşınabilsin ve ehil eleman olmadığı için de yeşil düğmeye basınca çalışıp kırmızıya basınca dursun ki trafik ışıklarını bilen herkes kullanabilsin.
İşte tüm bu koşullara sahip elektro kardiyogram cihazını Hindistan’da üreterek 500 dolara satıyorlar. Amerika’da 100 doları vererek 1 kişinin çektirdiği elektro, Hindistan’da 1 dolara ama 100 katı kullanılınca sürümden kazanılıyor. Dahası 500 dolarlık bu mobil elektro aleti, artık Hindistan’dan 100’ü aşkın ülkenin yanı sıra Amerika’ya da ihraç ediliyor ve ambulanslarda kullanılıyor.”
Meral Tamer / Milliyet
