Tüm kamu kurumları e-imzaya geçmeli

Evinizi taşıdınız, eski evinizin elektrik, su, telefon, internet, doğalgaz, kablolu TV aboneliklerini kapatmak için, yeni ev için de açtırmak için tüm resim daireleri tek tek dolaşmak ve sıralara girmek zorundasınız. Ayrıca, nüfus müdürlüğüne ve muhtarlıklara da gidip kayıt kapatmak ve açtırmak zorundasınız. Bir düşünün kaç günde bu işlemleri tamamlayabilirsiniz. Bu kamu kurumlarının e-imza uygulaması olsa ve sizin de elinizde e-imzanız olsa bütün bu işlerin hepsini internetten sadece 5-10 dakikada yapabilirsiniz.

Sorun ise kamu kurumlarının internet sitelerinde e-imza uygulaması maalesef yok…



***E-imza nedir

Günlük hayatımızda kimliğimizi belirlemek için her an kullandığımız ıslak imza ile aynı işleve ve hukuki geçerliliğe sahip olup, dijital ortamda kimliğimizi belirlememize ve güvenli bir biçimde bilgi paylaşmamıza yarar. Dijital ortamda bilgi güvenliğinin sağlanması için vazgeçilmez olan elektronik imza, devlet kuruluşları ve özel sektörde yaygın olarak kullanılması halinde zamandan, enerjiden ve kağıttan tasarruf sağlıyor. Bunların yanı sıra vatandaşların hayatını da kolaylaştırıyor.

***E-imza vatandaşın hayatını kolaylaştırır

Özellikle devlet dairelerinde yaşanan ve vatandaşların ellerinde biriken evraklarla bir yetkili imza için kattan kata, odadan odaya dolaşmasına yol açan “Bugün git, yarın gel” dönemi elektronik imza ile sona eriyor. Islak imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahip olan elektronik imza, hem hayatımızı hem de işimizi kolaylaştırıyor. Çünkü elektronik imza sayesinde tüm belgeler dijital ortamda güvenli bir şekilde paylaşılabiliyor. Örneğin 1 Mayıs 2010’da çıkan yasayla beraber araba alım satımları bile elektronik imza ile kolayca yapılabiliyor. Torba Kanunun yürürlüğe konmasıyla beraber noter işlemlerinden pasaport başvurusu ve süre uzatmasına kadar pek çok bürokratik işlem elektronik imza ile yapılabilecek.

***Hangi kurumlar e-imzaya geçse vatandaşın hayatı daha da kolaylaşır?

Vatandaşın hayatının e-imzayla kolaylaşması, günlük hayata yansıması olacak işlemlerde e-imzanın kullanılması ve bazı kurumların e-imzaya geçmesiyle yakından ilişkili. Örneğin bugün İstanbul’da ev taşımak durumunda kalan bir kişi elektrik için AYEDAŞ’a, su için İSKİ’ye, doğalgaz için İGDAŞ’a, telefon veya kablolu TV için Türk Telekom’a fiziksel olarak gitmek zorunda kalıyor. Üstelik yapılması gerekenler bu kadarla da sınırlı kalmıyor, kişiler taşındıklarını kayıt altına aldırmak için önce eski oturdukları mahalledeki muhtara gidip belge alıyor, bunu Nüfus Müdürlüğü’ne gidip onaylatıyor ve sonra sırasıyla yeniden eski ve yeni muhtarlara götürüyorlar. Tüm bu kurumlar e-imzaya geçmiş olsalar, vatandaş başvurularını dijital ortamdan yapabildiği gibi, belgelerini de güvenli bir şekilde paylaşabilir. Böylece zaman, kağıt ve enerji tasarrufu sağlanmış olur.

Ayrıca ÖSYM’nin e-imzaya geçmesi halinde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS), Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS), Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS) gibi sınavlara başvurular da elektronik imza ile dijital ortamda yapılabilir. Böylece öğrenciler formlar için sıra beklemek, formları doldurup iade etmek gibi bürokratik bir takım işlerle zaman kaybetmez.

***Türkiye’de e-imza var

2004 yılında çıkartılan Elektronik İmza Kanunu’yla tanışan Türkiye’de, bu işlem yavaş bir gelişim sergiliyor. Öte yandan, 2007 yılında önemli e-devlet uygulamalarının hayata geçirilmesiyle ivme kazandı. 2010 yılı verilerine göre elektronik imza en çok İstanbul, İzmit ve Bursa illerinde kullanıyor. Marmara bölgesini İç Anadolu ve Ege bölgesi izliyor. Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri en az e-imza kullanan bölgeler olarak dikkat çekiyor. E-imza kullanımının sanayi ve üretimin yoğun olduğu bölgelerde daha fazla olması e-imzanın vatandaşlardan çok firmalar tarafından kullanıldığını gösteriyor.

***Özel sektörde geçmeli

Elektronik imza devlet kurum ve kuruluşlarının yanı sıra özel sektörde de yaygınlaşmaya başlamalıdır. Kamunun yanı sıra bankacılık, finans ve sigortacılık gibi sektörlerde ve özellikle e-fatura gibi uygulamalarda daha fazla kullanılmaya başlandı. Bugün alanında lider birçok resmi ve özel kuruluş, e-devlet dönüşüm süreci kapsamında elektronik imza uygulamasına geçiyor.

***Torba kanun hangi değişiklikleri beraberinde getiriyor?

Şirketler Türk Ticaret Kanunu’ndaki her türlü işlemi noter onayına gerek olmadan elektronik imza kullanarak güvenle gerçekleştirebilecek.

Şirketlerde yönetim kurulu kararları için notere gitmeye gerek kalmayacak, taranmış imza sirküleri e-imzalanarak ilgili yerlere gönderilebilecek. Bunun yanı sıra şirket kayıtları ve mahkemeye delil olarak verilebilen her şey için e-imza kullanılabilecek.

Ticaret Odaları’nın yayınladığı noter onaylı ticari sicil kayıtları artık e-imzalı gönderebilecek.

Kayıtlı Elektronik Posta (KEP)’te hizmet sağlayıcı yetkisi ve düzenleme de e-imza ile yapılabilecek. Bankalar kişi ve kurumların e-postalarına doğrudan e-imzalı tebligat yapabilecek.

Sağlık sektöründe protokol defteri e-imza kullanarak güvenle tutulacak.

Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) tarafından yürütülen ihalelere e-imza ile başvuru yapılabilecek.

Elektronik imza kullanılarak UYAP vasıtasıyla dava açılabilecek ve dava dosyaları incelenebilecek.

Vize başvuruları, güvenli elektronik imza kullanılarak elektronik ortamda yapılabilecek.

Pasaport başvurusu ve pasaport yenilenmesi e-imza ile yapılabilecek.

İcra işlemleriyle ilgili her türlü belgede e-imza kullanılabilecek.

Akde ve tescile yönelik irade beyanları dışında kalan tapu sicil ve kadastro işlemleri e-imza ile yapılabilecek.

Noterlik işlemleri e-imza kullanılarak elektronik ortamda düzenlenebilecek, saklanabilecek ve kişi ve kurumlara gönderilebilecek.

Adlî sicil veya arşiv kaydı belgesine e-imza kullanılarak elektronik ortamda güvenle ulaşılabilecek.

***E-imzanın faydaları

E-imzanın yaygın olarak kullanılması sadece zaman ve enerji değil, maddi açıdan da ciddi tasarruf anlamına geliyor. Günümüzde, yaklaşık bir tahminle, kurum ve kuruluşların % 90’ından fazlasının, iş süreçlerini kağıt belge ile yürüttüğü, dokümanların azımsanmayacak bir kısmının yanlış yerleştirilmiş ve bir daha bulunamayacak durumda olduğu, kullanıcıların haftada en az 8 saatini belge işlemleri için bedensel hareket ile kaybettiği, belgelerin zaman içinde ortalama çok sayıda kopyasının yaratıldığı ve çalışanların zamanlarının büyük bir kısmını doküman yönetimine yönelik çalışmalara harcadığı söylenebilir. Özellikle kamu kurumları göz önüne alındığında bu kayıplar daha da artmaktadır. E-imza bu anlamda birçok açıdan kurumlara ama özellikle kamu kurumlarına israf önleme ve verimlilik açısından büyük faydalar sağlamaktadır.

Amerikan şirketleri arasında yapılan bir araştırma, ıslak imzaya dayalı geleneksel yöntemlerin kurumlara çok pahalıya mâl olduğunu ortaya koyuyor. Bir sayfalık formun kullanım, süreç ve işleme maliyetleri 30 ila 165 dolar arasında değişiyor. 100 kişinin çalıştığı bir ofisin yıllık 30 bin dolar kağıt, 105 bin dolar baskı, 135 bin dolar fotokopi, 20 bin dolar faks, 27 bin dolar posta, 70 bin dolar veri saklama, 50 bin dolar kurye ve 10 bin dolar basılı dokümanları elden çıkarma maliyeti oluyor! Yalnızca A.B.D.’de, basılı formlara yılda 22,5 milyar dolar harcanıyor ve bu formların %30’luk kısmı boşa gidiyor. Yani yılda 6,75 milyar dolar boşa harcanıyor. Tüm yazışmaları elektronik ortamda yapma imkanı tanıyan e-imza, bu savurganlığa dur diyor.

***E-imza nereden ve nasıl alınır?

Elektronik imzanın hayatımıza getirdiği kolaylıklardan yararlanabilmek için bir kereye mahsus olmak üzere e-imza edinmek gerekiyor. Alınan e-imzanın hukuki geçerliliği olması için Telekomünikasyon Kurumu’na bildirimini yapmış ve BTK tarafından yetkilendirilmiş Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcı’lardan(ESHS) alınmış olması gerekmektedir.

***E-imza fiyatı 319 lira

E-imza satan şirketlerden birisi de E-GÜVEN olup, Türkiye’nin ilk elektronik sertifika sağlayıcısı olan firma, Türkiye Bilişim Vakfı’nın iştiraki. www.e-guven.com adresindeki online formu doldurarak e-imza edinebilirsiniz. E-GÜVEN, elektronik imza hizmetinin yanı sıra verdiği adreste kimlik kontrolü, kurulum ve eğitim hizmeti de sağlıyor. Adreste kimlik kontrolü ve kurulum dahil E-imza Paketi KDV dahil 319 TL. Ancak, bu imzayı satın almanız yetmiyor, kullanacağınız kamu veya özel sektörün de web sayfasında e-imzayı kabul etmesi gerekiyor.



E-imzaya geçen kurumlardan bazıları:

-Sanayi Bakanlığı (Garanti, Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik ve Muafiyet belgeleri başvuruları)

-Adalet Bakanlığı (Ulusal Yargı Ağı Projesi – UYAP)

-Türk Patent Enstitüsü (Marka başvuruları)

-Merkezi Kayıt Kuruluşu (Bilgi Güvenliği ve Sertifika Uygulama Hizmetleri Projesi)

-TEYDEB başvuruları

-Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü

-Mali Suçları Araştırma Kurulu – MASAK (Şüpheli İşlem Bildirimleri)

-Dış Ticaret Müsteşarlığı – DTM (Dâhilde İşleme Rejimi Projesi – DİR)

-T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (Petrol Piyasası Bilgi Sistemi)

-Gümrük Müsteşarlığı (Özet ve detay beyan bildirimlerinde)

-Maliye Bakanlığı (E-fatura uygulaması)

Bunların yanı sıra, izin belgesi, sipariş formları, e-posta uygulamaları, tüm yazışmalar ve diğer kurumsal işlemler de elektronik ortam üzerinden elektronik imza ile yapılabiliyor.

Ali Tezel