Türkiye'de yapılan İnsan Hakları Araştırma raporlarında sağlık ihlalleri birinci sırayı aldı. Başbakanlık İnsan Hakları Başkanı Prof.Dr. Hasan Tahsin Fendoğlu, Türkiye'nin AİHM'de en fazla mahkum edilen ülkelerin başında olduğunu söyledi.
"Bizim yaptığımız en önemli icraatımız ilk defa 2008 yılında insan hakları raporunu açıklamak oldu. Türkiye’de ilk kez insan hakları raporunu yayınladık" diyen Fendoğlu, diğer icraatlerini ise; "internet sitesi kurmak, nezarethanelerin 3’er kişilik komisyon tarafından denetlenmesine yönelik çalışmalar yapmak, töre ve namus cinayetlerinin 5 yıllık haritasını çıkarmak, kayıp çocuklar sorununa el atmak, işkence ve kötü muamele iddialarını takip etmek" olarak sıraladı. 2007'de AB kriterlerine uyumun yüzde 70 iken 2008 yılında yüzde 91'in yakalandığını vurgulayan Fendoğlu, bunu başarı olarak niteledi. İşkence ve kötü muamelede sürekli bir düşüş olduğunu, bu durumun AİHM kararlarından anlaşıldığını, Türkiye'nin insan hakları konusunda önemli bir noktada olduğunu söyleyen Prof. Dr. Fendoğlu, il ve ilçelerdeki insan hakları kurullarının, 2008 yılında 3 bin 100’ü haberli, 7 bin 400’ü habersiz olmak üzere yaklaşık 10 bin 500 ziyaret gerçekleştirdiğini, bu ziyaretlerin 8 bin 500’ünün emniyet ve jandarma nezarethanelerine yapıldığını kaydetti.
Sağlık hakları ihlali ilk sırada
2008 yılında il ve ilçe insan hakları kurulları ve başkanlığına toplam 4 bin 785 başvuru yapıldı. İhlal edilen haklara ilişkin başvurularda ilk üç sırayı 657 başvuru ile sağlık ve hasta hakkı, 586 başvuru ile tutuklu ve hükümlü hakkı, 462 başvuru ile çevre hakkı aldı. Kötü muamele yasağı 372 ile dördüncü sırada yer aldı.
Sağlık haklarıyla ilgili başvurular doktor ve hemşirelerin hastalara özenli davranmadıkları ve yanlış tedavi iddiaları, uzun hastane kuyrukları, araç ve gereç eksikliği ile kötü tedavi ve hijyen sorunu gibi konularda yoğunlaştı.
2007 yılı verilerine göre şikâyet edilen kurumlar sıralamasında ilk üç sırayı 142 şikayet ile emniyet, 138 ile sağlık kurumu ve 124 ile valilik alırken, 2008 yılı verilerinde ilk üç sırayı 493 başvuruyla belediye, 463 başvuruyla sağlık, 403 başvuruyla da emniyet aldı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de, 2008'de Türkiye ile ilgili 264 davayı sonuçlandırdı. AİHM; adil yargılama hakkıyla ilgili 75, özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 64, mülkiyet hakkıyla ilgili 42, onur kırıcı muameleyle ilgili 30 ve ifade özgürlüğünün ihlaliyle ilgili 20 ihlal karara bağlandı.
Hasta Hakları nelerdir?
Ülkemizde Ağustos 1998 tarihinde Sağlık Bakanlığı'nca yayınlanan "Hasta Hakları Yönetmeliği'nde ifade edilen hasta hakları yine aynı bakanlığın sağlık kurumlarına gönderdiği ve birçok kurumda duvarlarda çerçevelenmiş bir şekilde asılı bulunuyor. Bu metin şöyle:
Bu sağlık kuruluşuna sağlık hizmeti için başvuran herkesin;
* Hizmetten genel olarak faydalanma: Adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık yaşamının teşvik edilmesine yönelik faaliyetler ve koruyucu sağlık hizmetlerinden faydalanmaya,
* Eşitlik içinde hizmete ulaşma: Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet almaya,
* Bilgilendirme: Her türlü hizmet ve imkanın neler olduğunu öğrenmeye,
* Kuruluşu seçme ve değiştirme: Sağlık kuruluşunu seçme ve değiştirmeye ve seçtiği sağlık kuruluşunda verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya,
* Personeli tanıma, seçme ve değiştirme: Sağlık hizmeti verecek ve vermekte olan tabiplerin ve diğer personelin kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenmeye, seçme ve değiştirmeye,
* Bilgi isteme: Sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü ve yazılı olarak istemeye,
* Mahremiyet: Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmetini almaya,
* Rıza ve izin: Tıbbi müdahalelerde rızanın alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya,
* Reddetme ve durdurma: Tedaviyi reddetmeye veya durdurulmasını istemeye,
* Güvenlik: Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya,
* Dini vecibelerini yerine getirebilme: Kuruluşun imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye,
* Saygınlık görme: Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir yaklaşımla sağlık hizmeti almaya,
* Rahatlık: Her türlü hijyenik şartlar sağlanmış, gürültü ve rahatsız edici bütün etkenler bertaraf edilmiş bir ortamda sağlık hizmeti almaya,
* Ziyaret: Kurum ve kuruluşlarca belirlenen usül ve esaslara uygun olarak ziyaretçi kabul etmeye,
* Refakatçi bulundurma: Mevzuatın, sağlık kurum ve kuruluşlarının imkanları ölçüsünde ve tabibin uygun görmesi durumunda refakatçi bulundurmayı istemeye,
* Müracaat, şikâyet ve dava hakkı: Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü müracaat, şikayet ve dava hakkını kullanmaya,
* Sürekli hizmet: Gerektiği sürece, sağlk hizmetlerinden yararlanmaya,
* Düşünce belirtme: Verilen hizmetler konusunda düşüncelerini ifade etmeye, hakkı vardır”
Gazete Kadıköy
