SORU: KPSS önlisans düzeyinden memur kadrosuna atanmış ve halen çalışan biri (kişi E.M.L. ve M.Y.O. mezunudur), teknisyen kadrosu için kurumun yaptığı unvan değişikliği sınavını kazandığı halde ataması yapılmamıştır. Nedeni ise Devlet Personel Başkanlığı'nın aşağıdaki görüşüdür: Lise dengi ve mesleki veya teknik eğitim öğretim veren okullardan mezun olanlardan lisans eğitimini tamamlayanların, tamamladıkları lisans programının aldıkları mesleki veya teknik eğitimin devamı niteliğinde olması durumunda bir önceki eğitim düzeylerine ilişkin unvan değişikliği sınavına katılmalarının uygun olmadığı, DPB hangi kanun veya yönetmeliğe göre bu görüşü vermiş olabilir? Ne tavsiye edersiniz? Kanunen bu atamayı engelleyen bir durum var mıdır? Nerede hakkımızı aramalıyız? Çok acil cevap alabilir miyim?
CEVAP: Genel Yönetmeliğin ek 3 üncü maddesinde unvan değişikliği ile ilgili olarak, "Bu Yönetmelik kapsamındaki personelin, en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanmaları, sözlü sınava ilişkin hükümleri hariç olmak üzere bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak unvan değişikliği sınavı sonundaki başarısına göre gerçekleştirilir." hükmü bulunmaktadır.
Bu maddede, memurların unvan değişikliği için hangi diplomalarını kullanıp hangilerini kullanamayacaklarına ilişkin açık bir hüküm yoktur. Kurumlar bu hususta farklı uygulamalara gidebilmektedirler.
Devlet Personel Başkanlığı Genel Yönetmeliğin 15 inci maddesinde yer alan, "Bu Yönetmeliğin uygulanması sırasında doğacak tereddütleri gidermeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir." hükmüne dayanarak kurumlara görüş vermekte ve kurumlar arası uygulama birliğini sağlamaya çalışmaktadır. DPB tarafından konuyla ilgili olarak verilmiş bulunan görüş tutarlıdır.
DPB, bir mesleki veya teknik öğrenimin devamı niteliğindeki bir öğrenimden mezun olanların, mezun oldukları en üst öğrenime ilişkin kadro için sınava girmeleri; devamı niteliğinde olmayan öğrenimlere ilişkin ise ilgililerin sahip oldukları tüm diplomaları kullanabilecekleri yönünde görüş vermektedir.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 23/11/2015 günlü Kararı sonucu, Danıştay 12. Dairesinin 27/06/2013 günlü ve E:2009/5045, K:2013/5796 sayılı Kararını bozmasıyla birlikte, DPB'nin görüşü daha da anlam kazanmıştır. Zira Danıştay İDDK, "eşitler arası yarışma" ilkesine atıfta bulunarak, KPSS ile bir alt öğrenimden sınava girilemeyeceği ve tercihte bulunulamayacağına hükmetmiştir.
DPB ise görevde yükselme ve unvan değişikliği mevzuatı çerçevesinde, "eşitler arası yarışma" ilkesini, "öğrenimin devamı niteliğindeki bir üst öğrenimi bitirmiş olmama" şartıyla sınırlanmıştır. Bir başka ifadeyle, öğrenimle tekniker unvanına sahip olan bir personelin lisans tamamlayarak mühendis unvanını alması durumunda, tekniker kadrosu için diğer önlisans mezunlarıyla birlikte yarışması "eşitler arası yarışma" ilkesini zedeleyebilecektir. Zira ilgili personel lisans tamamlamış ve aynı alanda daha üst bilgi edinmiştir. Ancak, aynı personel lisans tamamlayıp mühendis olmak yerine, bir üniversitenin 4 yıllık İşletme Bölümünden mezun olmuş olsaydı, tekniker kadrosu için diğer önlisans mezunları ile birlikte sınava girdiğinde, "eşitler arası yarışma" ilkesinin zedelendiğini söylemek güç olacaktı. Zira ilgili personel İşletme Bölümünü bitirmek suretiyle tekniker kadrosu için yapılan sınavda aynı alanda daha üst bir bilgiyle yarışıyor olmayacaktır.
Danıştay İDDK Kararı sonrası, kamu görevlerine ilk defa atanacaklara ilişkin olarak, bir öğrenimin devamı niteliğinde bir üst öğrenim bitirip bitirmediğine bakılmaksızın, alt öğrenimden sınava girilemeyecek veya tercihte bulunulamayacaktır. Bu bakımdan, görevde yükselme ve unvan değişikliği mevzuatını, kamu görevlerine ilk defa atanacaklara ilişkin mevzuattan farklı düşünmek ve DPB'nin görüşünün tutarlı olduğunu söylemek yerinde olacaktır.
