• BIST 9079.97
  • Altın 2310.792
  • Dolar 32.3393
  • Euro 35.0674
  • Ankara 17 °C
  • İstanbul 18 °C
  • Bursa 19 °C
  • Antalya 17 °C
  • İzmir 21 °C

Yaşa takılanlara kademeli emeklilik

Yaşa takılanlara kademeli emeklilik
Türkiye'de nüfus hızla yaşlanıyor. Şu an 1.92 çalışan 1 emekliyi besliyor. Bu oranın en az 4 olması gerekiyor. Peki çözüm ne? Kesinlikle geç emeklilik değil.

Emeklilikte yaş sınırı artmaz esas çözüm kayıtlı istihdam!

Türkiye'de nüfus hızla yaşlanıyor. Şu an 1.92 çalışan 1 emekliyi besliyor.

Bu oranın en az 4 olması gerekiyor. Peki çözüm ne? Kesinlikle geç emeklilik değil. Bunun için düzenlemeler yapıldı, emeklilik yaşı zaten yaşlı nüfuslu ülkelerdeki kadar yüksek. Bunun için yapılması gereken istihdamı kayıtlı hale getirmek

Gelişmiş ülkelerde ortalama yaşam süresi uzarken, nüfus artışı son derece düşük. Hatta bazı Avrupa ülkelerinde nüfus azalma eğiliminde. Ortaya çıkan bu durum özellikle AB ülkelerinde, yaşlı nüfusu sosyal güvenlik açısından finanse edebilecek yani emekli aylıklarının ödenmesine destek verecek genç çalışan nüfusun olmadığını ortaya koyuyor. 2012 yılında Almanya'da, son 40 yılın en düşük nüfus artış hızı kaydedildi. Belçika, Fransa ve İskandinav ülkelerinde de yaşlı nüfus çok arttı ve bu durum sosyal güvenlik sistemlerini olumsuz yönde etkilemeye başladı. Birçok AB ülkesinde son on yıl içerisinde sosyal yardımlar yüzde 30 - 35 aralığında azaltıldı. Asya ülkelerinde de durum pek farklı değil. Japonya'da nüfusun yüzde 22'si 65 yaş ve üstü kişilerden oluşuyor. Çin'de nispeten genç bir nüfusun bulunmasına rağmen, çalışan bu genç nüfusun kayıt altına alınamaması önemli sorunlardan birisi ve bu durum sosyal güvenlik açısından tehlike olarak görülüyor.

ULUSLARARASI Sosyal Güvenlik Derneği'ne göre Avrupa'da 65 yaş ve üstü kişilerin çalışan nüfus içerisindeki oranı gelecek on yılda 2 kat, Asya'da ise 3 kat artış gösterecek. Türkiye'de de giderek yaşlanan bir nüfus var. Türkiye'de, 1960 yılında yaşam beklentisi süresi 49 yıl iken 2012 yılında bu süre 73 yıl.

Neden 3 çocuk?
JAPONYA Sağlık Bakanlığı'nın çalışmasına göre, Türkiye 2035 yılından sonra "nüfusu yaşlı ülkeler" grubuna girecek. Başbakan'ın 3 çocuk konusundaki ısrarının altında da bu sebep yatıyor. Ancak bunun için önümüzde 20 yıllık süre var. Durum böyleyken, yani halen genç nüfus yapısına sahipken, yapılması gereken daha fazla sayıda çalışanı sosyal güvenlik şemsiyesi altına alabilmek.

Gereken zaten yapıldı
SON günlerde kamuoyunda yaş sınırının daha da artacağı yönünde endişeler var. Ancak bu endişeler oldukça yersiz. Çünkü emeklilik yaşının yükseltilmesi konusunda zaten yapılacaklar yapıldı. Türkiye'de emeklilik yaşı bu kadar yukarı çekilmişken yeni bir düzenleme neredeyse imkânsız. Ayrıca önümüzdeki üç yılda üç seçim olması bu konuda çalışanları olumsuz etkileyecek bir düzenleme yapılması ihtimalini ortadan kaldırıyor.

5 milyon kişinin merhemi kademeli emeklilik olabilir
1999 yılındaki yasayla yaşa takılanlar konusunda adımlar atılabilir. Nitekim 1999 öncesi işe girip, sigortalılık süresi ve primini tamamlayıp ancak 1999 ve 2002 yıllarındaki düzenlemelerle yaş şartına takılıp yaşı bekleyen milyonlarca insanımız var. Sayıları yaklaşık 5 milyon civarında olduğu tahmin edilen bu çalışanlara, önümüzdeki üç seçimin de etkisiyle "kademeli emeklilik" getirilebilir. Yapılacak bir düzenlemeyle, yaşa takılanlara farklı alternatifler sunulabilir. Yaşı tamamladıkları zaman alacakları emekli aylıklarının bir bölümü yaşı beklerken kendilerine bağlanabilir. Böylece, çalışmayıp da yaş şartını bekleyenlere önemli bir imkân sunulabilir. Ayrıca, sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurup da yaşa takılmamak için halen çalışma hayatında bulunanlar da, böyle bir düzenlemeyle emekli olmayı tercih edecekleri göz önüne alındığında, dışarıda iş bekleyen milyonlarca genç için yer açılmış olur.

1.92 çalışan 1 emekliyi besliyor
ŞU anda sosyal güvenlik sistemi içerisinde 18 milyon 431 bin aktif sigortalı, buna karşılık 10 milyon 338 emekli bulunuyor. Son rakamlara göre, mevcut sosyal güvenlik sistemi içinde her 1.92 çalışan 1 emekliyi finanse etmek durumunda. Bu oranın ideali 4. Bunun için istihdamı kayıtlı hale getirmek önemli. Yoksa daha geç yaşlarda emekliliği savunarak sonuç alınması mümkün değil. Zaten hâlihazırda kabul edilen yaş sınırı, yaşlı nüfusa sahip gelişmiş ülke örneklerine yakın.

5 soru 5 cevap
Sosyal güvenlik desteği kesilir mi?

- Sigortadan emekli oldum, Antep fıstığı ağaçlarımdan dolayı zirai Gelir Vergisi mükellefi oldum. Ürün alıyorum diye emekli aylığımdan sosyal güvenlik destek primi kesiliyor. Haksızlık olmuyor mu?
l Tarımsal Gelir Vergisi mükelleflerinin sosyal güvenliği Tarım Bağ - Kur'undan sağlanmaktaydı. 1 Ekim 2008'den itibaren yürürlüğe giren düzenlemeye göre de ilk kez 1 Ekim 2008'den sonra sigortalı olanların, emekli olduktan sonra tarımsal faaliyette bulunmaları halinde, emekli aylıklarından kesinti olmaması gerekiyor. Hem 1 Ekim 2008'de yürürlüğe giren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hem de 2009 yılında SGK'nın çıkardığı genelgeyle bu durum sabit. Bağlı olduğunuz SGK İl veya Merkez Müdürlüğüne itiraz dilekçesi verin.

Askerlik süresini borçlanayım mı?
- 1982 doğumluyum. 1996 yılında sigortaya girdim. Sigorta başlangıcından sonra askere gittim, uzun dönem askerlik yaptım, askerlik süresini borçlanırsam erken emekli olur muyum?
l Askerliğinizi sigorta başlangıcından sonra yaptığınız için emeklilik açısından sadece prim günü kazanacaksınız. Emekli yaşınız etkilenmez. Nitekim 56 yaşınızda emekli olacağınız için zaten o güne kadar prim tamamlanmış olur. Boşuna askerlik borçlanması yaparak masrafa girmeyin.

Taksi şoförlerinin primi nasıl olacak?
- Taksi şoförlerinin sigortalılığı nasıl olacak? Primlerimizi kendimiz mi ödeyeceğiz?
l Ay içinde bir veya birden fazla işveren yanında 10 günden az çalışan şehir içi taksi, dolmuş gibi taşıtlarda şoförlük yapanlar, sigorta primlerini kendileri ödeyerek sigortalı olma hakkını elde ediyorlar. Bu durumda olanlar 18 gün üstünden prim ödeyerek 30 gün kazanacak. 18 gün, 30 gün olana kadar her yıl bir gün artırılacak.
2013'TE 20 gün üstünden prim ödenecek. Prime esas kazancın alt sınırı yani asgari ücret tutarı ile bunun 6,5 katı arasından belirleyeceğiniz kazanç miktarı üzerinden yüzde 32,5 oranında prim ödeyeceksiniz.

Kendi şirketimde sigorta olur mu?
- Limited şirket ortağıyım, kendi şirketimde sigortalı olmak istiyorum.
Çünkü SSK şartlarıyla emekli olmak daha avantajlı. Kendi şirketimde sigortalı olabilir miyim?
l Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, kendi işyerleri ve ortağı olduğu işyerlerinde 4/a'lı yani eski adıyla SSK'lı olarak çalışmazlar. Limited şirket ortakları, kendi şirketlerinde sigortalı çalışarak 4/a'ya prim ödeyemezler.

Malulen emekli nasıl olunuyor?
- Malulen emekli olmak için neler gerekli?
l Malulen emekli olmak için 10 yıl sigorta, en az yüzde 60 işgücü kaybı ve 1800 gün prim ödemesi aranıyor. Ancak sigorta başlangıç tarihinden önce hastalığı ve rahatsızlığı olanlar malulen emekli olamıyor. Diğer yandan başkasının bakımına muhtaç engelliler için 10 yıllık sigortalılık şartı aranmıyor.

Cem Kılıç  / Akşam
[email protected]

Bu haber toplam 7656 defa okunmuştur
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ
Tüm Hakları Saklıdır © 2006 Sağlık Aktüel | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : (0216) 606 17 18 - (0224) 334 1 335 | Faks : (0216) 606 17 19 | Haber Yazılımı: CM Bilişim