Yasadaki 'tek kelime' yüzünden sigara reklamı engellenemiyor

Fakat gelen bilgiler, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) bünyesindeki kurul tarafından hazırlanan yönetmeliğin, istenen düzenlemeleri getirmenin gerisinde kaldığı yönünde. Kamuoyunda sigaranın açıktan satışının tamamen yasaklanacağı beklenirken, yönetmelikle teşhirciliğe devam edileceği ortaya çıktı. Gerekçe ise sigara firmalarının savunduğu 'Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun'da yer alan 'Tütün ürünleri, 18 yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşacağı ve işletme dışından görülecek şekilde satışa arz edilemez' cümlesindeki 'dışında' kelimesi oldu. Firmalar, "Bu ifadeye göre sigara marketin dışında görünmezse sorun yok. İçeriden satış yapılabilir." diyor. Sigara Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK) Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, yeni yönetmelikle sigaranın raflardaki yerini almaya devam edeceğini ve tezgâh altına inmeyeceğini ifade etti. Dağlı'ya göre, yapılması gereken, ilgili kısımda sadece 'görülecek' ifadesinin kalması.

Ocak 2008'de yayımlanan yasayla, tütün ürünlerinin 18 yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşacağı ve işletme dışında görülecek şekilde teşhir edilmesi yasaklandı. Bu maddeyle ilgili açıklayıcı düzenlemenin hazırlanması için yetkili kuruluş olarak TAPDK gösterildi. Yasanın üzerinden yaklaşık 3 yıl geçtikten sonra düzenleme için sona yaklaşıldı. Taslağı incelediklerini söyleyen Prof. Dr. Elif Dağlı, "Bu zamana kadar zaten yasa uygulanamadı. Şimdi de teşhircilik kaldırılamadı. Yönetmelik halkın sağlığını korumaktan uzak. Daha çok sigara firmaları arasında rekabeti düzenleyen ifadeler yer alıyor. Sigaranın tezgâh altına inmesi söz konusu değil." diyor. Sigara firması yetkilileri ise satış noktasında bulunan sigara satış ünitelerinin, reklam olarak gösterilmeye çalışılmasının yanıltıcı olduğu görüşünde. Philip MorrisSA firması yetkilileri, "Sigaraların vitrine konulması ile dışarıdan tesadüfi olarak görünmesi tamamen birbirinden ayrılmalıdır." açıklamasını yapıyor.

Öte yandan ABD'de yapılan bir araştırma, satış noktalarında sigara reklamlarını sık gören gençlerin sigaraya başlama oranının 2 kat fazla olduğunu gösterdi. Buna göre, 12 ay boyunca haftada 2 kez reklam içeren dükkânları ziyaret eden gençlerin yüzde 29'u sigaraya başlarken, ayda iki kez ziyaret edenlerin sigaraya başlama oranı ise yüzde 9'da kaldı.