Türkiye bir hafta sonra Genel Sağlık Sigortası sistemine geçiyor. Yeni sistemde ‘Yeşil Kart’ olmayacak ve herkes Genel Sağlık Sigortalı olacak. Belirlenecek koşulları taşıyan yoksulların primini ise devlet ödeyecek. Yeni sistemi belirleyecek ‘Gelir Testi’nin de çatısı hazır. 13 kurumdan gelen 28 sorunun yanıtı, yoksulluk durumunu ortaya koyacak. Bu testin sonuçlarına göre kişinin yoksul olup olmadığı belirlenecek.
Türkiye 1 hafta sonra Genel Sağlık Sigortası sistemine geçiyor. Yeni sistemle birlikte Türkiye’de yoksulluğun yeni şifresi belirlendi. Yılbaşından itibaren yoksulluğun yeni şifresi “60-C-1” olacak. Yılbaşı itibarıyla geçilecek yeni sistemde herkes Genel Sağlık Sigortalısı oluyor. Bu sistemde artık Yeşil Kart olmayacak. Kapsama dahil olan tüm vatandaşların sisteme belli tutarlarda prim ödemesi gereken yeni sistemde, belirlenecek yoksulluk koşullarını taşıyan vatandaşların primleri ise devlet tarafından ödenecek. Böylece mevcut Yeşil Kartlılar, yeni sisteminin kıstaslarına göre gerçekten yoksul oldukları tespit edildiğinde prim ödemek zorunda kalmadan sağlık sisteminden yararlanmaya devam edecek.
SGK Başkanı Fatih Acar, vatandaşların gerçekten yoksul olup olmadıklarını belirleyecek Gelir Testi Yönetmeliği’nin hazır olduğunu, önümüzdeki günlerde Bakanlar Kurulu’ndan çıkıp Resmi Gazete’de yayınlanacağını belirtti.
1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla başlayacak olan Genel Sağlık Sigortası uygulaması ve Yeşil Kartılar’ın SGK ’ya devri konusunda SGK Başkanı Fatih Acar’ın verdiği bilgilere göre, Yeşil Kartlılar Ocak’ta Sağlık Bakanlığı’ndan SGK’ya devredilecek. Ancak halen Yeşil Kartı olanlar, kartlarının vizesi dolana kadar aynı haklardan yararlanacak. Yeşil Kartlar’ın vize süresi toplamda 1 yıl. Örneğin şu anda elinde Yeşil Kartı bulunan ve vizesi Nisan’da dolacak olan vatandaş, Nisan ayına kadar aynı haklardan yararlanmaya devam edecek. Ancak süresi bitince Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na başvuracak ve Gelir Testi’ne girecek.
Sorgulama 3 ayda bir yapılacak
SGK Başkanı Acar, yeni süreci şöyle anlattı: “Vize süreleri dolanlar daha önce il ve ilçe idare kurullarına gidiyordu. Şimdi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına gidecek. Gelir testi, Sosyal Yardım Bilgi Sistemi (SOYBİS) kapsamında ve puanlama formülüyle yapılacak. 13 kurumdan 28 sorgulama yapılarak bir kişinin yeşil kart alma hakkını elde edip etmediği anlaşılacak. Nüfustan, TÜİK’ten, SGK’dan online ile bilgiler alınacak, tapu kayıtlarına bakılacak. Bu sorgulamalar 3’er aylık dönemler halinde otomatik olarak, kişilerin müracaatına gerek kalmaksızın yapılacak.”
Yoksulun primi devletten
SGK Başkanı Acar, bu testin 13 kurumdan 28 ayrı parametre üzerinden sorgulama yaptığını vurgulayarak, şu bilgileri verdi: “Bu teste göre Yeşi l Kart hak edip etmediği ortaya çıkacak. Burada hane halkı kavramı önemli. Hanede 4 kişi varsa. 4 kişinin geliri toplanıp 4’e bölünecek. Çıkan rakam brüt asgari ücretin üçte birinden az ise 33 liralık primini devlet ödeyecek. Geliri asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olanlar, aylık 33 lira 48 kuruş aylık prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katına kadar olanlar ise aylık 100.44 lira, geliri asgari ücretin iki katından fazla olanlar da 201 lira aylık prim ödeyecek. Ayrıca bu sorgulamalar 3 ayda bir otomatik olarak yapılacak.”
Acar’ın açıklamalarına göre, halen 837 lira düzeyinde olan brüt asgari ücret dikkate alınırsa, bir vatandaşın geliri 279 liranın altındaysa onun primleri devlet tarafından yatırılacak ve vatandaş tek kuruş ödemeden sağlık hizmetlerinden yararlanacak. Ancak 2012 yılı asgari ücreti belirlendiğinde bu sınır niteliğindeki gelir de değişecek.
Yoksulluğun yeni adı 60-C-1
Yeni sistemde geliri düşük olduğu için primleri devlet tarafından ödenecek yoksul vatandaşları ifade etmek amacıyla, “60-C-1” ifadesi kullanılmaya başlandı. Bu ifade, yasanın ilgili hükmünü işaret eden “60. maddenin C fıkrasının 1. maddesi” anlamına geliyor. Böylelikle 9.1 milyon kişinin kullandığı “yeşil kart”ın yerini “60-C-1” ifadesi almış olacak.
SGK’dan 1.7 milyon vatandaşa uyarı mektubu
SGK, Türkiye’de ne sigortalı ne de Yeşil Kartlı olan, sistemle hiçbir şekilde ilişkilenmemiş 1 milyon 700 bin kişi tespit etti. Bunlara tek tek mektup yazmaya başlayan SGK, söz konusu 1.7 milyon kişiyi uyardı. Eğer bu kişiler yılbaşından itibaren 1 ay içinde SGK’ya başvurmazlarsa, aylık gelirleri asgari ücretin iki katı olarak kabul edilecek ve bu vatandaşlar sağlık hizmetlerinden yararlanmak için ayda 200 lira prim ödemek zorunda kalacak.
SGK Başkanı Fatih Acar, nüfusun tamamının yılbaşından itibaren Genel Sağlık Sigortası şemsiyesi altına alınacağını vurgulayarak, halen 63 milyon kişinin SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı’na bağlı olduğunu, Yeşil Kartlılar’ın da SGK’ya devredilmesiyle bu rakamın 72 milyona ulaşacağını belirtti.
Gülümhan GÜLTEN
