Bilindiği gibi, hastanelerde uygulanan laboratuvar testleri fiyatları, Bütçe Uygulama Talimatı (BUT) adıyla belirlenmekteydi. Bu fiyatlar, SGK’ nın organizasyonundan sonra, ağırlıklı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği SGK-SUT adıyla uygulanmaktadır.
BUT uygulamasında, liste her yıl güncellenmekte ve yapılacak artışlar da göz önüne alınarak, her yıl yeniden yayınlanmaktaydı. Maalesef son 3 yıl içerisinde, ne bir güncelleme, ne de doğru düzgün bir fiyatlandırma yapılmıştır. Aslında son derecede önemli olan bu konuya yeterince önem verilmemiş, bir anlamda güncelleme görevi ihmal edilmiştir.
Birim Fiyatlar Son Derecede Dengesiz ve Düşüktür
SGK-SUT fiyatlarının, son derecede dengesiz ve düşük olduğu görülmektedir. Bu fiyat listesinin, yeterince uzman bir ekip tarafından hazırlanmadığı apaçık görülmektedir. Fiyatları belirleyen ekibin, maliyetler hakkında yeterince bilgili olmadığı anlaşılmakta, laboratuvar test fiyatlarını, kitlerin giriş fiyatlarından ibaret sandığı anlaşılmaktadır. Halbuki test giriş fiyatları, laboratuvar test fiyatlarının yalnızca % 28’inden ibarettir.
Bir Kıyaslama : MAYO Laboratuvarları Test Fiyatları
Bir fikir vermek amacıyla, halen hastanelerimizde uygulanan SGK-SUT fiyatlarıyla, Amerika’nın (ABD) ve dünyanın en bilinen merkez laboratuvarlarından birisi olan MAYO Laboratuvarları’ nın fiyatları karşılaştırılmaktadır. Burada, her grubu temsilen rastgele birkaç test seçilmiştir. Mayo Laboratuvarları’ nın fiyat listesi, dünyanın neresinden gönderilirse gönderilsin, diğer kuruluşlara uygulanan test fiyat listesidir. Birim fiyatlar USD cinsinden olup, bugünün kurundan YTL’ ye çevrilmiştir. İsteyenlere, MAYO’ nun Test Katoloğu’ nu ve fiyat listesini sunmaya hazırız. Ayrıca, bizzat Mayo Laboratuvarları’ ndan da katolog istenebilir.
Fiyatlar aşağıdaki gibidir:
SGK-SUT (BUT) KODU TEST ADI MAYO LAB FİYATI (USD) MAYO LAB FİYATI (YTL) SGK-SUT FİYATI (YTL) BİZİM ÖNERDİĞİMİZ FİYAT (YTL)
900,120 17-Hidroksiprogesteron 157.70 193.97 8.30 16.12
900,340 Alkalen fosfataz 113.90 140.10 1.10 2.97
906,780 Anti nükleer antikor (ANA) 73.90 90.90 8.50 19.66
906,660 Anti HIV 125.20 153.10 3.60 24.77
906,610 Anti HBs 68.00 83.64 3.60 17.30
906,590 Anti HBe 76.60 94.22 3.60 23.99
906,630 Anti HCV 206.80 254.36 3.60 26.35
906,550 Anti HBc IgG 82.60 101.60 3.60 16.12
905,670 Boğaz Kültürü 126.00 154.98 1.50 9.83
900,901 CRP 66.00 81.18 4.50 11.01
901,280 FSH 95.30 117.22 6.00 16.90
907,440 HBsAg 86.40 106.27 2.90 16.90
905,671 İdrar Kültürü 126.00 154.98 2.50 9.83
902,410 Luteinize Edici hormon (LH) 95.30 117.22 6.00 15.73
903,470 Serbest T3 187.30 230.38 4.50 12.20
903,480 Serbest T4 91.30 112.30 4.50 12.20
904,030 TSH 100.30 123.37 4.50 12.60
GENEL TOPLAM: 1,878.60 2,309.79 89.40 313.59
Görüldüğü gibi, MAYO Laboratuvarları test birim fiyatları ile, SGK-SUT fiyatları arasında belirgin fiyat farkı bulunmaktadır. Bu farklar Anti-HIV testi için 42 kat, Anti-HBs için 23, Anti-HBe için 26, Anti-HCV için 70, Anti-HBc IgG için 28, HBsAg için 36, Boğaz Kültürü için 102, İdrar Kültürü için 61, FSH ve LH için 19, tiroid testleri olan Serbest T3 için 51, Serbest T4 için 24 ve TSH için 27 kat şeklindedir.
Bu Derecede Farklar Anormaldir
Gerçekten bu farklar anormaldir. Ancak anormallik ABD’ lilerin fiyatlarında değil, bizim fiyatlarımızdadır. Çünkü, MAYO Laboratuvarları ile aynı cihazları, aynı kitleri, aynı malzemeleri kullanmaktayız. Fark personel maliyeti, vergi, diğer giderlerden ve ülkenin alım gücünden kaynaklanmaktadır. Bu farklar da, belirtilen ölçüde olmamalıdır.
Önerimiz
Bir süredenberi, laboratuvar testlerinin birim fiyatları konusunda bütün samimiyetimizle ve gerçek verilerimizle çalışmalar ortaya koymaktayız. Ancak, ilgililerin bu çalışmaları dikkate alıp almadığını bilmiyoruz. Çünkü bu konuda konuşabileceğimiz, tartışabileceğimiz bir muhatap bulamıyoruz. Adeta duvarlarla karşı karşıyayız.
Ancak, laboratuvar test maliyetleriyle ilgili olarak yaptığımız birim fiyat maliyet çalışması ve önerilerinin, MAYO Laboratuvarlarının fiyatlarıyla oldukça uyumlu olduğunu görüyoruz.
Önerimiz Şudur:
Kuşkusuz MAYO Laboratuvarları’ nın fiyatları aynen Türkiye’ye adapte edilemez. Çünkü ABD’ nin zenginlik düzeyi ve alım gücü ile, Türkiye’ ninki aynı değildir. Ama, aralarında bir oran vardır. Son yayınlanan IMF tahminine göre, 2008 yılı sonu Türkiye’ nin kişi başına Milli geliri 10.738 USD, ABD’ ninki ise 46.541 USD olacaktır. Arada, 4.33 kat fark bulunmaktadır.
Bu ölçüyü kullanabiliriz. Buna göre, bir örnek oluşturması bakımından, MAYO Laboratuvarlarının fiyatlarını 4.33’e bölerek, çıkan sonuçları ya da bu sonuçlara yakın değerleri laboratuvar testlerinin birim fiyatları olarak kullanabiliriz.
Zaten, Dr. Paşa Göktaş ve ekibi olarak bizim yaptığımız maliyet çalışmasından bulduğumuz ve önerdiğimiz laboratuvar testleri birim fiyatları da, bu rakamlara oldukça yakındır. Hatta, maliyetleri aşağıya doğru baskılayarak ve zorlayarak öneri sunduğumuz için, Mayo Laboratuvar fiyatlarının da 4.33’te birinden daha da aşağıdadır. Bu sonuçlar da, bizim ne ölçüde doğru ve tutarlı bir öneri sunduğumuzu ortaya koymaktadır.
Örnek verirsek, Anti-HBs’ nin Mayo Laboratuvar fiyatı 83 YTL (1/4.33’ ü 19 YTL), bizim önerimiz 17.3 YTL; Anti-HCV’ nin Mayo fiyatı 206 YTL (1/4.33’ ü 47 YTL), bizim önerimiz 26 YTL; Anti-HBc IgG’ nin Mayo fiyatı 101 YTL (1/4.33’ ü 23 YTL), bizim önerimiz 16 YTL; ANA’ nın Mayo Laboratuvar fiyatı 90 YTL (1/4.33’ ü 20 YTL), bizim önerimiz 19.66 YTL’ dir.
Umarız, önerilerimiz göz önüne alınır ve laboratuvar test birim fiyatları, şu anda bulunduğu dengesiz ve komik fiyatlardan, daha adaletli ve gerçekçi bir zemine oturmuş olur.
Laboratuvar temsilcileri ve çalışanları olarak, sayın yetkililerden bu adımı bekliyoruz. Bunun da laboratuvar camiasının doğal hakkı olduğunu düşünüyoruz.
09/07/2008
Doç.Dr. Paşa Göktaş
Tel/Fax : 0216-348 26 12
GSM : 532 243 84 74
e-mail : [email protected]
web : www.tiplab.org
