Ankara, yaklaşık 2.5 ay önce aile hekimliği ile tanıştı. Sağlık ocakları 'aile sağlık merkez'lerine (ASM) dönüştü. Daha önce 258 binada toplam 892 doktorla ilk adım sağlık hizmeti verilirken bu, 315 merkez ve 1247 doktora çıktı. İlerleyen zamanlarda ihtiyaca göre hem merkez sayısı hem doktor sayısı artırılacak.
Aile hekimleri, doktordan öte vatandaşların 'sağlık koç'u olacak. Çünkü, sorumlu olduğu kişilerle yakından ilgilenecek olan aile hekimleri, onların sağlık alanındaki en büyük danışmanları olacak. Mahallenin bakkalı, kasabı ve berberinden sonra artık doktoru da olacak.
Ankara Sağlık Müdürlüğü, aile hekimliğini tanıtmaya hazırlanıyor. Daha önce billboardlarda aile hekimliğini anlatan Sağlık Müdürlüğü, daha geniş çevrelere ulaşarak aile hekimliğini anlatacak. Milli Eğitim ve Müftülükle ortak bir çalışma için hazırlıklarını sürdüren Ankara Sağlık Müdürlüğü, aile hekimliğini okullarda ders, Cuma namazlarında da hutbeyle anlatacak. Mevcut sağlık ocaklarına aile hekimleri yerleştirildi. Sağlık ocağı bulunmayan yerlerde ise aile hekimleri, büro tarzı ev ya da birkaç doktorun bir araya gelmesiyle kurulan 'mini hastane'lerde hizmet vermeye başladı.
Ankara Sağlık Müdürü Mustafa Aksoy, aile hekimliği sisteminin Başkent'te benimsenmeye başlandığını belirterek, "Aile hekimine bir giden bir daha gidiyor." ifadelerini kullandı.
Aile hekimlerinin bulundukları bölgede vatandaşlara ulaşmaya başladıklarını ve sahaya indiklerini kaydeden Aksoy, gördüğü bir olayı ise şöyle anlattı: "Çankaya'da Mutluköy'deki bir aile hekimi, transporter marka bir aracının üzerine kendisinin aile hekimi olduğunu belirten bir yazı yazmış. Hizmet verdiği bölgeye de kendisini bu şekilde duyuruyor."
DOKTOR HASTAYI, HASTA DA DOKTORU YAKINDAN TANIYACAK
Ankara'da aile hekimlerinin yaş ortalamasının 40 civarında olduğunu ve daha çok erkek doktorların bulunduğu bilgisini veren Aksoy, gelir seviyelerine göre vatandaşların aile hekimlerine ulaşmasının farklılık taşıdığını söyledi. Kırsal kesimlerde vatandaşların aile hekimleriyle tanıştığını ifade eden Aksoy, Çayyolu, Mesa gibi Çankaya ve Yenimahalle'nin bazı bölgelerinde aile hekimlerine ulaşan sayısının daha az olduğunu belirtti.
Aksoy, aile hekimliği ile doktorların sadece hastaları değil, sorumlu olduğu nüfusun sağlık konusunda takibi başta olmak üzere gelir durumundan yaşam koşullarına kadar bilgi sahibi olduğunu belirterek, böylece aile hekimlerinin bulundukları bölgedeki kişileri hastalık öncesinde sıkı takibe aldığını kaydetti. Sağlık Müdürü Aksoy, ekim ayının ortasına kadar aile hekimlerinden misafir pozisyonundaki vatandaşların hizmet alabileceğini, ancak bu tarihten sonra sadece kendi aile hekimleriyle irtibatta olabileceğini söyledi.
SAĞLIK MERKEZLERİNE PUANLAMA
Aksoy, ocak ayından itibaren de aile sağlık merkezlerinin, aile hekimlerinin çalışmalarından sağlık merkezlerinin fiziki durumuna kadar sınıflandırılacağını ve buna göre ücret ve puanlama yapılacağını vurguladı. Sahaya inen aile hekimleri de hızlı bir şekilde sisteme uyum sağladı. Sağlık ocaklarında hizmetlerine devam edenlerin yanı sıra sıfırdan yeni bir yer kuran birçok aile hekimi de var. Köylerde ise bir aile hekimi birden fazla köye bakarak, belirli günlerde 'mobil' hizmet veriyor.
Gölbaşı, diğer ilçelerin aksine aile hekimliği konusunda ayrılıyor. Çünkü ilçe, Ankara'da pilot uygulamanın yapıldığı tek yer. 6 aylık süre içinde aile hekimliğini uygulayan Gölbaşı, aynı zamanda Sağlık Bakanlığı'nın aile hekimliği konusundaki ilk sinyallerinin 3 yıl öncesinden de bu sisteme geçiş yapmış. İlçede şu an, 14 merkezde 26 aile hekimi görev yapıyor. Her merkezde, bir adet kiosk bulunuyor. Vatandaşlar, TC kimlik numaralarıyla aile hekimlerine dijital panodan kaydını yaptırarak, muayene, sevk ve diğer sağlık hizmet işlemlerini yaptırabiliyor.
Gölbaşı Sağlık Grup Başkanı Önder Özen, aile sağlık merkezlerindeki dijital panoları daha işlevsel hale getirmek için vatandaşlara verilecek çip'li kartla bu sistemi daha seri bir şekilde kullanmayı amaçladıklarını söyledi. Gölbaşı 1 No'lu Ali Soydan Aile Sağlık Merkezi'nde görev yapan 21 yıllık doktor Sibel Oğuz, aile hekimliği ile doktorun hastayı tanımasının dışında, hastanın da doktoru tanımasının önemine işaret ediyor. Oğuz, Türkiye'nin farklı bölgelerindeki hizmetlerin yanı sıra Almanya'da kadın doğum üzerine çalışmış, son 10 yıldır Gölbaşı Taşpınar Sağlık Ocağı'nda görev yapmış.
AİLE HEKİMLİĞİ KORUYUCU HİZMET
Aile hekimliğini koruyucu bir hizmet olarak tanımlayan Sibel Oğuz, aile hekimliği ile sorumlu nüfusun her türlü hastalığının takip altında olduğunu hastalığın ilerlemeden önlem alınabilmesinde önemli bir etken olduğunu vurguladı. Aile hekimlerinin, sadece bürosunda oturmaması gerektiğine işaret eden Oğuz, sorumlu olduğu nüfusun aile yapısından evinin hijyenik durumuna, içtiği suya kadar ilgilenmek durumunda olduğunu kaydetti. Sibel Oğuz, daha önce sağlık ocağında doktorların bir hastanın başka doktorlarla da muhatap olduğunu belirterek, "Ancak şimdi sadece aile hekimleriyle muhatap olacaklar ve aile hekimi hastasıyla ilgilenmek zorunda olacak. Aile hekimliği her iki taraf için de avantaj sağlayacak." ifadelerini kullandı.
Gölbaşı Ertuğrul Gazi Aile Sağlık Merkezi'nde ise 4 doktor ve 4 hemşire görev yapıyor. Merkezin sorumlu hekimi Vecihi Murat Kutlay, aile hekimliğinin ilerleyen zamanlarda hem vatandaşlar hem de doktorlar tarafından benimsenmesiyle Türkiye'nin çağ atlayacağına vurgu yapıyor. 17 yıllık doktor olan Murat Kutlay, hemşirelerin de sistem sayesinde daha aktif görevlerde bulunacaklarını kaydetti. Evde bakım hizmetleri de verdiklerini belirten Kutlay, herkesle temas halinde olduklarını belirterek, "Doktorlar, sokağa çıktı ve mahalleliyle iç içe. Mahallenin bakkalı, kasabı ve berberinden sonra, artık mahallenin doktoru da olacak." şeklinde konuştu.
MAMAK'TA ALTYAPI HAZIR
Mamak'ta da aile hekimliği için tüm altyapı hazır hale getirildi. Mevcut sağlık merkezlerinin dışında yeni kurulan merkezler herkesin dikkatini çekiyor. Mamak Sağlık Grup Başkanı Dr. Alparslan Demir, aile hekimliğiyle birlikte 35 merkezde 144 doktorla hizmet verdiklerini söyledi. Mamaklıların aile hekimlerine ilgi gösterdiğine vurgu yapan Demir, ilerleyen zamanlarda aile hekimleriyle hastaların daha yakından tanışacağına işaret etti.
Doktorların çabalarıyla modern bir tıp merkezi görünümdeki Cengizhan Aile Sağlık Merkezi ile ideal bir sağlık ocağı olarak kurulan Türközü Aile Sağlık Merkezi bunlardan biri. Cengizhan Aile Sağlık Merkezi'nin doktor ve hemşireleri daha önce Gölbaşı Devlet Hastanesi Acil Polikliniği'nde uzun yıllar görev yapmış. Onların bu deneyimleri, yeni ASM'lerini kurarken kendilerine rol olarak belirlemesine yardımcı olmuş. Cengizhan ASM'nin doktorlarından Haluk Balakbabalar, dükkan halindeki yeri kendileri çizdikleri projeden mobilya tasarımlarına kadar ilgilenerek bir hastaneye çevirmiş. İçinde acil bölümünden kan odasına, gözlem odasından EKG'ye, hatta anneler için emzirme odasına kadar her şey düşünülmüş. Yaklaşık 100 bin liralık masraf yaptıklarını kaydeden Balakbabalar, emek verdikleri merkezi daha sahiplendiklerini vurguluyor.
Doktor ve hemşireler arasında görev dağılımı yapan Cengizhan ASM'nin personeli, böylece sorumlulukları da paylaşma bilincinde. Bölgede daha önce hiç sağlık ocağı bulunmadığına işaret eden Balakbabalar, aile hekimliğiyle kurdukları Cengizhan ASM'ye vatandaşların yoğun ilgisi olduğunu belirtiyor. Vatandaşların, devlet eliyle hizmet almasının faydasına vurgu yapan Doktor Balakbabalar, onlara sağlık konusunda danışmanlık hizmeti verdiklerini kaydetti. Türközü ASM'de ise 6 doktor ve 6 hemşire görev yapıyor.
Yavuz İçten, çeyrek asırlık doktorluk hayatında sağlık ocaklarında görev yapmış. Daha önce Çankaya Kırkkonaklar Sağlık Ocağı'nda görev yapan İçten, burada yaptığı 17 yıllık görevinde aile hekimliğini pratikte uyguladığını belirtit. Çünkü, uzun zaman görev yaptığı bölgede vatandaşları büyük kısmını yakından tanıma imkanı bulmuş. 26 yıllık doktor olan Zerrin Araz da Kırkkonaklar'da uzun zaman görev yapmış. Hizmet verdikleri Türközü ASM'nin donanımına vurgu yapan doktorlar, buranın bir sağlık merkezinde aranan tüm özelliklere sahip olduğunu ve doktorlar için ideal bir çalışma ortamı bulunduğuna vurgu yapıyor.
AİLE HEKİMLİĞİ İLE SORUMLULUK ARTTI
Türközü ASM'nin deneyimli doktorları ise en çok sisteme adapte olmakta zorlanmışlar. Çünkü tüm nüfus bilgilerini bilgisayara girmekte zorlanan doktorlar, bir süre bu uyum süreciyle uğraşmış. Özellikle kendilerinin sorumluluğundaki kişilerin verilerini girmekte zorlandıklarını kaydeden doktorlar, bu sıkıntıyı zamanla aştıklarını kaydetti. Aile hekimliği ile sorumluluklarının arttığını kaydeden Doktor Araz, "Daha önce sağlık ocağında görev yaparken 3 doktorla günde yüzlerce kişiyle ilgileniyorduk. Şimdi ilgilendiğimiz alan sınırlı." ifadelerini kullandı.
Hastalar ise yeni yeni tanıştıkları aile hekimlerinden memnun görünüyorlar. Daha önce farklı doktorlarla muhatap olduklarını söyleyen hastalar, artık sadece kendileri için bir doktorun bulunmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. 65 yaşındaki Sebahat Çelebi, Tuzluçayır'daki sağlık ocağına dolmuş ya da otobüsle gittiğini belirtirken, şimdi bir yürüme mesafesindeki sağlık merkezine gitmenin avantajını ifade ediyor.
Eda Dağ ise daha önce aile hekimini tanımadığını, yeni tanışma imkanı bulduğunu ifade ederek, "Bundan sonra aile hekimini daha sık ziyaret edeceğim." dedi. Şemsi Beyaz isimli bir emekli de "Aile hekimim artık benim tansiyonum ve şekerimi takip altına alacak. Bu, güzel bir şey." şeklinde duygularını dile getirdi.
