Konunun tarafları bugün bir araya gelerek taslak hakkındaki nihai görüşlerini açıklayacak. Son hali verilecek yönetmelik taslağı daha sonra Ulaştırma Bakanlığı'na sunulacak.
Danıştay'ın baz istasyonları ile ilgili yönetmenliğin durdurulması için aldığı karar, bu cihazların sağlığa zararlı olup olmadığına ilişkin iddiaları yeniden tartışmaya açtı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), tüketici ve çevre örgütleriyle GSM operatörlerini karşı karşıya getiren problemin çözümü için tüm taraflarla görüşerek yeni bir yönetmelik taslağı hazırladı. Konunun tarafları bugün bir araya gelerek taslak hakkındaki nihai görüşlerini açıklayacak. Son hali verilecek yönetmelik taslağı daha sonra Ulaştırma Bakanlığı'na sunulacak. Sağlık Bakanlığı'ndan da görüş geldiği belirtiliyor.
Mobil haberleşmenin ayrılmaz parçası olan baz istasyonları, ses, görüntü ve datayı, elektro manyetik dalgalar vasıtasıyla karşı tarafa ulaştıran aracı bir cihaz olarak tanımlanıyor. Sistem, mantığı gereği ısı ve ışın yaymıyor. Baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik dalga için Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı çalışan İyonize Olmayan Radyasyondan Koruma Uluslararası Komisyonu'nun (ICNIRP) belirlediği standart değer 1 metrede 42 Volt (42V/m). Bu konuda Türkiye'de belirlenen limit değer ise 10 v/m. Yunanistan'da 32,9, Almanya, Fransa ve Danimarka'da ise 41,2 v/m olarak uygulanıyor. Yani bu ülkelere oranla Türkiye'deki kabul edilebilir sınır ortalama 4 kat daha düşük. İsviçre ve Lüksemburg'da baz istasyonu standart değerleri 4 V/m, Polonya, Rusya ve İtalya'da 6,1 V/m.
Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında baz standart değerleri listesinde altıncı sırada yer alıyor. Bu konuya ilişkin ölçüm ve denetimler, BTK'nın kurduğu özel bir ekip tarafından yapılıyor. Denetim raporlarına göre çoğu zaman ölçümlerde elektromanyetik dalga 1-2 V/m'leri bile bulmuyor. Türkiye'de toplam baz istasyonlarının yüzde 71'inde, yani 32 binden fazla cihazda yapılan ölçüm sonuçların göre yüzde 64'ünün elektro manyetik dalga boyutu 0-4 arasında, yüzde 36'sı ise 4-10 değeri arasında bulunuyor. Türkiye genelinde toplam 45 bin 479 baz istasyonu bulunuyor.
Doğada iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan 2 çeşit ışıma bulunuyor. İyonlaştırıcı ışımaların genetik özellikler üzerinde değişikliğe yol açtığı ve kansere sebep olduğu bilinse de, uzmanlar baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik dalgaların iyonlaştırıcı olmayan ışın olduğunu belirtiyor. İsveç Uzman Grubu, Halk Sağlık Ajansları, Dünya Sağlık Örgütü, Hollanda Sağlık Kurumu, İngiltere, Amerika ve Avustralya baz istasyonlarından yayılan elektromanyetik dalga seviyelerinin sağlık açısından risk oluşturmadığı kanaatinde.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tunaya Kalkan'a göre insan vücuduna dışarıdan giren-çıkan her şeyin belli bir etkisi oluyor. Kalkan, "Eğer elektromanyetik dalgalardan bahsediyorsanız, bunların uluslararası standartları belli. Bu standartlar bilimsel çalışmaların sonuçlarına göre belirlenmiştir. Dolayısıyla baz istasyonlarının zararlı olduğunu ifade etmek zor. Biz bundan vaz mı geçeceğiz, yoksa hayatı ve iletişimi kolaylaştıran bu teknolojiyi doğru olarak mı kullanacağız, ona karar vermeliyiz." diyor.
'HÜKÜMET BİR AN ÖNCE HALKI bu konuda BİLGİLENDİRMELİ'
İstanbul Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. İbrahim Akduman ise elektromanyetik dalganın da çeşitleri olduğunu söylerken, "Radyasyon bu çeşitliliğin en üst tarafı. Baz istasyonlarında kullanılan donanım ve onların ürettiği elektromanyetik dalgalar kesinlikle radyoaktif bir özellik taşımaz." değerlendirmesini yapıyor. Dünya GSM Birliği (GSMA) Araştırma ve Sürdürülebilirlik Bölümü Direktörü Jack Rowley de, "Yapılan açıklamalar halk arasında endişe ve negatif etkiye sebep oluyor. Türkiye hükümetinin baz istasyonları konusunda halkı bilinçlendirmesi lazım. Bu konuda görüş bildirenler bilimden uzak açıklamalar yapmaktan kaçınmalı." uyarısında bulunuyor.
'Şehir dışına taşımak teknik açıdan mümkün değil'
Tüm Telekomünikasyon İşadamları Derneği Başkanı Adil Müftüoğlu, baz istasyonlarının şehir dışına çıkarılmasının teknik açıdan mümkün olmadığı görüşünde. "Baz istasyonları ne kadar uzağa konumlandırılırsa, cep telefonları da uzakta bir istasyona ulaşmak için daha fazla enerji harcıyor." diyen Müftüoğlu, bunun da kullanıcının daha çok elektromanyetik enerjiye maruz kalması anlamına geldiğini söylüyor. Bu sebeple baz istasyonlarının kaldırılması veya şehir dışına taşınmasının çözüm olamayacağını ifade ediyor. Mwobil Sanayiciler Derneği Başkanı Murat Dursun ise kurulumu ve faaliyeti süresince ciddi denetimlere tabi olan baz istasyonlarının 'kaçak olarak kurulduklarını söylemenin vicdansızlık olduğunu' dile getiriyor. Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Murat Taşdemir, yönetmeliğin durdurulması kararından sonra BTK tarafından Turkcell, Vodafone ve Avea'ya verilen güvenlik sertifikalarının geçersiz hale geldiğini kaydediyor. Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar da şehir içlerinde baz istasyonu kurulmasının hızlı bir şekilde durdurulması gerektiğine dikkat çekiyor.
KENAN MEHMETZADE
