Ünlü kalp cerrahı Prof. Dr. Mehmet Emin Özdoğan’ın geçen günlerde baypas ameliyatı için hastasından aldığı 5 bin euro, ‘bıçak parası’nı yeniden gündeme taşıdı. Ameliyatlarda açıktan para alma uygulaması, yasal olmamasına rağmen, bazı doktorlarca uygulanırken miktar 1000 ile 20 bin arasında değişiyor.
Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Özdoğan’ın kalp ameliyatı yapacağı emekli memur, ünlü kalp cerrahının kendisinden 25 bin lira bıçak parası istediğini, bunu pazarlıkla 5 bin euroya düşürdüklerini belirterek savcılığa şikâyette bulunmuştu. Bunun üzerine düzenlenen polis baskınında, Özdoğan’a, hastasından, seri numaraları alınmış paraları kabul ederken suçüstü yapılmıştı. Ancak ‘bıçak parası’ uygulaması hem tıp camiasında hem de hasta yakınları tarafından yakından bilinen bir yöntem. Özellikle kamu hastanelerinde görevli bazı doktorlar, yaptıkları ameliyatlar için 1000 ile 20 bin liraya arasında bıçak parası alıyor. Kalp ameliyatı için bıçak parası 3 bin ile 10 bin lira arasında değişirken, guatr, apandisit gibi ameliyatlarda 1000 ile 2 bin lira talep ediliyor. Doğumun bıçak parası ise 1500-3000 lira. İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Ali Çerkezoğlu hastadan para alınmasına karşı olduklarını söylüyor:
“Bu tür durumlar bir iddia olmaktan çıkıp ispatlandığında Tabip Odası, hekim için gerekli soruşturmayı açar. Ama bazen gerçekliği aşan iddialar oluyor, bu yüzden hekimliği töhmet altında bırakmak da istemiyoruz. Adı ister bıçak parası, ister katkı payı, ister fark ücreti, ister katılım payı olsun, ek ücret talep edilmesine kesinlikle karşıyız.”
5-10 yıl cezası var
Konuyu sağlık hukuku açısından değerlendiren Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hakan Hakeri ise “Halk dilinde bıçak parası denilen uygulama ‘irtikap’ suçunu oluşturuyor” diye uyarıyor:
“Gasbın kamu görevlisi memur tarafından yapılan biçimine ‘irtikap’ diyoruz. Kamu görevlisi, kişiye ‘Senin işini para almadan yapmayacağım’ diyerek zorladığı takdirde, TCK’daki 250. maddeden 5 ila 10 arasında yargılanır. Özellikle kamuda çalışan bazı doktorların, yapacağı ameliyat için ‘bıçak parası’ istemesi, hastanın içinde bulunduğu durumdan yararlanması, kanunda ağır ve yüz kızartıcı bir suç sayılıyor.”
10 yıl önce bıçak parasının kamuya ait hastanelerde çok daha yaygın bir şekilde alındığını belirten Hakeri, ”Böyle bir durumla karşılaşan hastalar polis ya da savcıya başvurmalı, verecekleri paranın seri numarası yetkililer tarafından belirlenerek, ödeme sırasında paraya el konuluyor” diyor.
Sağlık Bakanlığı: Bize haber verin
Sağlık Bakanlığı Müşteşar Yardımcısı Dr. Ekrem Atbakan: “Hekimlerimiz özveriyle çalışarak hizmet veriyor. Her meslekte olduğu gibi hekimlikte de bazı kişiler mesleklerine uymayan yasadışı davranış içinde olabiliyor. Bıçak parası kanunlara göre yüz kızartıcı ağır bir suç. Sağlık Bakanlığı olarak, vatandaşımız bize ulaştığı takdirde, ayrıntılı takiple konuyu netleştirip, elimizden geleni yaparız. 184 telefon hattı ve Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi’ni (SABİM) halkımız 24 saat arayabilir.”
