Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Okan Akhan, kamu hastanelerinin yaklaşık yüzde 50' sinde, hizmet satın alma yöntemi ile hastane içinde, görüntüleme merkezi kurulduğunu ve bu merkezlerde, daha fazla para kazanmak için protokollere uygun olmayan MR ve tomografi çekimleri yapıldığını söyledi.
Uygun olmayan protokollerle yapılan çekimin hastayı gereksiz yere radyasyona maruz bıraktığını ifade eden Akhan, bunu "korkunç" bir durum olarak niteledi.
Prof. Dr. Akhan, bazı kamu hastaneleri ve üniversite hastaneleri içinde hizmet satın alımı yöntemi ile kurulan özel görüntüleme merkezleri ile ilgili şu bilgileri verdi: "Uluslararası standartlara uygun tetkik için bir hastaya ayıracağımız zaman, MR'da 20 dakikadır. Bir cihazı 24 saat çalıştırsanız bile en fazla 60-70 arası uygun çekim yapabilirsiniz. Ancak bu hastanelerde, daha fazla para kazanmak için, günde 130 tetkik yapılıyor. Hastane ile hizmet alımı yapan şirket anlaşıyor ve bu anlaşma çerçevesinde çok sayıda tetkik yapılıyor. SGK tetkik için ortalama 70 lira ödüyor, bu 70 lirayı ilgili hastane ile hizmeti veren şirket paylaşıyorlar. Yapılan tetkikin kalitesi düşük olduğu için, hastanın sorununu çözmüyor. Bunlar bana geldiğinde, yüzde 95'ini kendi üniversitemde yeniden yapmak zorunda kalıyorum. Sağlık Bakanlığında sorumlu kişiler ise bir sorun varmış gibi davranmıyor. Hastalara gereksiz tetkik yapılmış oluyor, ikinci kez radyasyon alınmasına yol açıyor. İlk tetkik sırasında, eksik tetkik yapıldığı için tanı gecikebilir, tedavi gecikebilir. Tanı ve tedavi gecikmesine yol açtığı için başka sorunlar çıkabilir. Başka tetkikler yapılmak zorunda kalıyor."
Türkiye teknoloji çöplüğüne dönüyor
Türk Tabipleri Birliği Başkanı Prof. Dr. Gençay Gürsoy da, Türkiye'nin teknoloji çöplüğüne dönme tehlikesi bulunduğunu söyledi. Yakın zamana kadar Türkiye'de görüntüleme merkezi açmanın "bakkal dükkânı açmak kadar kolay" olduğunu vurgulayan Gürsoy, "Bugün de denetimler yeterli değil. İş ticarete dönüştüğü oranda ucuz alet getirme furyası içinde kullanılmış, süresi dolmuş, rektifiye edilmiş aletler de piyasaya sokulabiliyor" dedi.
Prof. Dr. Gürsoy, yurttaşların gereksiz tetkik istediğini hatta doktor tavsiyesi olmadan kendisi yaptırdığını anımsatan Gürsoy, hekimlerin de "olur olmaz vakalarda gereksiz tetkik taleplerinde bulunduğunu" vurguladı. Gürsoy, "Hastalara uzun zaman ayıramıyorlar, 'bir an önce incelemeyi yapayım herhangi bir teşhis hatası olmasın' diye fazladan endikasyon koyabiliyorlar. Bu incelemelerin sayısında tehlikeli düzeyde artmalara neden olabiliyor. Ancak sistem ticarileştiği ve daha çok ticarileşeceği için para getiren bu incelemeler daha çok yapılır hale geldi ve daha da artacak" diye konuştu.
Prof. Dr. Gençay Gürsoy, geçmişte radyasyona maruz kalan mesleklerde çalışanların haftalık çalışma saatinin 27 olduğunu ancak bunun 40 saate çıkarıldığını anımsatarak, incelemeleri, bakımları tamamlanmış, son teknoloji aletlerle çalışanlar için 40 saatin normal olduğunu ancak Türkiye'de denetimlerin Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından yeterince yapılmadığına işaret etti.
ŞULE KÖKTÜRK
