Çalışma Bakanlığı: Gündemimizde değil.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Türkiye’de de tıpkı ABD’de olduğu gibi süpermarketlerde ilaç satılabilmesi için çalışma başlattıklarını açıklaması, hükümetle eczacılar arasında zaten gergin olap ipleri daha da gerdi.
Ama Başbakan’ın “Yapıyoruz” dediği çalışmadan ne Sağlık Bakanlığı’nın ne de Çalışma Bakanlığı’nın ‘haberi olmadığı’ anlaşıldı!
Başbakan’ın açıklaması en çok, geçtiğimiz günlerde Türk Eczacılar Birliği’nin Genel Kurulu toplantısında konuşan Sağlık Bakanı Akdağ’ı zor durumda bıraktı.
Akdağ, o toplantıda “Biz ilacın kesinlikle eczane dışında satılmasına izin vermeyeceğiz. Bu tür spekülasyonlara lütfen itibar etmeyin. Biz hükümet olduğumuz sürece bu kesinlikle olmayacak. Bizim böyle bir niyetimiz yok ve asla olmayacak. Eczane dışında başkalarının ilaç satmasının bir mantığı yok” diye konuşmuştu.
Radikal, Başbakan Erdoğan’ın pazar günü yaptığı son açıklama üzerine Sağlık Bakanlığı’na bu konuda bir değişiklik olup olmadığını sordu. Sağlık Bakanlığı, “(Bu konuda ) adres Çalışma Bakanlığı” yanıtını vermekle yetindi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilileri ise gündemlerinde böyle bir çalışmanın olmadığını söylediler.
Markette ilaç satışı uygulaması, Türkiye’nin gündemine ‘For You’ mağazalarıyla girmişti. Başbakan Erdoğan’ın eski Başdanışmanı Cüneyd Zapsu’nun kardeşi Aziz Zapsu’ya ait For You mağazaları Nisan 2008’de bastırdığı afişlerde ‘Drugstore (ilaç marketi) For You’ ifadesini kullandı.
“Reçeteli, reçetesiz ilaç eczanede satılır” diyen Sağlık Bakanlığı valilikten For You’ya ceza kesilmesini istedi. For You zincirleri bir süre sonra ekonomik sıkıntılar nedeniyle kepenk kapatınca konu da unutuldu.
Erdoğan ne demişti?
Eczacılarla hükümet arasındaki gerilim, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamasıyla tırmandı. Başbakan Erdoğan, önceki gün SGK ile anlaşmazlık yaşadıkları için kepek kapatma sinyali veren eczanelere ‘gözdağı verdi’.
Erdoğan şöyle konuştu:
“İlaç sanayi ile anlaşıyoruz, mutabık kalmışız, eczacılar hemen dediler ki ‘hayır olmaz, biz anlaşmıyoruz’ ne olacak? ‘biz bir günlük kapatma eylemi...’ Kardeşim bak yaptığınız iş doğru değil, oturduk konuştuk hatta ilaç sanayi aradaki farkı biz ödeyeceğiz demesine rağmen onlar da böyle bir eyleme girdi. Artı aynen Amerika’da olduğu gibi artık marketlerde, süpermarketlerde ecza ile ilgili stantlar kurulmasına yönelik de bir çalışmayı ayrıca yürütüyoruz. Bu işi geliştireceğiz. Bunun başka çaresi yok. Tekel oluşturmayacağız. Her yerde rekabet alanını geliştireceğiz.”
İlaç yılda 17 milyar liranın döndüğü bir ‘pazar’
Turkiye’de ilaç pazarı düzenli olarak büyüdu ve 17 milyar liraya ulaştı. Bunun 15.7 milyar liralık kısmı SGK tarafından alınıyor. Ve 24 bin anlaşmalı eczane aracılığıyla SGK’lılara dağıtılıyor.
Ancak bir süredir ilaç fiyatlarındaki indirim nedeniyle eczanelerle SGK’nın arası gergin. Gerginlik, SGK’nın “Eczanelerle var olan anlaşmayı iptal ediyoruz. 16 Ocak’tan sonra TEB değil, tek tek eczanelerle masaya oturup anlaşacağız” demesiyle tırmandı. Markette ilaç satışı planı tartışmayı başka boyuta taşıdı.
İstanbul Eczası Odası Genel Sekreteri Hakan Ertan: Bu uygulamanın nedeni ilaç sermaye gruplarının hükümete yaptığı baskıdır. Halk sağlığı açısından çok büyük tehlike.
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası’ndan (TEİS) Genel Başkanı Nurten Saydan: Amerika bile ‘market eczane’den vazgeçmenin yollarını arıyor. ABD’deki zehirlenmelerin yüzde 65’i ilaç zehirlenmesi. Bunun en önemli nedeni de ilaç reklamları ve market eczaneler.
Türk Eczacıları Birliği Genel Sekreteri Özgür Özel: Bu sistem dünyada sadece ABD’de yaygın olarak uygulanılıyor. ABD da bu sistem nedeniyle kişi başı ilaç harcamalarının en yüksek olduğu ülke. Bu uygulamanın hükümetimizin ‘tasarruf’ yaklaşımı ile uzaktan yakından ilgisi yok. Sadece reçetesiz ilaçlarını markette sattıran bazı Batılı ülkeler bundan bile geri dönmeye başladı. Bu sistemin Türkiye’de uygulanmasını akılcı olmayan ilaç kullanımına ve buna bağlı sağlık zararlarının ve maliyetlerinin katlanarak artıracağını TEB olarak hatırlatıyoruz. İlaç marketlerden (drugstore) sonra Amerika’da ilaç kullanımı 10 kat arttı.
