İşçi kıdemine devlet katkısı

İşçi ile işveren temsilcilerinin uzlaşma sağlayamadığı yeni kıdem tazminatı fonu üzerindeki anlaşmazlık 'devlet desteği' ile aşılmaya çalışılıyor. Yeni formülün kabul edilmesi halinde işçinin kıdeminde azalma olmazken işverenin yükü yarı yarıya düşecek. Devlet, yeni kurulacak kıdem fonundaki işçinin hesabına her bir çalışan için aylık 34 lira 12 kuruş, yıllık da 409 lira 44 kuruş para yatıracak. Asgari ücretliye ise aylık 21,2 lira, yıllık da yaklaşık 255 lira kıdem ödeyecek.

Bireysel emeklilikle birleşebilir

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın, "Henüz fikir aşamasında" dediği taslak çalışmanın ayrıntıları netleşiyor. Babacan kıdem tazminatı sisteminin fona dönüşmesi sırasında fonların bireysel emeklilik sistemine (BES) devredilmesi seçeneği üzerinde çalışıldığını, bu durumda fon için de devlet katkısı sağlayabileceklerini söylemişti. Taslağa göre yeni kıdem tazminatı hesabı şöyle olacak:

Yarısını işveren kalanını devlet ve işsiz ödeyecek

Mevcut sistemde işçiler bir yıllık çalışmaları karşılığında bir brüt maaş tutarında kıdeme hak kazanıyor. Bu tutarın da tamamını işveren ödüyor. Bir yıla bir maaşın oransal karşılığı yüzde 8,33'e karşılık geliyor. Dolayısıyla mevcut sistemde yeni fon kurulmuş olsa işveren, brüt maaşın yüzde 8,33'ü oranında tutarı fona her ay yatırması gerekecek.

Taslak çalışmada ise işverenin üzerindeki bu yük yaklaşık yarı yarıya azaltılıyor. Yeni sistemde işveren brüt maaşın sadece yüzde 4,24'ünü fona yatıracak. Devlet tıpkı BES'te olduğu gibi yüzde 25 katkı sağlayacak, dolayısıyla işçinin fondaki hesabına brüt maaşın yüzde 2,08'i oranında para koyacak. Geri kalan yüzde 2'lik pay ise işverenin işsizlik fonuna işçi ve işveren adına ödediği yüzde 3'lük payın yüzde 1'e indirilmesiyle karşılanacak.

Devlete yıllık 5,14 milyar lira ek yük

Türkiye'de ortalama işçi ücreti brüt bin 640 lira düzeyinde bulunuyor. Halen ülke genelinde çalışan işçilerin sayısı ise 12 milyon 560 bin civarında. Bu veriler üzerinden yapılan hesaba göre devlet, kıdeme katkı sağlamaya başladığında, her bir işçinin kıdem hesabına aylık ortalama 34,1 lira, yıllık da 409 lira yatıracak. Dolayısıyla devlet bütçesinden işçinin kıdemine yıllık 5 milyar 142 milyon lira kaynak aktarılacak. Devlet yüzde 25 destek dolayısıyla BES'e 2014 yılında 2 milyar lira kaynak aktarmayı planlıyor.

ERDOĞAN SÜZER