Beyin kanaması nedeniyle eşi tarafından özel bir tıp merkezine götürülen Kadıköy Savcısı M.U.’ya 2 bin liralık fatura kesildi. İtiraz eden savcıya ambulans kullanmadan özel hastaneye getirildiği ve durumunun acile girmediği bildirildi.
Yıllardır süren özel hastanelerde verilen acil hizmetin ücretsiz - fark ödemeden yapılmasıyla ilgili tartışma, acil hizmet tanımının tam yapılamaması nedeniyle her geçen gün yeni bir karmaşaya yol açıyor. Başbakanlık Genelgesi ve Sağlık Uygulama Tebliği ile (SUT) belirlenen acil hizmetlerle ilgili mevzuatlara rağmen, vatandaş, özel hastane ve SGK sıkça karşı karşıya geliyor. Her yıl 81 milyon hastanın yüzde 20’si (15 - 16 milyon hasta) özel hastanelerde acil servislerde fark ödenmeden sağlık hizmeti alabiliyor. Ancak çoğu kez acil servislere ücretsiz tedavi diye giden vatandaş, kabarık faturalarla karşılaşıyor.
Savcıyı şaşırtan yanıt
Kadıköy Savcısı M.U. da bu sorunu yaşayan mağdurlardan biri. Mart ayında beyin kanaması nedeniyle Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne ardından özel bir tıp merkezine kendi özel aracıyla eşi tarafından götürülen M.U. yapılan tetkiklerin ardından kesilen iki bin liralık faturanın şokunu yaşadı. Noterden çektiği bir ihtarnameyle Sağlık Bakanlığı’nın talimatı doğrultusunda itiraz eden U., alınan ücretin iade edilmesini, yoksa yasal yollara başvuracağını bildirdi. Ancak kendisine gönderilen yanıtta, hastanın kamu hastanesinden ambulans kullanmadan özel hastaneye getirildiği belirtilerek, “Tedavi masraflarının SUT üzerinden değerlendirilebil-mesi için bir önceki müracaat ettiği hastaneden 112 komuta kontrol merkezinin acil hasta prosedürlerinin işletilerek getirilmesi önceliklidir” denildi.
SUT’a göre acil hal tanımı
SUT’a göre ise vatandaş, 24 saat içinde hayati tehdit eden ya da bir organ kaybıyla karşılaştığı bir durumun olması halinde özel hastanenin acil servisinde fark ödemiyor. Hastanın tedavi masraflarının SUT üzerinden değerlendirilebilmesi için bir kamu hastanesinden veya evinden 112 koordinasyon sistemi aracılığıyla ambulansla acil servise gelinmesi şartı ise SUT’ta bulunmuyor. Ancak, özel hastaneler bu kriteri şart koşarken, SGK yetkilileri de bunu dikkate alıyor.
SUT’ta “acil hal” tanımı da şöyle yapılıyor: “Ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumlar ile ivedilikle tıbbi müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli halinde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlardır. Bu nedenle sağlanan sağlık hizmetleri acil sağlık hizmeti olarak kabul edilir.”
Tanımlar arasında fark var
Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği Başkanı Dr. Reşat Bahat, 112 ambulansıyla acil servise gelmeyen ve başka bir kamu hastanesinden gelen hastalara SGK’nın ödeme yapmadığını belirtiyor. Sorunun vatandaşın kafasındaki “acil hizmet” tanımıyla mevzuatlardaki tanım arasındaki farktan kaynaklandığını ifade eden Bahat, şunları söyledi:
“Elbetteki çok acil şartlarda gelen hastaların tedavisi yapılarak SGK’dan da karşılığı alınmakta. Ancak burada bilinmesi gereken kriter, 24 saat içinde hayatın kaybına ya da bir organ kaybına yol açacak durumlar kastedilmektedir.”
İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Ali Çerkezoğlu da, kağıt üstündeki uygulamayla fiili uygulamanın farklılığına dikkat çekerek, “Acil kapsamına giren tüm hizmetlerde bütün özel hastanelerde ücretsiz yararlanılması gerekiyor ama uygulanmıyor” diye konuştu.
Anlaşmalı hastane ücret almamalı
SGK yetkilileri hemen hemen tüm özel hastanelerle anlaşmaları bulunduğunu hatırlatarak anlaşmalı oldukları hastanelerin, acil servislerine başvuran hastaların tedavisini, SUT’taki acil tanımına göre fark almadan üstlenmeleri gerektiğini belirtti.
Başbakanlık genelgesi ne diyor?
Ekim 2009’da yayınlanan Başbakanlık Genelgesi’nde acil hizmetlerin sunumu için şöyle deniyor: “Acil sağlık hizmeti vermekle yükümlü bulunan sağlık kuruluşları, acil vakaları hastanın sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına bakmaksızın kabul edecek ve gerekli tıbbi müdahaleyi kayıtsız-şartsız ve gecikmeksizin yapacaktır. Acil olarak sağlık kuruluşuna müracaat eden hastaların acil tıbbi müdahale ve tedavileri yapılırken hiçbir surette tedavi masraflarının nasıl karşılanacağı sorgulanmayacaktır. Hizmet bedelinin tahsili ile ilgili işlemler acil müdahale sağlandıktan sonra yapılacaktır.
Hiçbir sağlık kuruluşu acil olarak gelen hastalara yeterli personeli veya donanımı olmadığı, ilgili birimi veya boş yatağı bulunmadığı, hastanın sağlık güvencesi olmadığı ve benzeri sebepler ile gerekli acil tıbbi müdahaleyi yapmaktan kaçınmayacaktır.”
