Patates kızartması bize neler yapıyor?

Kaliforniya’daki Scripps Research Enstitüsü’nde farelerle gerçekleştirilen ilk araştırmada, Fast Food türü gıdaların her tür uyuşturucu gibi, beyindeki kimyasal dengeyi bozduğu anlaşılmış. Hazır gıdalar, insan ve hayvanda geçici olarak rahatlama duygusu veren “ödüllendirme sistemini” (“Reward System”) etkilemekte. Sistem şişmanlara da oyun oynuyor. Mesela ne kadar çok patates kızartması yerlerse, beyin son seferde yarattığı mutluluk duygusunu yaratmak için daha fazla takviye gıda istiyor.

Araştırmayı yöneten bilim adamlarından biri olan Paul J. Kenny, farelerin araştırma sırasında yemek yeme kontrolünü tamamen kaybettiklerini söylüyor ki bu da bağımlılığın başlıca belirtisi. Farelere elektroşok uygulandığında bile yemekten vazgeçmemişler. Fareler sosis, yağlı et ve cheescake gibi yiyeceklerle beslenmiş. Araştırmanın başından itibaren şişmanlamaya başlayan farelere, yağlı yiyecek yerine salata ve sebze verildiğinde bunları yemeyerek aç kalmayı tercih etmişler.

Araştırma ekibi beyin, seks, abur cubur ve uyuşturucu gibi uyartılara tepki olarak dopamin üretiyor. D2 reseptörünün seks ve uyuşturucu bağımlılığı üzerindeki etkisi uzun bir süredir biliniyordu, son araştırmada D2’nin Fast Food tüketimine de tepki gösterdiği ortaya çıktı. Reseptör aşırı dopamin akışını daha iyi işleyebilmek için yavaşlamakta ve mutluluk duygusunu yaratmak için hep daha fazla abur cuburla uyarılan dopamine ihtiyaç duymakta. Aynı süreç uyuşturucu maddelerde de devreye giriyor.

Toronto Üniversitesi psikoloğu Sanford DeVoe ve Rotman, Chen-Bo Zhong ile birlikte McDonalds ve benzeri Fast Food lokantalarını inceleyerek ilginç bir sonuca ulaştı. Hazır yiyecek, beslenme alışkanlığı dışındaki davranışlarımızı da etkilemekte. Araştırmacılara göre hazır yiyecek lokanta zincirlerini düşünmek bile bizi daha sabırsız kılmaya yetiyor. Anlaşıldığı üzere hızlı yemek yeme kültürü, mutluluk ve ödüllendirme hissini daha çabuk tadabilmek için bizi sabırsızlaştırıyor. Demek ki hazır yiyecek davranışlarımız üzerinde sanılandan çok daha fazla etkili, diyor bilim insanları.