Çağdaş hastalıkların listesi gittikçe uzuyor. Sağlıklı yemek yeme takıntısı en yenisi
Yemekle başımız dertte! Obezite (aşırı şişmanlık), bulimia (aşırı yeme hastalığı), anoreksiya nervoza (yememe hastalığı) gibi çağdaş hastalıklara bir yenisi eklendi. İngiliz hekimlerinin ortaya attığı ‘‘ortoreksi’’, sağlıklı yemek yeme takıntısı. ABD'de ortoreksikler bir dernek bile kurmuş. Kendi saplantılarıyla mücadele ediyorlar. Sloganları çok anlamlı: Yemek, sadece yemektir.
Gerek güzellik kavramının ‘‘zayıf kadın-atletik erkek’’ kalıbına sıkıştırılması, gerekse diyet kavramının ‘‘sağlıklı beslenme davranışı’’ gibi algılanması insanlarda çeşit çeşit yeme bozukluğu yarattı.
Bir tarafta vitamin açısından fakir, yağ açısından zengin fast-food tipi beslenme ile aşırı şişmanlamaya (obeziteye) doğru giden bir bozukluk var; öteki tarafta zayıf kalmak için şekersiz, tuzsuz ve yağsız yiyeceklere endeksli bir yaşam. Oysa yelpazenin her iki ucu da sağlıklı değil.
Gelişmiş ülkelerdeki yanlış beslenme davranışını düzeltmeyi hedefleyen bir çalışma yapılmış. Her 10 kişiden dördünün dışarıdan günlük vitamin ve mineral takviyesi yaptığını, tüm hafta boyunca da düşük kalorili ve yağı azaltılmış gıdalar yediği bulunmuş.
Bu gerçek; bir ikilemi de su yüzüne çıkarıyor: Marketlerin rafları sağlıklı diyet ürünleri ile doldukça ortalama göbek çevrelerimiz o kadar genişliyor, kemerlerimizi de bir delik daha önden bağlıyoruz.
Bu tam bir çelişki: Sağlıklı yeme takıntısı sağlıklı değil. Aksine insanı hasta ediyor. Şeker, tuz ve katkı maddelerinden arınmış, düşük kalorili, yağı azaltılmış, organik ve vitamin bakımından zengin taze yiyeceklerden oluşan takıntılı bir yaşam insanın bedenini de bozuyor, ruhunu da.
ETİKET TUTKUNLARI
Kafalarını sağlıklı beslenmeye takmış olanları marketlerde tanıyabilirsiniz: Saatlerce o etiket senin bu etiket benim inceleyip zararlı bir maddenin izini sürer, lokantalara adımlarını atmazlar.
Bunu ne obezite (aşırı şişmanlık), ne bulimia (aşırı yeme hastalığı), ne de anoreksiya nervoza ile (yememe hastalığı) karıştırmamak gerekiyor. Adı Orthorexia Nervosa. ‘‘Ortho’’ Yunanca'da 'doğru' ve 'normal' anlamına geliyor. Yani doğru yemek de bir takıntıya dönüşebilir!
Ortoreksi, anoreksi ve bulimia'dan farklı. Onlar yedikleri yiyeceklerin miktarına; ortoreksikler ise yediklerinin kalitesine kafayı takmış insanlar.
30 Ocak tarihli The Times Gazetesi'nde ‘‘sağlıklı yemek takıntısı’’ başlıklı makalede American Health Food Junkies'in yazarı Dr. Steven Bratman bu takıntının giderek hastalık boyutlarına vardığına dikkat çekerek önümüzdeki 10 yıl içinde yaygınlaşacağını söylüyor.
ÖNCE SÜTÜ GİDİYOR
Dr. Bratman'a göre bu takıntının diğerlerinden farkı sağlıklı olmaya yönelik olması: ‘‘Yeme bozukluğu fazla yeme ve devamlı rejim yapma takıntısı şeklinde olduğu gibi her yediğinin sağlıklı olup olmadığını kontrol etme takıntısı şeklinde de kendini gösterir. Bu hastalar için yiyeceklerin saf, katkısız ve işlenmemiş olması önemli. Bu yüzden çoğu sebze ve meyveyi çiğ yer. Çoğu da vejetaryendir. Kendi bildiklerinin tek doğru olduğuna inanıp kafalarının dikine giderler. Bir gün gelir yaşamları bir kısır döngünün içine girer: Bir sonraki öğünü planlamak, sağlıklı yiyecek satan marketleri dolaşmak, yemek hazırlamak ve yemek.’’
Bu hastalık genellikle kişi herhangi bir hastalık veya alerji nedeniyle rejim yapmak zorunda kaldığı zaman başlıyor. Örneğin önce sütü sonra mayalı yiyecekleri kesiyorlar. Bunlar özellikle de alerjik astım teşhisi konulan hastalar. Alternatif tedavi yöntemlerinin giderek yaygınlaşması da bu eğilimi körüklüyor. Bitkilerle yapılan doğal ilaçlar da geleneksel tıbbı devre dışı bırakıyor.
ZAVALLI YAĞ!
İngiltere'deki Beslenme Bozuklukları Derneği (EDA) de ortoreksinin gelecek yıllarda insanlığı tehdit edeceği düşüncesinde. EDA'nın başkanı Dr. Jill Welbourne, insanların sağlıksız sağlıklı beslenmelerinin aynı zamanda ruhsal dengelerini de bozduğunu belirtiyor: ‘‘Sağlıklı gıdalara bağımlılık geliştirenin diyet yapan bir insandan farkı yoktur. Bu kişiler yediklerinin içinde zararlı bir madde bulma korkusundan çok seçici davranırlar. İlerlemiş vakalar tıpkı anoreksiya nervoza hastaları gibi hızla kilo kaybederler. Zararlı maddeye karşı duyulan derin korku yüzünden öyle çok yiyecekten vazgeçerler ki sonunda bir iki tür yiyeceğe kalırlar.’’
Sağlıklı beslenme bozukluğunun özellikle genç nesli tehdit ediyor olması da endişe verici. Kuzey Londra Rhodes Farm Beslenme Kliniği'nin Müdürü Dr. Dee Dawson çok yağ tüketildiğini ama yeterli vitamin ve mineral alınmadığını dile getiriyor: ‘‘Beslenmeyle ilgili verilen mesajlar hem gereksiz hem de bazen de yanlış. Örneğin okul çağındaki çocuklara çikolata ve patates kızartması yerine yalnız salata ve meyve önerilmesi doğru değil. Yemek fobisi öyle yaygın ki. Örneğin, yakında insanlar kesinlikle yağ yenilmemesi gerektiğine inanacaklar. Oysa özellikle büyüme çağındaki çocukların yağa gereksinimleri var. Çocuklara yağ yasaklanacağına egzersiz yapmaları teşvik edilmeli.’’
CEZA DEĞİL DİYET
Dr. Bratman hastalıktan kurtulmak isteyenler için ise şunları öneriyor: ‘‘Diyet yapın ama dozunu kaçırmayın. Tadınızı kaçıracak zorlamalarla kendinizi bunalıma sokmayın. Yemek kişinin kendini cezalandırması veya toplumdan soyutlamasına bir gerekçe olmamalı.’’
ABD'de hayatları marketlerde etiket okumakla geçtiğini düşünen bir grup otoreksi hastası kendi aralarında dernek kurmuşlar. Derneğin amacı sağlıklı yemek konusunu takıntı haline getirmemek. Sloganları da ilginç: ‘‘Yemek sadece yemektir.’’
ORTOREKSİK MİSİNİZ?
Bu sorulara ‘‘evet’’ diye cevap veriyorsanız, durumunuz zor. Ortoreksi belirtisi gösteriyorsunuz anlamına geliyor.
1 Yarının yemeğini bugünden planlıyor musunuz?
2 Yemeğin sağlıklı olması sizin için lezzetli olmasından daha mı önemli?
3 Steril yiyecekler yedikçe sağlığınızın bozulduğunu hiç farkettiğiniz oldu mu?
4 Dün yaptığınız diyet bugün size yetersiz mi geliyor?
5 Sağlıklı beslenmeyenleri küçümsediğiniz oluyor mu?
Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Peykan Gökalp
Takıntı değil bilinç
Bu, özellikle büyük kentlerde yaşayan ‘‘beden imgesi’’ ağırlıklı düşünen takıntılı kişilerin hastalığı. Bunlar acaba söylenen besinler sağlıklı mı diye kafalarına takıyorlar. Bu durum insanı tek boyutlu beslenmeye kadar götürebiliyor. İşin bir de kişiyi anoreksiyaya itecek boyutu da var. Aşırı derecede takıntı yapmak yerine dengeli beslenme konusunda bilinçli olmak gerekir. ‘‘Şu kadar litre su, şu kadar vitamin, tabletler almalıyım’’ şeklinde düşünmek sağlıklı beslenme boyutunu aşar. Beslenme, gıdalarla yapılan ve takıntı boyutuna varmayan bir özenle yapılması gereken bir eylemdir.
DİYETİSYEN CANAN ÖCAL KUZUM
Gençler risk altında
Ortoreksi tanımlaması içerisinde gördüğümüz vakalar oluyor. Otoreksiya nervosa hastalığın başlangıcı da denilebilir. Bunun ileri aşaması anoreksiya nervosadır. Etrafımızda ‘‘bunun yağı çok, bunun kalorisi yüksek’’ diyen pek çok insan var. Oysa bireyin vücudunu çok iyi tanıması lazım. Yeterli ve dengeli beslenmeye özen göstermesi gerek. Her üründen dengeli miktarlarda olmalı. Hayatımızdan hiçbir besin maddesini çıkaramayız. Sadece et yemek ya da sadece sebze yemek doğru değil. ‘‘Bugün bir kilo fazlam çıktı’’ diyen insanların sayısı da her geçen gün artıyor. Özellikle genç yaş grubu risk altında.
Sağlıklı yemek yeme takıntısı en yenisi
Yemekle başımız dertte! Obezite (aşırı şişmanlık), bulimia (aşırı yeme hastalığı), anoreksiya nervoza (yememe hastalığı) gibi çağdaş hastalıklara bir yenisi eklendi...
Uyarı: Sitemizde yer alan yazı, haber, makale, video, yorum ve tüm tıbbi bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır. Bu bilgiler zamanla geçerliliğini kaybedebilir. Sitede yer alan bu bilgiler hiçbir zaman doktor muayenesinin yerini alamaz, doktor muayenesi ve tedavisi yerine kullanılamaz, kişisel teşhis ve tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilemez. Bitki Ansiklopedisinde ve haberlerde yer alan bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır, uzmana danışmadan bilinçsiz kullanımda ilaçlarla etkileşime girerek ciddi yan etkiler oluşturabilir, başka bir hastalığı tetikleyebilir veya bir organınıza zarar verebilir. Sağlığınızla ilgili durumlarda lütfen uzman bir doktora danışınız. Sitemiz, uzman bir doktora danışılmadan yapılan herhangi bir uygulamadan doğabilecek zarardan sorumlu tutulamaz. Sitemizi ziyaret eden, yorum yapan ve doktorlara soru gönderen kişiler, bu uyarıları kabul etmiş sayılacaktır.
Kaynak:
Bu haber toplam 7839 defa okunmuştur
Etiketler: Beslenme, Diyet, Çocuk Sağlığı, sgk, sağlık, güzeller, Hamilelik, Erkek Sağlığı, sgk, Kanser, Diyabet, Göz Sağlığı, Kalp Sağlığı, Güzellik, Estetik, ağız, diş, cinsel yaşam, fizik tedavi, ruh, psikiyatri, psikoloji, psikol
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Hastalanmamak İçin Bayram İkramlarına DikkatDüzce Sağlık Müdürü Dr. Yasin Yılmaz, "Bayram ziyaretlerinde sunulan ikramlara dikkat edilmeli, aşırıya kaçılmamalı, yeterli ve dengeli...
Yunusemre Belediyesi Çölyak Hastalarını UnutmadıRamazan ayı dolayısıyla ihtiyaç sahiplerine gıda kolisi yardımında bulunan Yunusemre Belediyesi, mübarek ayda Çölyak hastalarını da unutmadı.
Dr. Öğr. Üyesi Taşkıran: "Bir Avuç Kuruyemişten Fazlası Zararlı"Medical Point Gaziantep Hastanesi Fonksiyonel Tıp/Uzm. Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Taşkıran, kuruyemişin taze, çeşitli ve az miktarda tüketilmesi gerektiğini,...
Manisa Genelinde Sağlıklı Beslenme Seferberliği BaşlatıldıTürk Böbrek Vakfı'nın "Sağlıklı beslenme" eğitim projesinin 37. ili Manisa oldu.
- 14:04 - İki Yılda 120 Ünite Kan Aldı, Donör Almanya’dan Bulundu
- 14:00 - Yutma Güçlüğü Kanser Habercisi Olabilir
- 13:58 - Iğdır Devlet Hastanesinde Kızamık Alarmı
- 13:55 - Ünlü Oyuncu Alp Kırşan, İeü Medical Point’te Babalık Serüvenini Anlattı
- 13:53 - Hastanelerdeki Yoğunluk Mevsim Normallerinde
- 13:50 - Bayramda Tatlıyı Fazla Kaçırmayın
- 13:48 - Dsö, 2040 Yılına Kadar Yaklaşık 29 Milyon Yeni Kanser Vakası Teşhis Edileceği, Bunun 15 Milyonun İse Kanser Nedeniyle Öleceğini Öngörüyor
- 13:46 - Türkiye’de Uykuda Solunum Bozukluğu Erkeklerde Yüzde 4, Kadınlarda Yüzde 2
- 13:44 - Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Ağız Ve Diş Sağlığı Merkezi Kalıcı Ruhsatını Aldı
- 13:42 - Çeküs Poliklinikleri Vatandaşları Bekliyor
- 13:39 - Ambulans Helikopter Yeni Doğan Bebek İçin Zamanla Yarıştı
- 13:37 - Tevfik Özlü: "Risklerinizi Bilin, Sağlığınızı Yönetmeyi Öğrenin, Tıbbi Bakım Ve Önerileri Göz Ardı Etmeyin"
- 13:35 - Aydın’da 9 Bin Sağlık Personeli Görev Yapıyor
- 13:32 - Ramazan Ayı Sonrası Yeterli Ve Dengeli Beslenme Önemli
- 13:30 - Anka’da Bayramlaşma Töreni
- 13:28 - Uzman Doktor Uyardı: ‘Kalp Sağlığımıza Dikkat’
- 13:25 - Beslenme Ve Diyet Uzmanı Gülcan Yıldız: “Ramazan Sonrası Beslenmeye Dikkat”
- 13:22 - Uzmanlar Uyarıyor, Bayramda Aşırı Tatlı Gıda Alerjisine Sebep Olabilir
- 13:19 - “Akdeniz Diyeti İle Kalp Sağlığını Korumak Mümkün”
- 12:20 - Ramazan Ayında Yavaş Olan Metabolizma İçin Uzmanlardan Bayram Uyarısı
- 12:10 - Diyetisyenden Beslenme Uyarısı: “Reddetmeyi Ya Da Yarım Porsiyon Şeklinde Yemeyi Bilmeliyiz”
- 11:58 - Uzmanından Mevsimsel Alerji Uyarısı: Genetik Faktörlü Olanlarda Ömür Boyu İlaç Tedavisi
- 11:53 - Diyet Uzmanından Ramazan Sonrası Beslenme Konusunda Uyarı
- 11:51 - İzmir’de İlkokul Öğrencilerine Ara Tatilde Göz Taraması
- 11:48 - Ramazan Bayramı’nda ‘Tatlı’ Uyarısı: “İlk Günler Çok Sıkıntılı Oluyor"
- 11:44 - Doç. Dr. Cemal Kemalooğlu: “Kalp Sağlığı İçin Düzenli Ve Kaliteli Uyuyun”
- 11:35 - Aydın’da Ramazan’da 104 Bin İşletme Denetlendi
- 11:25 - Güneysu’ya 102 Yataklı Hastane Yapılıyor
- 10:56 - Bayramda Her İkrama ‘Evet’ Demeyin
- 10:52 - Ramazan Bayramı’nda Sağlıklı Beslenmenin İpuçlarını
- 10:35 - Bayramda Beslenmeye Dikkat
- 10:35 - Uzmanından Ramazan Ayında Küçülen Mideye Yüklenilmemesi Uyarısı
- 10:30 - ’Çocuklar Bayramda Aile Bağlarını Güçlendirmeli’
- 09:55 - Bayramda Kilo Almamanın Püf Noktası: "Açken Tatlı Yememek"
- 17:25 - Anne Adayları Bayram Ziyaretlerinde Yanınıza Kolonya Ve Maske Almayı Unutmayın
- 15:00 - Murat Çelik Son Yolculuğuna Uğurlandı
- 14:50 - Hastalanmamak İçin Bayram İkramlarına Dikkat
- 14:30 - Acil Sağlık Ekipleri Bayrama Hazır
- 14:25 - Uzmanlardan Bayramda Beslenme Önerileri
- 13:40 - Bayramda Diyabetli Hastalar İçin Beslenme Önerileri
- Pandemi Hastaneleri konulu duyuru
- Elektif İşlemlerin Ertelenmesi ve Diğer Alınacak Tedbirler konulu duyuru
- 3 Mart 2020 Değişiklik Tebliğleri İşlenmiş Güncel 2013 SUT (SGK)
- Sağlık Uygulama Tebliği EK-2/C değişen maddeler ve fiyat ve artış oranları-03.03.2020
- Sağlık Uygulama Tebliği EK-2/B değişen maddeler ve fiyat ve artış oranları-03.03.2020
- Sağlık personeli dinlenme odalarında düzenleme yapılması hakkında duyuru
- 14 soruda Koronavirüs hakkında kendinizi test edin...
- Asgari Ücret net 2 bin 800 TL DİSK duyurdu AGİ de bakın ne kadar olacak
- Gilaburu meyvesi kanserden koruyor
- Endonezya’daki deprem: Ölü sayısı bin 203'e yükseldi
12345678
Tüm Hakları Saklıdır © 2006 Sağlık Aktüel | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : (0216) 606 17 18 - (0224) 334 1 335 | Faks : (0216) 606 17 19 | Haber Yazılımı: CM Bilişim
Tel : (0216) 606 17 18 - (0224) 334 1 335 | Faks : (0216) 606 17 19 | Haber Yazılımı: CM Bilişim