Ali Bey, eşim ve ben İş Bankası emeklisiyiz. Kızım, üniversitede okuyor ayrıca, haftada 2 gün part-time çalışıyor ve ayda 350 lira maaş alıyor. Bu durumda 22 yaşındaki kızım, eşim üzerinden sağlık yardımından yararlanmaya devam edebilir mi? Edemezse nasıl bir işlem yaptırmamız gerekli. Ocak ayında kaymakamlığa gidip belge doldurduk 1 veya 1.5 ay sonra SGK'ya gidip sonucu öğrenin dediler. Ne yapmamız gerekir? Şebnem Çuhadar
Şebnem Hanım, kızınız hiç çalışmasaydı veya kayıtdışı çalışsaydı anne veya babası üzerinden (şimdilik İş Bankası Sandığı'ndan devir sonrasında da SGK'dan) sağlık yardımı alma hakkına sahipti. Ancak, gerek harçlığını çıkarmak için gerekse aile bütçesine katkıda bulunmak için işe girmiş. İşte bu işe girmesi SGK uygulamaları ve 5510 sayılı Kanun gereğince SUÇMUŞ gibi algılanıyor.
ÇALIŞMAYAN EŞ VE KIZA BAKTIRABİLİRSİNİZ
Çalışıyorsanız veya emekliyseniz veyahut da isteğe bağlı prim ödüyorsanız, eşinize (kadın veya erkek fark etmez) kendi üzerinizden, kızınıza ölünceye kadar, oğlunuza da okumuyorsa 18, okuyorsa 25 yaşına kadar SGK üzerinden sağlık yardımı verdirebilirsiniz. Ancak, eşiniz, kızınız veya oğlunuz çalışıyorlarsa baktıramazsınız. Öğrencilik sıfatları değişse de baktıramazsınız.
Anadolu'dan üniversiteyi kazanıp büyükşehirlere girmiş gençlerimize ailelerinin gönderdiği harçlık çoğu zaman yetmez ve gençler hem okuyup hem de çalışarak harçlıklarını çıkarmak isterler; işte şimdi SGK o gençlerin okumak için kazandıkları harçlıklarından da GSS primi istiyor. Zira, 01.01.2012 günü uygulanmaya başlanılan "Seve Seve GSS" ile çalışanlardan, part-time, çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlilerinden ayda 30 günden az olarak SGK'ya bildirilenler, sağlık primlerini kendi ceplerinden SGK'ya ödeyerek 30'a tamamlamak zorundalar.
SGK İŞYERİ BAZLI MEKTUP GÖNDERİYOR
SGK'ya verilen aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni "kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışma (Kod:06) ile ev hizmetlerinde (Kod:17) ay içerisinde 30 günden az çalışma" olan kişilerin eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamaları gerekiyor.
SGK, sağlık primlerini 30'a tamamlamak zorunda bırakılan kısmi süreli çalışanlara mektup gönderdi ama birçoğu da hatalı. Mesela, bir mühendis ayda 10'ar gün olmak kaydıyla 3 ayrı işyerinde çalışıyor ve SGK'ya bildirge ediliyorsa, toplamda 30 günü tamamladığı için GSS primi ödemesine gerek yok. Ancak, SGK bu kişileri tespit ederken, kişi bazlı değil de işyeri bazlı tarama-yoklama yaptığı için bu tür kişileri de hiç gereği olmadığı halde gelir testine davet ediyor ve onlara borç çıkarıyor.
Puantajla eksik çalışanlar prim ödemeyecek
Çalışanlar, part-time veya çağrı üzerine çalışma değil de her ay SGK'ya puantaj gönderilerek (kod:07) ayda 30 günden az çalışıyor diye bildiriliyorlarsa bu kere SGK'ya sağlık primi ödeyip 30'a tamamlamak zorunda değiller. Bu sebeple de sizlere tavsiyem, kızınızı çalıştıran işveren, kızınıza part-time hizmet sözleşmesi yerine normal hizmet sözleşmesini imzalatsın ve sonra da her ay 30 günden eksik çalışmaları puantaj kaydıyla SGK'ya bildirge etsin. Hem o kurtulsun hem kızınız kurtulsun.
SGK'nın eli, ev hizmetlileri ile kapıcıların cebine de girdi
Ev hizmetlileri, kapıcı, bakıcı, hizmetçi, aşçı gibi çalışanlar da ayda 30 günden az çalışıyorlarsa her ay SGK'ya gidip GSS primi ödeyecekler. Toplumun gelir bakımından en alt diliminde bulunan ev hizmetlileri zaten her zaman iş bulabilen, bulsa da tam ay çalışamayan, 2 gün bir evde 3 gün başka evde çalışanlardan oluşuyor. Şimdi günlük birkaç lira para kazanan ev hizmetlisi kapıcıların da SGK'ya her ay prim ödeyecek hale gelmesi çok acı. Sonuçta sigortalı olmak isteseler hem ceplerinden SGK'ya prim ödeyecekler hem de ayda birkaç gün sigortalı olacaklar. O halde öğrenciler, ev hizmetlileri ve part-time çalışanlar işten çıkmış gibi gösterilip, kayıtdışı olacaklar.
Ali Tezel / Bloomberg HT
