SUT yerine DRG modelini hayata geçirmeye hazırlanan Sağlık Bakanlığı, 15 pilot hastanede uygulamayı başlattı. 2010 sonunda uygulamaya girmesi beklenen sistemin ayaktan hasta versiyonu da hazırlanacak.
Sağlık Bakanlığı, son günlerde sağlık camiasında yaşanan Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) krizine çözüm getirmeye yönelik çalışma yürütüyor. SUT’un miadını doldurduğuna inanan Sağlık Bakanlığı yetkilileri, Tebliğ’in yıllardır eleştirilen kronik eksikliklerini tamamıyla rafa kaldıran yeni bir model üzerinde çalışıyor. 2005-2009 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi tarafından çalışılan teşhis ilişkili gruplar [diagnosis related groups (DRG)] üzerinde çalışmalarını hızlandırdı ve 2010 sonunda Bakanlığa bağlı kamu hastanelerinde hayata geçirmeyi planlıyor.
SUT’un ödeme kabiliyetini yitirmesinin Sağlık Bakanlığını global bütçelemeye ittiğini belirten Bakanlık yetkilileri, global bütçenin iyi yönetilmesi için DRG’ye geçilmesi gerektiğini savundu. Hacim ve kalite koşullarını içeren bir global bütçeleme tekniği için DRG modelinin gerekli olduğu vurgulanıyor.
Bu yıl sonunda global bütçenin Sağlık Bakanlığı hastanelerine DRG sistemine göre dağıtılması planlanıyor. Yaz aylarından itibaren Sağlık Bakanlığı hastanelerine SUT’a göre değil, DRG sistemine göre ödeme yapılabilecek.
SGK’nın önümüzdeki günlerde global bütçe rakamlarını özel sektör ve tıp fakülteleri için de açıklaması bekleniyor. DRG’ye göre ödeme seçeneği özel hastaneler ve tıp fakülteleri hastaneleri için de aynı şekilde planlanabilir.
Türkiye’ye adapte edilecek
Edinilen bilgilere göre, Sağlık Bakanlığı global bütçenin kamu hastanelerine paylaştırılmasına ilişkin, 15 kamu hastanesinde 3 aydan bu yana pilot bir çalışma yürütüyor. Söz konusu çalışma tamamlandığı zaman hastanelerde SUT yerine yeni bir ödeme modeli geçerli olacak.
Dünyanın pek çok ülkesinde kullanılan sistemin Türkiye’ye adapte edilmesi gerekiyor.
Pilot çalışmanın ilk amacı, Sağlık Bakanlığı global bütçesinin SUT yerine daha iyi bir modelle dağıtımının sağlanması. Pilot çalışmanın ikinci amacı ise SGK ile birlikte Türkiye’ye özgü geliştirilecek DRG modelinin tüm sağlık sistemine uygulanması. Benzeri bir pilot çalışmanın da SGK tarafından üniversite hastanelerine ve özel sektöre uygulanması bekleniyor.
15 pilot hastaneden veri akışı
İlk olarak 1973 yılında ABD’de geliştirilen DRG sistemi, şu an gelişmiş ülkelerce de benimsenen bir model. DRG olarak ifade edilen sistem, hastanelere bir ödeme modeli. DRG, uzun yıllardır gelişmiş ülkelerde uygulanıyor; bu ödeme modelinin bir sonraki adımında, sonuca (performansa) dayalı finansman yer alıyor. Türkiye de, şu anda teşhise dayalı finansmanın bir önceki adımı olan global bütçeyi kullanmaya ve yaygınlaştırmaya çalışıyor.
Sistem, yatan hastaların ortaya çıkan maliyetleriyle, hastaların tanıları ve yapılan işlemleri gruplandırarak ilişkilendiren bir mekanizma. Yöntemle, sınırlı kaynakların, vakaların türlerine ve şiddetine dayalı olarak adil biçimde hastanelere dağıtılması hedefleniyor.
Sağlık Bakanlığı, yöntemi 3 aydan bu yana 15 pilot hastanede uyguluyor. Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, İstanbul, Adana, Çanakkale, Eskişehir, İzmir, Mersin, Van ve Çorlu’da Bakanlığa bağlı eğitim-araştırma ve devlet hastanelerinde sürdürülen pilot çalışmada, sadece taburcu olmuş yatan hasta verileri Bakanlığa iletiliyor. Söz konusu hastanelerde DRG sisteminin işlemesi için klinik kodlayıcılara ihtiyaç var. Kodlayıcılar hasta dosyasından temel bazı bilgileri sisteme giriyor ve Sağlık Bakanlığına iletiyor.
Bakanlık kasım ayından bu yana yatan hastaların DRG’nın listesini, pilot hastanelerden sağlanan veriler sayesinde görebiliyor.
650 grubu yönetmek daha kolay
DRG, hastanede yatan tüm hastaları 650 gruba ayırıyor. ICD 10 olarak ifade edilen sınıflandırma sistemi içinde 38 bin hastalık tanısı, yaklaşık 6 bin de hastalara yapılan prosedürel işlemler var. 38 bin hastalık ve 6 bin prosedür DRG modeli ile yapılan gruplamayla hastalar 650 gruba iniyor. Böylece 650 grubu yönetmenin, fiyat veya değer tespitinin kolaylaştığı ifade ediliyor.
Hastanelerde hastanın fiziki veya elektronik dosyası içinde yapılan tüm işlemlerle ilgili notlar yer alıyor. Pilot hastanelerdeki klinik kodlayıcılar hasta dosyasındaki bilgileri yazılıma giriyorlar ve program vasıtasıyla hastanın dosyası bir DRG’ye atanıyor. Böylece taburcu olan tüm hastaların bilgilerine ulaşmak mümkün oluyor.
Ayaktan hasta gruplaması da yapılacak
Pilot uygulamadan sağlıklı veriler alınmaya başlanınca sistem yurt genelinde yaygınlaştırılacak ve global bütçe buna göre dağıtılacak.
Sistemin Türkiye adaptasyonu da gerekiyor, çünkü uygulamanın yürütüldüğü ülkelerdeki hastanelerde Türkiye’deki kadar ayaktan hasta olmadığı ifade ediliyor. Uygulama sadece yatan hastaya yönelik olduğu için bunun branş bazlı ayaktan gruplama versiyonunun da kurulması gerekiyor. Hem yatan hem de ayaktan hasta gruplamasının birlikte çalışmasıyla ödeme modeli oluşturulacak ve sistem SUT’un yerini alacak.
Klinik kodlayıcı olarak görev yapacak personelin yetiştirilmesi de Bakanlık için kritik bir konu. Pilot hastanelerde bu konuda çalışan yaklaşık 40 kişi var. Önümüzdeki 3 ayda klinik kodlama konusunda 575 kişiye eğitim verilmesi planlanıyor.
SGK da özel sektör ve üniversite hastaneleri için bir pilot çalışma gerçekleştirecek. Söz konusu hastane personeli de eğitime katılacak.
FATMA ERGÜZELOĞLU/MEDİMAGAZİN
