Ekmek aldığımızda vergi ödüyoruz.
Su kullandığımızda verdi ödüyoruz.
Benzin aldığımızda vergi ödüyoruz.
Otobüs biletinden vergi ödüyoruz.
Çöp atınca vergi ödüyoruz.
Cepten konuşunca vergi ödüyoruz.
Belediyenin yaptığı temizliğin faturasını bile biz ödüyoruz.
Bu kadar vergi ödedikten sonra hastanelere gidince katılım payı, reçete ücreti gibi ödemeler yapıyoruz.
Bu kadar vergi ödeyen, adeta vergiyle yatıp vergiyle kalkan bizler hasta olunca bile rahat olamıyoruz. Bu rahatlığı siyasiler vatandaşlarına yaşatamıyor.
İşte bu vahim durumun adı “Sağlıkta reform” oluyor.
Türkiye’de hükümetin sağlık sistemine bakış açısı maalesef temelden yanlış. Hükümet sosyal devleti bir kenara bırakarak “vatandaşın sırtına masrafları nasıl yüklerim” diye kafa yoruyor.
Son alınan kararlarla kişi başı 295 liranın altında geliri olan vatandaşların primlerini devlet ödeyecek. 295 liranın üzerinde geliri olanlar ise mutlaka sağlık primi ödeyecek.
Sağlıkta reform diye diye Türkiye’nin geldiği nokta işte bu.
Türkiye’nin sağlıkta geldiği noktayı başka ülkelerle kıyasladığımızda durumun vahameti daha da açık ortaya çıkıyor.
Türkiye kişi başı sağlık harcamasında tüm dünya ülkeleri arasında son sıralarda yer alıyor. OECD ülkelerinin 2008 yılında yaptıkları ortalama kişi başı sağlık harcaması 2 bin 550 dolardı. Aynı dönemde Türkiye’nin kişi başı sağlık harcaması ise sadece 580 dolar olmuştu. Türkiye bu harcamayla 2008’de OECD sonuncusu olmuştu. 2008’de kişi başı sağlık harcaması ABD’de 6 bin 102 dolar, Lüksemburg’da 5 bin 89 dolar olurken İsviçre’de 4 bin 77 dolar oldu.
Görüldüğü gibi vatandaşına en az sağlık harcaması yapan ülkelerin başında Türkiye geliyor.
Türkiye’nin bütçeden sağlığa ayırdığı paranın yaklaşık 4’te 1’i ilaca gidiyor. Sağlık harcamaları içerisinde ilaç harcamalarının payı Türkiye’de yüzde 25’ler seviyesinde. Oysa OECD ortalaması yüzde 17,58.
Aynı oran Lüksemburg’da yüzde 8,5, Danimarka’da ise yüzde 9,4 seviyesinde. Türkiye’de kötü durumda iki ülke var. Sağlığa ayrılan bütçenin Slovakya yüzde 38,5’ini, Polonya ise yüzde 29,6’sını ilaca ayırdı.
Türkiye’de sağlık sisteminin iyi durumda olmadığını gösteren başka veriler de var.
1000 kişiye düşen yatak sayısı Türkiye’de yüzde 2,4 iken OECD ülkelerinde yüzde 4,2.
Türkiye’de 1000 kişiye düşen hemşire sayısı yüzde 1,4 olurken OECD ülkelerinde bu oran yüzde 3 seviyesinde.
Bütün bu verilen Türkiye’nin sağlıkta daha kat edecek daha çok mesafesi olduğunu gösteriyor. Avrupa ülkelerine baktığımızda sağlık hizmetlerinde geri kaldığını tespit ettiğimiz Türkiye, sağlık hizmetlerinde pek çok Ortadoğu ülkesinden kötü durumda. O beğenilmeyen, vatandaşlarına zulüm yapıyor denilen Beşar Esad’ın yönettiği Suriye’de bile sağlık hizmetleri Türkiye’den çok daha ucuz.
Bugün uygulanan mantıkla Türkiye’nin vatandaşlarına dünya standartlarında bir sağlık hizmeti vermesi mümkün değil.
Zaman zaman ifade edilen bir gerçek Türkiye’nin çok zengin yeraltı kaynakları olduğudur. Bu zenginlikler adam gibi değerlendirilebilseydi değil sağlık hizmetlerini enerji giderleri dahil pek çok hizmet bedava kullanılabilir.
Ama siz petrolünüzü, doğalgazınızı, Bor’unuzu yabancılara toprak fiyatına peşkeş çekerseniz o zaman dar gelirli binlerce vatandaşınıza “ne kadar prim o kadar sağlık” demek zorunda kalırsınız.
Bu bir mantık ve zihniyet sorunudur. Türkiye bu mantığı terk etmedikçe, milletimiz bu mantığı ihraç etmedikçe durum daha da kötü bir hale gelecektir.
Orhan Dede / Yeni Mesaj
