WHO: "Sigaraya yüzde 70 zam yapın"

Dünyada her 8 saniyede 1, her yıl ise 6 milyon kişinin ölümüne yol açan sigara ile mücadelede uygulanan yaptırımların işe yaramaması Dünya Sağlık Örgütü’nü (WHO) harekete geçirdi. Sigara kullanımını azaltmak için yeni bir hamle başlatmak isteyen WHO, şimdiye kadarki en radikal adımı hayata geçirmeye hazırlanıyor.

5.5 milyar dolar ek gelir

WHO, 12-17 Kasım tarihleri arasında Güney Kore’nin başkenti Seul’de gerçekleşecek konferansta sigara tiryakileri için büyük bir ekonomik deprem anlamına gelecek bir tavsiye kararı alacak. WHO yönetimi, Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi uyarınca üye ülkelerden sigaraya yüzde 70 oranında vergi getirmelerini isteyecek. Örgütün bu konuda bağlayıcı bir karar alma yetkisi yok, ancak sigaranın yüksek oranda tüketildiği 43 ülkede uygulanması beklenen verginin bu ülkelerin hükümetleri için de önemli bir sağlık harcaması geliri oluşturacağı teziyle uygulamanın kabul görmesi bekleniyor. WHO’nun hesaplamasına göre bu ülkelerde toplanacak vergilerin yıllık miktarı 5.46 milyar dolar olacak. Bu vergilerin Dünya Bankası’nın da koordinasyonuyla sağlık hizmetlerinde harcanması sağlanacak.

Türkiye ne yapacak?

WHO yetkilileri şimdilik bu 43 ülkenin hangileri olduğu konusunda sır vermiyor. Ancak Türkiye’de son dönemde başlatılan sigara karşıtı kampanya göz önünde bulundurulduğunda Ankara’nın WHO’nun tavsiye kararını kendiliğinden de uygulamaya koyması sürpriz olmayacak. Nitekim 21 Mayıs 2003’te yapılan WHO’nun 56’ncı Dünya Sağlık Asamblesi Toplantısı’nda kabul edilen Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne, Türkiye de 28 Nisan 2004’te New York’ta imza koydu. Ancak vergi politikası uzmanları yüzde 70’lik bir sigara vergisinin tiryakileri kaçak sigara almaya teşvik edeceğini ve bu vergi oranının uygulamaya konulduğu ülkelerde bir sigara karaborsası oluşacağını belirtiyor.