'5 YIL İÇİNDE BİRÇOK HASTALIĞI GEN TEDAVİSİYLE TEDAVİ EDEBİLİRİZ'
Pediatrik Hematoloji Genetik Uzmanı Prof. Dr. Duran Canatan: Talasemide ve tanısı bilinmeyen kanser, şeker, kalp damar, ortopedik, akciğer gibi hastalıklarda genetik tarama yaparak yüzde 90 düzeyde tanı koyabiliyoruz
25 Nisan 2019 Perşembe 13:10
Antalya Genetik Hastalıkları Tanı Merkezi Müdürü ve Pediatrik Hematoloji Genetik Uzmanı Prof. Dr. Duran Canatan, talasemide ve tanısı bilinmeyen birçok hastalıkta genetik tarama ile yüzde 90 tanı koyabildiklerini belirterek, "Teknolojide öyle hızlı yol alınıyor ki 5 yıl içinde birçok hastalığı gen tedavisiyle tedavi edebiliriz." dedi.
Canatan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, her yıl 25 Nisan'ın Dünya DNA Günü olarak kutlandığını söyledi.
DNA'nın (A, G, T ve C) harfleri ile özetlenen adenin, guanin, timin ve sitozin şifrelerinden oluşan bir yapısı bulunduğunu belirten Canatan, 3,2 milyar harften oluştuğunu, her birinin de 30 bin geni oluşturduğunu anlattı.
30 bin gende de 46 kromozom meydana gelerek, bir hücrenin çekirdeğine yerleştiğini belirten Canatan, "Tanrı her bireyin kaderini, genetik şifresini bu şekilde kodluyor. Doğduktan sonra da Tanrının çizdiği senaryoyu biz yaşam boyu uyguluyoruz. Genetik şifremiz yaşam kalitemiz oluyor. Bu açıdan her birey farklı yaratılıyor." diye konuştu.
İnsanda bilinen 30 bin genin ayrıntılı bir şekilde yeni teknolojilerle taranabildiğini aktaran Canatan, şu bilgileri verdi:
"Hastalığın kliniği belliyse, altta yatan genetik sorun da bilinemiyorsa, bunu klinik ekzomla tarayabiliyoruz. Klinik ekzomda yaklaşık 6 bin 700 gen var, bunun 4 bini hastalığı oluşturan genler olduğu için yüzde 90 düzeyinde tanı konulabiliyor. Örneğin, bir mahallede bir adresin detaylı bir şekilde aranmasına benziyor. Mahalle belli, sokak sokak net bir şekilde araştırılıyor. İkinci tarama şekli tüm ekzom analizi. Bunda da şehri tanıyoruz, mahalle mahalle, sokak sokak, cadde cadde tarıyoruz ama etraftaki yıkık dökük evlere bakmıyoruz. Bunda yüzde 85 tanı koyabiliyoruz. Bir de tüm genel analiz var, bunda da tüm şehri tanıyoruz, mahalledeki caddeleri, sokakları ve ne kadar yıkık dökük ev, çıkmaz sokaklar varsa bakabiliyoruz. Bunda ise yüzde 99 düzeyde tanı koyabiliyoruz. Tüm genel analiz, teknolojide gelinen en son nokta."
Bir de mitokondrial genom analiz tipi olduğunu belirten Canatan, burada ise hücrenin enerjisini sağlayan mitokondrial genlerde çalışarak hastalıkların tanısını netleştirdiklerini söyledi.
Bunu da şehrin trafosuna benzeten Canatan, "Tüm şehri taradık, adresini bulamadık. Bir de 37 genin bulunduğu mitokondrial bölgeye yani şehrin trafosuna enerji veren 37 ev var, oraya bakıyoruz. Mitokondrial hastalıklar daha çok anne tarafından geçen hastalıklar olduğu için anne tarafında oluşan hastalıkların da çok iyi değerlendirilmesi lazım." şeklinde konuştu.
Klinik ekzom, tüm ekzom, tüm genom ve mitokondrial genem analizleri ile tanıyı belirleyebildiklerini söyleyen Canatan, "Talasemide ve tanısı bilinmeyen kanser, şeker, kalp damar, ortopedik, akciğer gibi hastalıklarda genetik tarama yaparak yüzde 90 düzeyde tanı koyabiliyoruz." ifadesini kullandı.
Hastalığın tanısının konulup, sonra tedavisine başlanması gerektiğine işaret eden Canatan, tanısı konulamayan hastalıklarda mutlaka genetik tanıyla ilgili testlerin de yapılması gerektiğini vurguladı.
Bunun vatandaşın kendi isteğiyle olmayacağını, hekimin yönlendirmesi gerektiğini dile getiren Canatan, "İlgili hekimin, 'Böyle bir altta genetik hastalık düşünüyoruz' demesi gerekir. Çünkü tepeden tırnağa tüm organlarımızın temelinde genetik altyapı var. Görme, işitme, koku alma, yutkunma sorunundan akciğer, kemik, kas hastalıkları hepsini içeren hastalıklarda temelde genetik rahatsızlık var." dedi.
- "Gelecek yılların en önemli umudu"
Canatan, genetik tanı belirlemede tüm işlemlerin yapıldığını ancak genetik tedavide mesafe kaydetmek istediklerini belirtti.
İngiltere ve Amerika'da talasemide genetik tedavinin uygulanmaya başlandığını ve iyi sonuçlar alındığını dile getiren Canatan, uygulama hakkında şu bilgileri aktardı:
"İnsandaki bir harf değişikliği talasemiye yol açıyor. Harfler G.A.G diye giderken, G.U.G diye bir harf değişikliği oluşuyor, işte bir harf değişikliği hastalığa yol açıyor. İşte o harf değişikliği yeni virüsler üzerinde değiştirilerek tekrar kişiye veriliyor. Kendi geniyle kendisi tedavi edilerek normal yaşamına dönebiliyor. Gen tedavisine önümüzdeki yılların en önemli umudu ve geleceği olarak bakıyoruz. Akdeniz anemisi gibi tek gen hastalıklarında uygulanmaya başlandı. Kişinin kendi virüsü kendi geni alınıyor, bir virüs üzerinden çoğaltılarak tekrar virüs kişiye veriliyor. Makasla kesme tekniği diyoruz, bozuk bir harf var, o harf düzeltiliyor, virüs üzerinden tekrar kişiye veriliyor. Sonra virüs vücuttan atıldıktan sonra kişinin kendi geni düzeltilmiş oluyor. İleriki yıllarda tüm hastalıklarda uygulanacak."
Türkiye'de genetik tanı yapıldığını ancak genetik tedavinin henüz uygulanmadığını söyleyen Prof. Dr. Canatan, altyapılarının hazırlandığını bildirdi.
Önce talasemiden başlanacağını ve aşama aşama diğer hastalıklarda gen tedavisinin uygulanacağını vurgulayan Canatan, "Genetik tedavi son yılların umut ışığı. Genetik taramayı yapıyoruz, gen tedavisine de başlamak istiyoruz. Teknolojide öyle hızlı yol alınıyor ki 5 yıl içinde birçok hastalığı gen tedavisiyle tedavi edebiliriz." diye konuştu.
- Otizm İle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar: “Bugün, Van Gogh Ve Mozart’ın Otizmli Olduğu Konuşuluyor”Altınbaş Üniversitesi Çarşamba Buluşmalarına katılan Tohum Otizm Vakfı Eğitim AR_GE Müdürü Dr. Nursinem Şirin, otizm ile ilgili doğru bilinen yanlışları...03 Mayıs 2024 Cuma 10:25KONGRE VE KONFERANSLAR
- “Temelden Güncele Üropatolojik Yaklaşım Kursu” İlgi GördüBaşkent Üniversitesi Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Kışla Sağlık Yerleşkesinde "Temelden Güncele Üropatolojik Yaklaşım Kursu"...03 Mayıs 2024 Cuma 09:55ÜROLOJİ
- 75 Yaşındaki Hastanın Kornea Nakli Başarıyla YapıldıEskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi'nde gerçekleştirilen operasyonla, 30 yıldır sol gözde görme kaybı yaşayan 75 yaşındaki hastaya kornea nakli başarıyla...03 Mayıs 2024 Cuma 09:55GÖZ HASTALIKLARI
- Yüksek Numaralı Ya Da Gözü Lazer İçin Uygun Olmayan Hastalara Alternatif ÇözümlerHafif ve orta düzey refraktif kusurların düzeltilmesinde Excimer Laser (göz çizdirme) yönteminin kullanılabildiğini ancak yüksek numaralarda bu işlemin...03 Mayıs 2024 Cuma 09:45GÖZ HASTALIKLARI
- Çöl Tozlarıyla Alerjik Rinit Ve Astım Şikayetleri ArttıKulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ülkü Tuncer, baharın gelmesiyle birlikte alerjik vakalarda artış olduğunu belirterek, "Özellikle çöl...03 Mayıs 2024 Cuma 09:10KULAK-BURUN-BOĞAZ HASTALIKLARI
- ’Manisa Sana Kanım Feda’ Projesi AnlatıldıSarıgöl İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve Sarıgöl Türk Kızılayı Koordinatörlüğü tarafından ilçedeki okul müdürlerine yönelik "Manisa sana kanım...03 Mayıs 2024 Cuma 08:45BASIN HABERLERİ
- Erzincan’da “Anne Sütü Ve Emzirme Danışmanlığı Hizmet İçi Eğitimi" VerildiErzincan İl Sağlık Müdürlüğünce Erzincan'da 75 aile hekimi ve 75 aile sağlığı çalışanına "Anne Sütü ve Emzirme Danışmanlığı Hizmet İçi Eğitimi"...03 Mayıs 2024 Cuma 08:35SAĞLIK BAKANLIĞI
- Başkan Mustafa Önsay: "38 Doktor Kadrosu Kütahya’ya Hayırlı Olsun"AK Parti Kütahya İl Başkanı Mustafa Önsay, Şehir Hastanesine, Kütahya Toplum Sağlığı Merkezine ve İlçe Devlet Hastanelerine toplam 38 doktor atamasının...03 Mayıs 2024 Cuma 00:15BASIN HABERLERİ
- Buldan’a Çocuk Doktoru Ataması YapıldıDenizli'de Buldan Göğüs Hastalıkları Hastanesine atanan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Asiye Bolca görevine başladı.02 Mayıs 2024 Perşembe 16:00HEKİMLER
- Iğdır’da Okul Bahçeleri İlaçlanıyorIğdır'da belediye tarafından şehir genelindeki okulların bahçesinde bulunan ağaçlar ilaçlanıyor.02 Mayıs 2024 Perşembe 15:15BASIN HABERLERİ
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel