DEVLET, BEBEKLERE 5 YIL BABALIK YAPACAK

Sağlık Bakanlığı, binde 17'lerde seyreden bebek ölümlerini azaltmak için adeta seferberlik yürütüyor. İlk kez İstanbul'da uygulanan GEBLİS (Gebe Bebek Lohusa İzleme Sistemi) projesi ile bebekler ana rahmine düşmesinden beş yaşına kadar takip edilecek.

Sağlık ekipleri, yenidoğan bebeği doğumunun ilk üç günü içinde evinde ziyaret edecek. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü'nün yürüttüğü proje, bebek ölümlerinin binde 8'lere düşürülmesini hedefliyor. İki aydır uygulanan sisteme şu ana kadar 200 binden fazla bebek, gebe ve lohusa kaydı yapıldı. Aralarında muayene ve özel sağlık kuruluşlarının bulunduğu bin 200 sağlık kurumu bilgisayar ağına entegre olurken, bu sayı özel hastanelerde yüzde yüze ulaştı. Sistemle sağlık kurumları, gebe kalan her kadının ve doğan her bebeğin bilgilerini sanal ortam aracılığı ile anında ailenin ikametgah adresindeki sağlık ocağına iletecek. Bu süreçte sağlık ocaklarındaki görevliler anneyi gebelikte en az dört, lohusalıkta üç kez takip edecek. Doğan bebek ise bir yaşına kadar 8 kez izlenecek. Riskli gebelerin sıkı takibini de öngören çalışma ile erken doğumlarda meydana gelecek bebek ölümlerinin önüne geçilmesi bekleniyor.

GEBLİS ile bebek ölümlerini asgariye indirmeyi istediklerini anlatan İstanbul İl Sağlık Müdür Yardımcısı Dr. Savaş Başar Kartal, "Daha önce bu işlemi takip fişleriyle yapıyorduk. Fakat anne adayı ya da doğan bebek sağlık ocağına gelmediği sürece onlardan haberdar değildik. Bu süreçte erken ve yerinde takipler önemli. Proje ile doğan her bebekten ve hamile kalan her anneden hemen haberimiz olacak." açıklamasını yapıyor. Sisteme annenin kimlik numarasıyla kayıt yapıldığını anlatan Kartal şu bilgileri veriyor: "Kişinin oturduğu mahalle ve ilçe bilgileri girildikten sonra izleme sayfası açılıyor. Örneğin anne riskli gebeyse ona daha hızlı sürede ve daha sıklıkla ulaşıyoruz. Lohusa döneminde ise ilk üç günde bebek ve annenin kaldığı eve girmek hedefimiz." Anne ile bebeği evlerinde ziyaret eden görevliler, yeni anneyi emzirme dahil birçok eğitimden geçirdikten sonra bebeğin iyi beslenip beslenmediği gözlem altına alınıyor. Eğer annenin maddî durumu yetersiz ise ikamet edilen yerin kaymakamlığı devreye girecek.

Türkiye'de 2003 yılında bebek ölümleri binde 29 iken, 2008'de bu rakam binde 17-18 oranına kadar geriledi. Sağlık Bakanı Recep Akdağ'a göre Türkiye'de bebek ölümü oranı, gelişmekte olan diğer ülkelere kıyasla nispeten düşük. Uzmanlara göre, ani bebek ölümlerinin en önemli sebebi erken ya da geç yaşta gebelik. Öte yandan Sağlık Bakanlığı'nın 2007 yılında hazırladığı "Anne ve Çocuk Sağlığı" raporuna göre, Türkiye'de her 1 saatte 5 bebek ölüyor. Her yıl yaklaşık 1 milyon 400 bin canlı doğumun gerçekleştiği Türkiye'de bu bebeklerin yaklaşık 38 bini bir yaşına gelmeden hayatını kaybediyor.