DİYALİZİN EV HALİ: PERİTON DİYALİZİ

Kronik böbrek yetmezliği, diyabet, hipertansiyon, glomerülonefrit ve polikistik böbrek gibi hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan önemli bir sağlık sorunu. Türkiye’de altmışbinin üzerinde son dönem kronik böbrek yetmezliği olan hasta bulunuyor. Bu hastaların büyük çoğunluğu diyaliz tedavileri ile yaşamını sürdürüyor.

Prof Dr. Cengiz Utaş (Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 2.Başkanı), son dönemde hızla artan Kronik Böbrek Yetmezliği hastalığı ve tedavisi konusunda kamuoyunda farkındalığın ve bilinci artırmanın büyük önem kazandığını belirtiyor. Çünkü erken teşhis, kronik böbrek yetmezliğinin son döneme ulaşmasını geciktirebiliyor. Böbreklerin işlevini kaybettiği safhanın genellikle geri dönüşümsüz olması nedeniyle, böbrek hastalarının ilk bulgular ortaya çıktığında, geç kalmadan bir hekime, özellikle de bir nefroloji uzmanına (böbrek hastalıkları uzmanı) başvurması büyük önem taşıyor.

Prof Dr. Utaş, böbrekleri kalıcı olarak bozan hastalıklar sonucu gelişen Kronik Böbrek Yetmezliği görülme sıklığında yıllık %12 artış olduğunu vurguluyor. Bu artış şeker hastalığı ve hipertansiyondaki artış ile paralellik gösteriyor. Giderek artan oranda diyabet ve hipertansiyon hastalarında böbrek yetmezliği önceki yıllara göre daha sık görülüyor.

Türkiye’de son dönem böbrek yetmezliğiyle yaşayan hastaların Diyaliz veya Böbrek Nakli ile tedavilerini sürdürdüğünü belirten Prof Utaş, Diyaliz’in iki türlü yapılabildiğini söylüyor. Bunlardan; biri karın içinde periton boşluğuna özel sıvı doldurarak vücudun içinde kanın kendini temizlemesi işlemi, karın diyalizi, yani Periton Diyalizi, diğeri ise bir makine yardımı ile kanın süzülmesi ve atık maddelerin temizlenmesi, yani Hemodiyaliz.

Periton Diyalizi yöntemi ile vücudumuzun içindeki doğal zarları kullanarak ev konforunda diyaliz uygulanması mümkün oluyor. Bu yöntem hastaya, evde tedavi rahatlığı, seyahat özgürlüğü ve daha aktif bir sosyal yaşam sürebilme imkânı sunuyor. Diyaliz merkezlerine bağımlı olmayı ortadan kaldırıyor. Böylece çalışma ve eğitim hayatı içinde olan hastaların daha özgürce hareket edebilmesini sağlıyor, seyahat edebilmeyi kolaylaştırıyor. Üstelik normal böbreğin yaptığı gibi her gün fazla suyun ve zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılması, kansızlığın daha az görülmesi, kendi kendini tedavi imkânı Periton Diyaliz yönteminin diğer önemli avantajları arasında yer alıyor.

Periton Diyalizi Nedir: Periton, karın boşluğunda yer alan organları saran ince bir zardır. Bu yöntemde, yapay bir zar ile vücudun dışında temizlenmek yerine kan vücudun içinde peritondan geçerek temizlenir. Silikon bir kateter ile periton boşluğuna diyaliz sıvısı verilerek ve sonra geri alınarak atık maddeler kandan ayrıştırılır.

Periton Diyalizi iki şekilde gerçekleştirilir:

Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi (SAPD) :Periton diyalizi işleminin manüel gerçekleştirilen şeklidir. SAPD uygulanırken yapılan işlemlerin tümüne TORBA DEĞİŞTİRME adı verilir. Bir torba değiştirme işleminin üç aşaması vardır. Bunlar BOŞALTIM - BEKLEME – DOLUM’dur. Bir değişim işlemi yaklaşık yarım saat sürer.

Aletli Periton Diyalizi (APD): Evde makine aracılığı ile uygulanan periton diyalizi işlemine Aletli Periton Diyalizi (APD) denir. Bu tedavi biçiminde hasta yatmadan önce set ve solüsyon torbalarını periton diyalizi makinesine yerleştirir ve makinesini önerilen şekilde programlar. Kişi uyurken gece boyunca (8–10 saat) makine karın boşluğuna diyaliz sıvısını verir, bekletir ve boşaltır. Gerektiğinde tedavide değişiklik yapılabilir.