KEKİKTEN YÜZDE YÜZ ETKİLİ SİNEK İLACI

AKDENİZ Üniversitesi Fen Fakültesi’nde yaklaşık 10 yıldır haşereler üzerine araştırmalar yapan Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Çetin, haşereyle organik mücadele için Toros Dağları’nda çoğu endemik 30’a yakın bitkiyi incelediğini söyledi.

Elde edilen bulguları “Oldukça ümit verici’’ diye nitelendiren Çetin, kekiğin sinekler üzerinde öldürücü ve kovucu etkisi olduğunu tespit ettiklerini anlattı. Direnci güçlü sinekler üzerinde yapılan araştırmalarda da yüzde 100’e yakın başarı gözlemlediklerini anlatan Çetin, “Tıp fakültesinden öğretim üyeleriyle insanlar üzerindeki etkisini araştırdıktan sonra patentini alıp, haşerelerle bitkisel mücadele yapmayı hedefliyoruz’’ dedi. Çetin, kekiğin sinekler üzerindeki öldürücü etkisini şöyle anlattı:

YÜZDE 80 ÖLÜM
“Yaptığımız deneylerde, kekikten elde edilen uçucu yağların sineklerin solunum sistemini etkilediği, bazı enzim sistemlerini durdurduğu ya da artırdığı ve bu şekilde solunum sistemindeki trakelerin kapanmasına sebep olduğunu tespit ettik. Olfaktometre gibi Dünya Sağlık Örgütü’nün kabul ettiği cihazlarla yaptığımız deneylerde, kekik kokusuna maruz kalan sineklerde yüzde 80 ve üstü ölüm tespit ettik. Bazı deneylerde ise, direnci az olan sineklerin yüzde 100’ü öldü.’’

KİMYASAL İLAÇLARIN YERİNİ ALABİLİR
BİTKİLERDEN elde edilen ürünlerin kullanımının gelecek yıllarda artacağına değinen Çetin, kimyasal ilaçların yerini, doğada daha kolay parçalanabilen, güzel kokan ürünlerin alacağını söyledi.

Çetin, bu tür araştırmaların endemik türlerin korunması açısından önemli olduğunu belirterek, “Dünyada birtakım bitkilerden ilaçlar elde ediliyor. Türkiye, bu tür ilaçları genellikle yurtdışından ithal ediyor. Türkiye’den toplanan bitkiler, ilaç olarak ülkemize satılıyor. Bu araştırmalara ağırlık verilip ülkeyi dışa bağımlılıktan kurtarmak gerekiyor’’ diye konuştu.

Yaklaşık 10 yıldır sivrisinekler, karasinekler ve hamamböcekleriyle ilgili araştırmalar yaptıklarını belirten Çetin, araştırmaları sırasında Antalya kıyı şeridindeki falezlerde, küçük deniz suyu birikintilerinde üreyen “Ochlerotatus’’ cinsi bir sivrisinek türü de tespit ettiklerini kaydetti. Yetkililerin, falezlerdeki doğal yaşama zarar vermemek için bu sivrisinek türüyle mücadelede zorlandığına dikkati çeken Hüseyin Çetin, “Sineklerle mücadele etmek isterken çevreye yaydığımız kimyasal ilaçlar, diğer canlılara zarar verebilir. Kekik gibi doğal mücadele yöntemleri ise, bu tür durumlarda rahatlıkla kullanılabilir’’ diye konuştu.

Soner ÖZCAN