KOLESTEROL İLAÇLARI YARARLI MI ZARARLI MI?

Bunun sebebi özellikle kolesterol düşürücü ilaçların karaciğer ve kas sistemi üzerine olası yan etkilerinden korkulması. Hastaların, kulaktan dolma hikayeler ve internette kontrollü olmayan, aslında çoğu kez de güvenilir olmayan birtakım bilgilerle, bu ilaçlara ihtiyacı olduğu halde bıraktığını söyleyen Liv Hospital Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Yelda Tayyareci ilaçları kullanmayı bırakmanın kalp krizi gibi çok ciddi birtakım tehlikeleri de beraberinde getirdiğini söylüyor.

Hastanın bilgilendirilmesi çok önemli

İlaçlar bitkilerden elde edilen ancak kontrollü bitki-kimyasal bileşimleridir. Elbette her ilacın faydası olduğu kadar, yan etkisi de olabilir. Ancak bu ilaçlardan kazanıma, kar- zarar oranı olarak bakıldığında çoğu kez kazanç elde edilir. Bugüne kadar yapılmış yüzlerce çalışma ve yüzlerce merkez ve bu konuda söz sahibi bilim adamları statinlerin kullanılmasının faydalarını söylüyor ve tabii ki yan etkilerinden de bahsediyor. Bu yüzden hastaya yan etkilerin neler olabileceği konusunda bilgi verilmeli, gerektiğinde kullanımda elde edilecek faydanın yanında, yan etki oranının çok daha az olduğu anlatılmalıdır.

İlacı bırakmak riski artırıyor

2015 yılında Danimarka’da yapılan bir çalışmada kolesterol düşürücü ilaç başlanan 40 ve üzeri 674 bin 900 kişi incelendi. Statinlerin en güvenli ilaçlar arasında yer almasına rağmen çeşitli yan etkileri olabileceğiyle ilgili negatif veya pozitif haberler hastaların ilaca devam etme veya kesme kararı üzerinde etkili olduğu ortaya çıktı. Takipte kolesterol düşürücü ilacını bırakanlarda kalp krizinin 1.26 kat, kardiyovasküler nedenli ölümün ise 1.18 kat arttığı belirlendi.

Erken bırakılmasını etkileyen faktörler

-Statinle ilgili negatif haberler

-Statin başlandığı takvim yılı (ne kadar erken başlanırsa o kadar erken bırakılmış)

-Statin kullanım dozu (yüksek doz kullananlar daha çok ilaç bırakmaya meyilli)

-Erkek cinsiyette olanlar

-Büyük şehirlerde yaşayanlar ( sosyal medya, basın etkisi)

Kalp damar hastalıkları riskini azaltıyor

ACC/AHA (Amerikan Kalp Cemiyeti) 2016 yılı toplantısında yaklaşık 13 bin kişi üzerinde yapılan HOPE-3 çalışmasının sonuçları açıklandı ve kanıtlanmış bir kalp hastalığı bulunmayan, ancak kalp damar hastalığı açısından orta derecede riskli olan birincil koruyucu tedavi olarak kolesterol düşürücü ilaçları kullananlarda, 5 yıllık kardiyovasküler olayların (ölüm, kalp krizi ve inme) belirgin olarak azaldığı göstreildi. Orta derecede riskli hastalarda kolesterol ilacı kullanımının LDL (kötü kolesterol) düzeyine bakılmaksızın, kolesterol ilacı kullanmayanlarla karşılaştırıldığında, yine kalp damar hastalığına bağlı olayları azalttığı ve yan etkileri olarak bilinen kanser ve diyabet sıklığında artışa da yol açmadığı ortaya çıktı.

Karar doktorla birlikte verilmeli

İlaçlarda oluşabilecek 10 binde 1 ihtimal olan bir yan etki bile FDA’nın (Amerikan İlaç Derneği) kriterlerine göre prospektüse yazılıyor. Ancak 10 bin de 1 olan ihtimal ile ilacı almadığınızda, 10 yılda en az yüzde 5-10 kalp krizi, inme ve ölüm oranını artırabiliyor. Yapılan araştırmalar dört grup hastada kolesterol düşürücü ilaçların kullanılmasının faydalarının yan etkilerinden çok daha fazla olduğuna işaret ediyor. Bu yüzden hasta kolesterol ilacına ihtiyacı olup olmadığına güvendiği, kendisini takip eden doktoruyla karar vermelidir.

Kolesterol ilacı kullanması gerekenler

1- Daha önceden saptanmış aterosklerotik kardiyovasküler hastalık (damar sertliği olan hastalar)

2- LDL kolesterol düzeyi 190 mg/dL seviyesinin üzerinde olanlar

3- 40-75 yaş arasında ve şeker hastalığı olup LDL kolesterolü 70-189 mg/dL arasında olanlar

4- Kanıtlanmış damar sertliği veya şeker hastalığı olmayan ancak 40-75 yaş arasında ve LDL kolesterolü 70-189 mg/dL seviyelerinde 10 senelik aterosklerotik kardiyovasküler hastalık riski yüzde 7.5’in üzerinde olan bireyler