NÖROLOJİK SORUNLU ÇOCUKLARDA HAYAT KURTARAN YÖNTEMLER

Başkent Üniversitesi, Adana Uygulama ve Araştırma Hastanesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bölümü'nden Doç. Dr. Mehmet Oğuz Canan, yaptığı açıklamada, nörolojik sorunlu çocukların da tıpkı sağlıklı çocuklar gibi gelişimlerinin sürdürülmesi gerekliliğinin altını çizerek, "Hasta bir çocuğun izleminde en önemli konulardan birisi, metabolik ve fizyolojik kısıtlamalarına rağmen büyüme ve gelişimini sağlayacak beslenmenin devam etmesidir" dedi.

Dünya genelinde 5 yaş altı yaklaşık 146 milyon çocuğun en az orta derecede beslenme bozukluğuna sahip olduğunu, bu oranın nörolojik sorunlu çocuklarda daha yüksek olduğunu belirten Doç. Dr. Canan, "Nörolojik beslenme bozukluğu, ağız yolu ile uygun çeşitte ve yeterli miktarda besin tüketiminde güçlük olarak tanımlanabilir. Ülkemizde, bu çocuklarda beslenme bozukluğu oranı yüzde 72 gibi yüksek bir orandadır. Sağlıklı çocukların hemen hepsinde geçici olan beslenme sorunları, ağır nörolojik sekelli çocuklarda ise maalesef daima kalıcıdır" diye konuştu.

BESLENME BOZUKLUĞU TEDAVİ EDİLEBİLİR

Engelli ya da nörolojik bozukluğu olan çocukların tanı ve tedavisinde önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyleyen Doç. Dr. Canan, "Eskiden, beslenmede zorluk ve büyüme gerilikleri, bu çocukların hastalıklarının tedavi edilemeyen bir parçası olarak görülmekteydi. Günümüzde ise bu görüşün yanlış olduğu, yetersiz beslenme ve büyüme geriliğinin önemli derecede tedavi edilebilir olduğu, yaşam süresinin de uzadığı kanıtlanmıştır" ifadelerini kullandı.

Nörolojik sorunlu çocuklarda en önemli sorunun çiğneme ve yutma olduğunu belirten Doç. Dr. Canan, "Diğer nedenler ve sorunlar; kaslarda güçsüzlük, uygun pozisyonu alamama, uzun süren çileli yeme saatleri, anne-baba depresyonu, aktivitede azlık, çoklu ilaç kullanımı ve genel iştahsızlıktır. Beslenme bozukluğu ise nörolojik hastalığın iyileşmesinde olumsuz etkiye, genel sağlığında ise kötüleşmeye yol açmaktadır" dedi.

AİLE İLE DİYALOG ÖNEMLİ

Bu hastaların beslenme programlarında aile ile sıkı diyalog kurulması ve sorunların ortaya konulması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Mehmet Oğuz Canan sözlerine şöyle devam etti:

"Bu hastaların beslenme programında çocuk hekimi, hemşire, diyetisyen, evde bakım hizmetlisi ve aile yer almalıdır. Aile ile sıkı diyalog kurulmalı ve sorunlar ortaya konulmalıdır. Aile kendini yalnız hissetmemelidir. Bu hastaların ev ziyaretlerinde ve hekim muayenelerinde boy ve kilo takibi muntazam şekilde yapılmalı, aldığı besinleri ne şekilde ve ne miktarda aldığı kaydedilip, enerji ve içeriği hesaplanmalıdır. Ağız yolu ile beslenmede güçlük çeken, akciğerine kaçırma riski olan ve ciddi kilo kaybı yaşayan çocuklara ağız dışı yollarla beslenme olanakları sunulmalıdır. Bu olanaklar çocuğun belirli kilo ve besin dengesinin sağlanması için gereklidir. Hastalığın ağırlık derecesine göre bazen sürekli bazen de geçici olarak bu yollar tercih edilebilir."

BURUN YERİNE MİDEDEN BESLEME

Bu hastalarda burundan hortumla beslemenin sürdürülebilirliği olmayan ve çocuğun sorunlarına tam yanıt vermeyen bir yöntem olduğunu belirten Doç. Dr. Mehmet Oğuz Canan şunları söyledi:

"Burundan hortumla besleme ancak kısa süreli 1.5 ay olarak uygulanabilir. En sık ve uzun dönem uygulanabilen yöntem ise halk arasında mideye hortum konulması olarak bilinen, ameliyatsız gastrostomidir. Bu yöntem oldukça pratik, basit ve kullanışlı bir yöntem olup, işlem ciddi riskler taşımaz. Midesine hortum konan hastalar aynı zamanda ağızdan da alabilirler. Yeterli miktarda ağızdan aldığı görülür ise basit ve ağrısız şekilde çıkarılabilir."

Perkütan Endoskopik Gastrostomi (PEG) yöntemi sonrası hastaların gece uykusunda rahatlama, hırıltısında ve kasılmalarında azalma, yemek saatlerinin kısalması, kilo alma ve nörolojik hastalığında iyileşme görüldüğünü vurgulayan Doç.Dr.Canan, bu işlemin hastanelerinde pediatrik gastroenteroloji bölümünde konforlu ve basit şekilde uygulandığını kaydetti.