SAĞLIKTA MAHREMİYET DÖNEMİ!

Sağlık Bakanlığı, hasta bilgilerinin işlenmesi ve mahremiyetinin sağlanması için yeni bir yönetmelik taslağı hazırladı. Taslağa göre, kişi isterse sağlık sisteminde kayıtlı olan bazı sağlık bilgilerini sistemden sildirebilecek. Ancak şahıs, kamunun sağlığını ilgilendiren bir hastalığa sahipse, istese bile bu özel bilgileri sistemden silinmeyecek.

Tüm kişisel sağlık verilerinin kayıt altına alınabilmesi için yapılacak uygulamada, veri mahremiyetinin sağlanması, işlenmesi ve işleyecek gerçek ve tüzel kişilerin uyacakları esas ve usulleri belirlendi. Yönetmelik, tüm kurum, kuruluş ve şahısların görüş ve önerilerine açıldı. Taslağa göre, kişisel sağlık verileri, mevzuatla belirlenen görev alanına ve toplanma amacına uygun olarak işlenecek. Sağlık verilerinin işlenmesinde vatandaşın açık rızası aranacak. İlgili kişinin rıza veremeyecek durumda olması durumunda yasal temsilcisinin, çocuklarda kendi rızasının yanı sıra ana ve babasının veya yasal temsilcisinin rızası alınacak. Kişinin sağlık durumunun diğer kişileri veya toplum sağlığını tehdit etmesi halinde bakanlık veya bağlı kuruluş yetkilisi izniyle tehlike altındaki kişilerle ve ilgili kurumun yetkilileri ile paylaşım yapılabilecek. Kişisel sağlık verilerini işlenmesinde görev alan herkes sır saklama yükümlülüğü altında olacak.

Kişisel sağlık verilerinin uluslararası kuruluşlarla paylaşımına uluslararası hukuka uygun olarak bakanlıkça izin verilebilecek. Eğitim ve bilimsel araştırmalar kapsamında kişisel sağlık verilerinin işlenebilmesi için ilgili kişinin ayrıntılı olarak bilgilendirilip rızasının alınması zorunlu olacak. Vatandaş, sağlık verilerini isteme hakkına sahip ve veri sorumlusu bu bilgileri vermekle yükümlü olacak.

İnsan haklarına aykırı bulundu

Öte yandan uygulamaya, "İnsan haklarına aykırı olduğu, halkın merdiven altı tedavilere yöneleceği" şeklinde tepkiler geldi. Tarafa konuşan CHP İzmir Milletvekili Prof. Dr. Hülya Güven, "Her şey kayıt altına alınmaya çalışılıyor. Ama bu verilerin iyi saklanacağını düşünemiyorum. Birçok kişinin eline geçebilir. Bazı hastalıklar vardır ki, hasta ile doktor arasında kalması gerekir. Bir üçüncü şahsa, bilgilerin gitmesinden rahatsız olacak hastalar olabilir. Bu ise kayıt dişiliği getirecektir. Ya da hasta, parası varsa yurtdışına gidecektir" uyarısında bulundu. Yeni uygulamanın, "Fişlemeye yol açacağını" ve "Vatandaşın karşısına yıllar sonra bu bilgilerin çıkabileceğini" ileri süren Güven şunları dile getirdi: "Bir zorunluluk olduğu zaman, savcılık istediği zaman zaten bu bilgileri hekim vermek zorunda. Hatta Sağlık Bakanlığı bile istese, bir kişi hakkında şüpheli bir şey olduğunda, hasta ile ilgili veriler zaten veriliyor. Olumsuz şeyler de çıkacaktır."

Verilere erişilemeyecek

Sağlık Bakanlığı, yeni bir uygulama başlatıldığını duyurarak, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren muayenehanelerin hasta kayıtlarına dair verileri bakanlığa iletmeleri gerektiğini açıklamıştı. Bu durumun, hastaların mahremiyet haklarına aykırı olduğu yönünde şikâyetlerin artması üzerine Bakanlık yeni bir açıklama yapmış ve gerçek kişi verilerine hiçbir surette erişimin mümkün olmadığını, bu verilerin gerekli şekilde şifrelenerek, maskelenerek, 27001 bilgi güvenliği sertifikasyonuna sahip bir veri merkezinde tutulduğunu açıklamıştı. HÜSEYİN ÖZKAYA