SAĞLIKTA REFORM KARŞITI SÖYLEMİN ANALİZİ
Sağlık çalışanları, sağlık reformunu protesto ediyorlar. Protestoculara göre, sağlık alanının ticaret sektörü, hastanenin ticari işletme ve hastanın müşteri haline gelmesi yüzünden halk sağlığı tehdit altındadır.
04 Mayıs 2011 Çarşamba 08:56
İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Taner Gören, "Sağlıktan para kazanmak diye bir şey olamaz." diyor. Hekimler kendilerini 2500 yıl öncesinin Hipokrat tıp okulunun keşişleri veya İbn Sina döneminin şehirden şehire dolaşan derviş hekimleri sanıyorlardır.
Betimlenen böyle bir hayatın özlemini benimseyenlerin ellerinden öperek, umuma şamil olabileceklerle ilgili şunları söylemek isteriz: İhtiyaçların sınırsızlaştığı bir çağda yaşıyoruz ve hekimlik mesleği uzun ve meşakkatli bir çabayla ediniliyor. Bu bağlamda, hekimler yüksek ücret almayı hak ediyor. Muayenehanecilikten ayda ortalama 20 bin lira kazanan hekimler, şimdiki sistemde döner sermayeden ancak 5 bin lira alabiliyor.
Değişen sistemin, uzman hekimleri mağdur ettiği su götürmez bir gerçek. Ama bir bütün olarak değişen sistemin halkın sağlığını tehdit ettiği, sağlık hizmetlerinin eskisinden daha kötü hale geldiği, halkın değişen sistemden memnun olmadığı ve hekimlerin önceden Allah rızası veya Epikür sevgisi için hastayı muayene ettikleri ise gerçek dışıdır.
Uzman hekimlerin mağduriyeti ile sistemin aksayan yönleri şiddetle eleştirilmeli ve bunun demokratik mücadelesi mutlaka yapılmalı; ama sistemin asıl odağının onu vergiler, primler ve ücretleriyle sübvanse eden vatandaşlar olduğunu unutmadan. Devletin ideolojik aygıtlığına şartlanmış, tek parti dönemi alışkanlığıyla halka ve onu temsil eden partilere tepeden bakan, çıkarını demokratik mücadele ile değil de bürokratik devlete yanaşmalıkla kotarmaya alışmış Tabipler Birliği, Eczacılar Birliği ve Diş Hekimleri Birliği gibi örgütlerin zihniyeti bu hassasiyeti pek yansıtmıyor. Sivil toplum zihniyetinden kopuk örgüt temsilcilerinin bu gibi söylemleri, başlangıçta betimlendiği gibi, kendilerini komik duruma düşürüyor. Belki, neo-liberal karşıtı çevrelerden devşirdikleri ve yanlış yordukları müşteri-vatandaş, devlet-firma karşıtlığı gibi argümanları üzerinde durulabilir.
Sağlıkta dönüşüm projesi, özel sektör yöntem ve süreçlerinin bir açıdan kamuda uygulanmasıdır. Yeniden yapılandırma da denen bu uygulamayla, kamu kurumlarının israf ve hantallığı azaltılmak isteniyor. İşlevsiz ve maliyetli olan süreçler devre dışı bırakılarak örgütsel etkinliğin artırılması amaçlanıyor. Bazılarına göre, özel sektör mantığının genel olarak kamuya, özel olarak sağlık sistemine uyarlanması sosyal devlet misyonuyla çelişir. Devletin, yerine getirmek zorunda olduğu hizmetleri, özel sektör mantığıyla ele alması nihai analizde devleti kâr ve kazanç peşinde koşan bir firma, bu hizmetleri alan vatandaşları ise müşteri konumuna düşürüyor görünüyor.
SOSYAL DEVLETİN ZORUNLULUĞU
"Sosyal" vasfıyla devlet, yapmakla yükümlü olduğu kamu hizmetini firma ve müşteri çerçevesine oturtamaz. Ancak, bu gibi eleştiriler, müşteri odaklı yaklaşımın tüketiciye sağladığı hizmet ve tatminden daha azını vatandaşa sunmanın bahanesi olamaz. Eleştirilerin haklılığı, vatandaşa özel sektörün sağladığından daha fazlasını sağlamak düşüncesinden çıkmalıdır. Oysa kamusallaşan eleştirilerde dominant etken ideolojik saplantılar ile meslekî imtiyazları kaybetme kaygısıdır. Sormak lazım: Sağlıkta dönüşüm uygulaması, sağlık hizmetinin niceliğini ve niteliğini eskisinin gerisine mi düşürmüştür? Yine, sağlık hizmetlerini alan halkın memnuniyeti eskisinden daha mı kötüdür?
Sağlıkta dönüşüm projesi, özü itibarıyla, hekimleri muayenehane yerine devlet veya özel hastanelerde çalışmaya zorlayan bir sistemi getirdi. Eski sistemde, hekimler hem kamuda hem kendi özel muayenehanesinde çalışıyordu. Devlet hastaneleri, hastaların özel muayenehanelere yönlendirildiği, tetkiklerin yaptırıldığı ve ameliyat imkânlarının sömürüldüğü paravan şirket işlevi görüyordu. Özel muayenehaneler ise devlet hastanesinde gördürülen işlerin ücretinin tahsil edildiği bir nevi veznelerdi. Sadece ameliyat paralarının tahsilinde sorun yaşanıyordu. Ona da, bıçak parası adı altında bir ayar çekilmişti. Sağlık sisteminin dönüştürülmesiyle bu saadet zinciri kırılmış oldu.
Sağlıkta dönüşüm projesi, AK Parti hükümetinin en önemli -bize kalırsa devrim niteliğinde bir- icraatıdır. Önce, sosyal güvenlik (Emekli Sandığı, SSK, Bağ-Kur) kurumları birleştirilerek sistemin kara delikleri kapatıldı. Sonra, özel sektörden sağlık hizmet alımı yaygınlaştırılarak özel hastaneler geliştirildi. Daha sonra, döner sermaye uygulaması ile kamu hastanelerinde çalışmak nispeten cazip hale getirildi. Bunu sağlamak üzere, Tam Gün Yasası çıkarılıp uzman hekimlerin özel muayenehanelerine fiilen kilit vuruldu. Bu yapılanma, kamu hastanelerini özel hastanelerle rekabet eder hale getirdi. Döner sermaye gelirleri kamu hastanelerine bırakıldı ve böylelikle hastane yönetimi fiilen özerkleşmiş oldu. Özerkleşme ise verimliliği artırdı. Yine, döner sermaye gelirlerinin hastaneye bırakılma oranı, A, B, C şeklinde sınıf atlama şartına bağlanması kamu hastane yönetimlerini birbiriyle rekabete soktu. Sonuçta, sağlık sektörünün ortalama verimliliği yükselmiş oldu. Sağlık Bakanlığı'nın yakında başlattığı bir uygulama ile araştırma hastanelerinde çalışan hocaların yüksek ücretle muayene etme hakları kaldırıldı.
Tam Gün Yasası özel muayenehaneleri yasaklamıyor, şartlarını ağırlaştırıp nispeten sınırlıyor. Maalesef, bu yasa Danıştay tarafından iptal edildi ve yasal olarak özel muayenehane açmanın önünde hiçbir engel kalmadı. Sağlık Bakanlığı, muayenehane açma şartlarını yükselterek ve fiili durumlar oluşturarak Danıştay kararına direnmeye çalışıyor. Döner sermaye yönetmeliğine göre, kamuda tam gün çalışan hekimler kazandıkları döner sermayenin tamamını alırken, muayenehanesi olan hekimler bunun ancak yüzde 30'unu alabiliyor. Kamu sağlık çalışanlarının gelirlerinin nispeten iyileşmesi, özel hastanelerin yaygınlaşması, kamu hastanelerinin uzman hekimler tarafından paravan şirket gibi kullanılmasının önüne geçilmesi ve Sağlık Bakanlığı'nın kararlı tutumu muayenehane açmayı caydırmaktadır.
Sağlıkta dönüşüm projesi sonuç olarak, özel muayenehanelerin kapanmasını ve uzman hekimlerin devlet ve özel hastanelere yönelmesini sağladı. Şu anda, kamuda çalışan hekimlerin yüzde 12'sinin muayenehanesi vardır. Buralardan elde edilen kazançlar ise eskisi gibi cazip değildir. Sağlıkta dönüşüm projesinin odağında döner sermaye mekanizması vardır. Döner sermaye uygulaması, uzman hekimlerin gelirlerini ciddi anlamda azaltırken, yardımcı sağlık elemanları ile pratisyen hekimlerin kazançlarını nispeten artırmıştır. En önemlisi ise hastalar ve vatandaşların değişen bu sistemden çok memnun görünmesidir. Öte yandan, sağlık hizmetlerini etkinleştiren, kalite ve verimliliği artıran bu sistem tam olarak kemale ermemiştir. Uzman hekimlerin gelir düzeyinin düşüklüğü sistemin başlıca kusurunu teşkil ediyor. Özellikle, araştırma hastanelerinde akademisyen hekimlere yönelik özel ücret uygulamasının kaldırılması, tıp eğitiminin kalitesini düşürmeye mütemayildir.
Ali KARATEPE DİŞ HEKİMİ
Doç. Dr. İshak TORUN ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ
- Denizli’nin İlk Beslenme Ve Fiziksel Aktivite Dostu İşletmesi Belgesini AldıSağlık Bakanlığı tarafından yürütülen Beslenme Dostu ve Fiziksel Aktiviteyi Destekleyen İşyeri Programı kapsamında İl Sağlık Müdürlüğü'ne başvurarak...27 Nisan 2024 Cumartesi 13:39SAĞLIK BAKANLIĞI
- 65 Yaş Üstü Hastalar Hastane Bahçesinde Egzersiz YaptıMersin Şehir Hastanesi bünyesindeki Sağlıklı Yaş Alma Merkezi'nde takip altındaki 65 yaş üstü hastalar, fizyoterapist eşliğinde egzersiz yaptı.27 Nisan 2024 Cumartesi 13:36GENEL SAĞLIK
- Acıbadem Ankara Hastanesi Sporcu Sağlığı Ünitesi AçıldıAnkara Acıbadem Hastanesi'nde profesyonel ve amatör sporculara yönelik Sporcu Sağlığı Ünitesi hizmete sunuldu.27 Nisan 2024 Cumartesi 13:34ÖZEL SAĞLIK SEKTÖRÜ
- Malatya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi’nden ‘Dev’ AmeliyatMalatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde 210 kilogram olan obezite hastası başarılı bir ameliyat geçirdi.27 Nisan 2024 Cumartesi 13:31OBEZİTE
- Obezite Hastalığında Uzmanından Korkutan AçıklamaKocaeli Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen 4. Preoperatif Protein Kalori Kısıtlama Sempozyumu'na dünyadan 15 bilim insanı katılarak obeziteye yönelik...27 Nisan 2024 Cumartesi 13:21KONGRE VE KONFERANSLAR
- Bolu’da 7. Uluslararası Koru Gebelik Doğum Lohusalık Kongresi DüzenlendiBolu'da "7. Uluslararası Koru Gebelik Doğum Lohusalık Kongresi" düzenlendi.27 Nisan 2024 Cumartesi 13:18KONGRE VE KONFERANSLAR
- Yıl Sonuna Kadar 36 Bin Sözleşmeli Sağlık Personeli İstihdam EdilecekYıl sonuna kadar 36 bin sözleşmeli sağlık personeli istihdam edilmesi hakkında karar Resmi Gazete'de yayımlandı.27 Nisan 2024 Cumartesi 13:16RESMİ GAZETE'DE BUGÜN
- Ambulans Helikopter 4 Ayda 61 Hasta TaşıdıSağlık Bakanlığı tarafından acil sağlık hizmetlerinde kullanılmak üzere Van'da konuşlandırılan ambulans helikopter, bu yıl çetin geçen kış sezonunda...27 Nisan 2024 Cumartesi 13:15SAĞLIK BAKANLIĞI
- Toz Taşınımı Akciğerlerde Tahribat OluşturuyorSon günlerde Afrika ve Arabistan çöllerinden rüzgar ile taşınan tozun ülke üzerindeki hava kalitesinin yanı sıra insan sağlığını da etkilediğini...27 Nisan 2024 Cumartesi 11:10GÖĞÜS HASTALIKLARI
- Bahar Alerjisine Karşı Anadolu Propolisi ÖnerisiBahar alerjisi ile birlikte kendini gösteren boğaz kaşıntısının giderilmesinde, en önemli tedavi yöntemlerinden birinin Anadolu propolisi olduğunu söyleyen...27 Nisan 2024 Cumartesi 10:50ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel