SAHTE İLAÇ SATICILARINDAN "AKIL ALMAZ" TAKTİKLER

SELMA BIYIKLI ADABAŞ

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Mevzuat, Fiyat ve Araştırmalar Dairesi Başkanı Akif Akbulat, sahte ve yasa dışı ilaca karşı "İlaç Takip Sistemi"yle (İTS) önlem alan Türkiye'de en büyük sorunun internet üzerinden satışı yapılan ilaçlarda yaşandığını bildirdi.

İnternette satılan ilaçların bazılarında, İTS ile getirilen karekoda bile rastladıklarını bildiren Akbulat, "Aslında bunlar sahte değil yasa dışı ilaç. Bir doktor tarafından yazılıyor, eczaneden alınıyor ama yasa dışı şekilde tekrar pazarlanmaya çalışılıyor" dedi.

Akbulat, Uluslararası İlaç Güvenliği Kurumu'nca Ankara'da düzenlenen "İlaç Sahteciliği ve Kanunsuzluğu ile Mücadele Semineri"nde ele alınan konularla ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Akif Akbulat, AB üyesi ülkelerin yanı sıra Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'nin (U.S. Food and Drug Administration-FDA) ilaç güvenliğiyle ilgili yetkililerinin katıldığı toplantının, Türkiye'nin bu alandaki başarılı çalışmaları nedeniyle bu yıl Ankara'da düzenlendiğini anlattı.

Dünyada ilk olan İlaç Takip Sistemi (İTS) sayesinde Türkiye'deki eczanelerde sahte ilaç satışının mümkün olmadığını ancak internet, özellikle de sosyal medya üzerinden yasa dışı ilaç ticareti yapıldığını anlatan Akbulat, buna yönelik yapılan çalışmaları şöyle özetledi:

"İnternet üzerinden ilaç satışını yakın takibe aldık. Bu kapsamda Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) ve emniyetle yakından çalışıyoruz. Zaman zaman bu konuda ihbarlar da geliyor. İnternetten ilaç satışı yapan sitelerin takibiyle gerçek kişilere ulaşıyoruz. Bunun son örneğini doping ilaçları konusunda yaşadık. Biz zaten spor eczanesi adı altındaki siteleri yakın takibe almıştık. Kamuoyuna bununla ilgili ölümler yansıyınca elimizdeki dosyayı emniyete bildirdik ve gereken yapıldı."

-"İnternetten ilaç almayın"

İnternetten ilaç satın alınmaması çağrısında bulunan Akbulat, "Ülkemizde sahte ilaç ve yasa dışı ilaç satışında en büyük sorun, internet üzerinden pazarlanan ilaçlarda yaşanıyor" dedi.

İnternette satılan ilaçların bazılarında, sahte ilacın önlenmesi için İlaç Takip Sistemi ile getirilen karekoda bile rastladıklarını anlatan Akbulat, şu bilgileri aktardı:

"Üzerinde karekod yakaladığımız ilaçların kaynağını, yani hikayesini takip edebiliyoruz. Hangi doktor tarafından yazıldı, hangi eczanede reçete edildi bulabiliyoruz. Emniyetin operasyonlarıyla ele geçirilen 100 ilacın 8-10'unda karekod tespit ettik. Aslında bunlar sahte değil yasa dışı ilaç. Bir doktor tarafından yazılıyor, eczaneden alınıyor ama yasa dışı şekilde tekrar pazarlanmaya çalışılıyor. Bazen bu karekodlar sökülüyor, ilaç yeniden ambalajlanıp muhtemelen yurt dışına satılıyor."

"Ele geçirilen sahte ya da yasa dışı ilaçların hangi tür ilaçlar olduğu?" sorusu üzerine Akbulat, kanser ilaçları gibi piyasası olan, üst grup ilaçların bu alanda "rağbet gördüğünü" söyledi.

-Vatandaşlara uyarı

Akbulat, vatandaşların büyük bölümü sosyal güvenlik şemsiyesi altında olduğu, ilaçların çoğu da SGK tarafından ödendiği için bunların ülke içinde müşteri bulmasının zor olduğunu dile getirerek, "Bu ilaçların ülke içinde elden satılması zor. Daha çok çevre ülkelere satıldığını düşünüyoruz. Ülke içinde reçete ediliyor, daha sonra ambalajı değiştirilip dışarıya yasa dışı yollardan satılıyor" ifadesini kullandı.

Bazı hastaların yasa dışı ilaç pazarlayan kişilerce istismar edildiğine dikkati çeken Akbulat, "Kanser hastaları gibi özel hassasiyete sahip kişilere yaklaşan şebekeler, ilacın bulunmasının zor olduğunu söyleyerek hastayı kandırıyor ve elindeki ilacı satmaya çalışıyor. Hastalarımız kesinlikle bu kişilere kanmasınlar" uyarısını dile getirdi.