TÜTÜN DUMANINDAKİ KİMYASALLAR MESANE KANSERİ RİSKİNİ ARTIRIYOR

Sigarayı bırakmak, hem kansere yakalanma riskini düşürür hem de tanı konulduktan sonra tedavinin başarısını olumlu etkiler"

"Boya, kauçuk, tekstil, metal ve deri sanayinde bazı kimyasallara maruziyet, uzun süreli idrar yolu irritasyonu, ileri yaş ve erkek cinsiyet de risk artışıyla ilişkilidir. Bu meslek gruplarında çalışanların koruyucu önlemlere uyması ve periyodik sağlık kontrollerini aksatmaması önemli"

İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Üroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner Şanlı, tütün dumanındaki kimyasalların, mesanenin iç yüzeyini yıllar içinde tahriş ederek mesane kanseri riskini ciddi biçimde artırdığını belirterek, 10 hastanın 7'sinde ilk bulgunun ağrı olmaksızın idrarda kan gelmesi olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Şanlı, AA muhabirine, çoğunlukla erkeklerde görülen mesane kanserine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Şanlı, Türkiye'de mesane kanserinden ölümlerin fazla olduğunu vurgulayarak, "Mesane kanseri, idrar kesesinde gelişen kanser türüdür. Erkeklerde, kadınlara kıyasla belirgin şekilde daha sık rastlanır." dedi.

En büyük ve değiştirilebilir risk faktörünün, tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı olduğunu dile getiren Şanlı, "Tütün dumanındaki kimyasallar, mesanenin iç yüzeyini yıllar içinde tahriş eder ve mesane kanseri riskini ciddi biçimde artırır. Sigarayı bırakmak, hem kansere yakalanma riskini düşürür hem de tanı konulduktan sonra tedavinin başarısını olumlu etkiler. Bunun dışında boya, kauçuk, tekstil, metal ve deri sanayinde bazı kimyasallara maruziyet, uzun süreli idrar yolu irritasyonu, ileri yaş ve erkek cinsiyet de risk artışıyla ilişkilidir. Bu meslek gruplarında çalışanların koruyucu önlemlere uyması ve periyodik sağlık kontrollerini aksatmaması önemlidir." diye konuştu.

Şanlı, kimi zaman kanserin tanı aldıktan sonra hızla ilerleyebildiğini ve tümörün vücudun başka organlarına da sıçrayabildiğini söyledi.

Türk erkeklerinde mesane kanserinin kadınlara oranla daha sık görüldüğünü ve en çok görülen 4. kanser türü olduğunu belirten Şanlı, mesane kanserinin önemli bir sağlık sorunu haline geldiğinin altını çizdi.

- Sigara dumanına maruz kalanlar da risk altında

Sigara dumanına maruz kalmanın da mesane kanseri gelişiminde önemli bir etken olabildiğine işaret eden Şanlı, hastalara ilk söyledikleri şeyin, sigarayı bırakmaları olduğunu aktardı.

Şanlı, "Sigara kullanımı bırakılmadığı zaman, ne yaparsanız yapın tümör geri gelir. Mesane kanserinde 10 hastanın 7'sinde ilk bulgu ağrı olmaksızın idrarda kan gelmesidir. Bunu gördüklerinde mutlaka doktora başvurulmalı. Bazıları bunu prostat büyümesine ya da ıkınarak idrar yapmasına da bağlıyor. Bu nedenle hastalar, geç evrede tanı alabiliyor. Soruyoruz, 'Ne kadardır idrarda kan geliyor?', hasta '1 yıldır' diyor. Hastalığın üç ayda bir evre atladığını düşünüyoruz. Tümör, kas dokusunun dışına çıkıp vücuda yayılabiliyor." bilgisini verdi.

- "Genç yaş grubunda da görünüyor"

İdrarda kan gördüklerinde hastaların mutlaka doktora başvurması gerektiğini ifade eden Şanlı, şunları kaydetti:

"Kanserin ne kadar yer kapladığına bakıp nasıl tedavi edilmesi gerektiğine karar veriyoruz. İdrar ile ilgili semptomlar önemli. Mesane kanserinde en sık belirti idrarda kanamadır. İdrar, kırmızı, bordo ya da çay renginde olabilir ve bu durum aralıklı da seyredebileceği için bazen gözden kaçabilir. Bunun yanı sıra sık idrara çıkma, ani sıkışma, idrar yaparken yanma, tam boşaltamama hissi gibi şikayetler de belirtiler arasında yer alır. Bu yakınmalar her zaman kansere bağlı değildir, enfeksiyon, selim prostat büyümesi veya mesane taşı gibi nedenlerle de oluşabilir. Ancak özellikle kanama varsa, 'geçer' demek yerine mutlaka değerlendirme gerekir. Mesane kanseri genç yaş grubunda da görünüyor."

Prof. Dr. Şanlı, tanıda ilk adımın hekimle ayrıntılı görüşme ve basit testler olduğunu ifade ederek, idrar tahlili ve bazı durumlarda idrar sitolojisiyle kanser hücrelerinin araştırıldığını, ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleriyle böbrekler ve idrar yollarının değerlendirildiğini aktardı.

- "Sigarayı bırakmak yaşam kalitesini yükseltir"

Tedavinin hastalığın mesane duvarına yayılımına, derecesine ve hastanın genel durumuna göre planlandığını söyleyen Şanlı, kas tabakasına ilerlememiş hastalıkta tümörün temizlendiğini ve tekrarlama riskine göre mesane içi ilaç tedavileri uygulandığını anlattı.

Şanlı, "Bu ilaçlar, bağışıklık sistemini uyaran veya tümör hücrelerini doğrudan öldüren (kemoterapi) şeklinde olabilir. Kas tabakasına ilerlemiş hastalıkta temel tedavi mesanenin cerrahi olarak çıkarılması şeklindedir. Uygun hastalarda ameliyat öncesi veya sonrası kemoterapi tedavinin etkinliğini artırabilir." dedi.

Mesane kanserinin erken tanı ve doğru tedaviyle büyük ölçüde kontrol altına alınabildiğini vurgulayan Şanlı, "Cerrahi, ilaç tedavileri ve modern teknolojilerle pek çok hasta günlük yaşamına geri dönebilmektedir. Tedavi sürecinde sigarayı bırakmak, kontrolleri aksatmamak, beslenme ve fiziksel aktiviteye dikkat etmek, gerektiğinde psikolojik ve sosyal destek almak yaşam kalitesini yükseltir. Lütfen şikayetlerinizi ertelemeyin, sorularınızı hekiminizle paylaşın ve tedavi kararlarını uzman ekiplerle birlikte verin." ifadelerini kullandı.